W 2010 r. zawarto umowę o zamówienie, której przedmiotem była przebudowa stadionu żużlowego. Strony ustaliły ryczałtowe wynagrodzenie oraz przyjęły, że jakiekolwiek zmiany umowy wymagają pisemnego aneksu pod rygorem nieważności. Ponadto, ogólne warunki kontraktu (FIDIC) i tzw. szczególne warunki dostosowujące te pierwsze do polskiego prawa stanowiły, że wykonawca zapłaci wszystkie podatki, poza kosztami wynikającymi ze zmiany stanu prawnego lub wiążącej interpretacji podatkowej.

1 stycznia 2011 r. stawka VAT z 22 proc wzrosła do 23 proc. W efekcie spowodowało to wzrost wydatków o kwotę 86 tys. zł. Gmina uznała, że nie należy to kosztów po jej stronie i odmówiła refundacji. Sprawa trafiła do sądu.

Jak pisze "Rz", sądy zarówno Okręgowy i Apelacyjny w Szczecinie, zasądziły żądaną kwotę, gdyż uznały, że umowa dopuszczała waloryzację, a nawet gdyby nie, to należy się ona na podstawie art. 632 § 2 k.c. tj. jeśli wskutek zmiany stosunków, której nie można było przewidzieć, wykonanie dzieła groziłoby rażącą stratą, sąd może ryczałt podwyższyć.

Miasto się jednak nie poddało i skierowało sprawę do Sądu Najwyższego. Stano na stanowisku, że ryczałt wyklucza waloryzację wynagrodzenia.

– Byłoby to omijanie warunków i uczciwych zasad przetargu. Poza tym, zgodnie z przepisami o finansach publicznych gmina musiałaby wskazać pułap potencjalnego zobowiązania. Bez tego umowa byłaby nieważna. A w razie sprzeczności ogólnych warunków z umową umowa ma pierwszeństwo – podkreślała pełnomocnik miasta, mecenas Maria Rachwał-Frankowska

– To prawda, ale w tej sprawie sprzeczność jest gdzie indziej. W ramach ogólnych warunków, do których należy zaliczyć wzór umowy, zgodnie z art. 385 § 2 k.c. postanowienia niejednoznaczne wzorca tłumaczy się na korzyść drugiej strony kontraktu – podkreślił w uzasadnieniu sędzia SN Dariusz Dończyk.

SN podtrzymał jednak werdykt niższych instancji. Wskazał, że w zamówieniach publicznych nie trzeba podawać limitu zwaloryzowanego zobowiązania. Strony mogą w zamówieniu zawrzeć klauzulę waloryzacyjną, pod warunkiem że będzie w siwz. Chodzi o to, by przystępujący do przetargu mieli jasność, jakie są jego warunki.

Jak wskazuje Dariusz Ziembiński, ekspert BCC ds. zamówień publicznych, skalę sporów o wynagrodzenie w związku z waloryzacją, powinna zmniejszyć obowiązująca od 19 października nowelizacja p.z.p. Nowy art. 142 § 5 p.z.p. stanowi, że umowa zawarta na dłużej niż 12 miesięcy powinna zawierać postanowienia waloryzacyjne wynagrodzenia na wypadek zmiany stawki VAT, minimalnego wynagrodzenia za pracę czy stawek ubezpieczenia społecznego.

Sygn. akt (II CSK 773/13)

Źródło: www.rp.pl