Przepisy ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, zakładające zezwolenia na usunięcie drzewa, opłaty za usunięcie czy administracyjne kary za wycinkę bez zezwolenia wiązały się ze znaczną dolegliwością dla obywateli. W efekcie uznane zostały przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodne z ustawą zasadniczą, jako formy ograniczenia prawa własności nieruchomości. Sejm zniósł więc obowiązek uzyskania zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów, rosnących na nieruchomościach stanowiących własność osób fizycznych i usuwanych na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
W praktyce jednak, nowe rozwiązanie nie zapewnia zachowania równowagi pomiędzy wartościami chronionymi przez Konstytucję: ochroną środowiska i prawem własności. Zdaniem RPO wadą obecnej regulacji jest m.in. to, że nowe przepisy mogą okazać się pułapką na obywateli, którzy przeświadczeni o całkowitej swobodzie w usuwaniu drzew i krzewów z własnych nieruchomości mogą naruszyć regulacje dotyczące ochrony przyrody.
Ponadto, usuwanie roślin negatywnie wpływa na jakość powietrza oraz zdrowie i życie ludzkie. Przeciwdziałając zanieczyszczeniu powietrza należałoby zatem zapobiegać zmniejszaniu się (zwłaszcza na obszarach miejskich) terenów zadrzewionych.
Zdaniem Rzecznika, najlepszym rozwiązaniem byłoby zagwarantowanie organom ochrony przyrody narzędzia, za pomocą którego mogłyby one ocenić prawną dopuszczalność usunięcia drzew lub krzewów przed dokonaniem wycinki. RPO postuluje więc o wprowadzenie obowiązku zgłoszenia usunięcia tych roślin, z przyznaniem organom ochrony przyrody uprawnienia do wniesienia – w określonych prawem przypadkach – sprzeciwu od zamiaru wycinki. Pozwalałoby to na uzyskanie przez osobę fizyczną pewności co do legalności planowanego zamierzenia oraz gwarantowałoby możliwość zapobieżenia przypadkom wycinki wbrew obowiązującym regulacjom.
(rpo.gov.pl)
RPO za wprowadzaniem obowiązku zgłoszenia usunięcia drzew i krzewów
W opinii Rzecznika Praw Obywatelskich, należy wyposażyć organy ochrony przyrody w narzędzie, pozwalające im ocenić prawną dopuszczalność usunięcia drzew lub krzewów przed dokonaniem wycinki. Celowe wydaje się więc wprowadzenie obowiązku zgłoszenia ich usunięcia, z przyznaniem wspomnianym organom uprawnienia do wniesienia sprzeciwu od zamiaru wycinki.
