Rzecznik od lat zabiegał o standaryzację warunków pobytu dzieci i młodzieży w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych i młodzieżowych ośrodkach socjoterapii. W 2015 roku RPD przekazał MEN propozycje standardów w zakresie edukacji, wychowania i opieki. 2 listopada 2015 r. umieszczono je w rozporządzeniu.
- To bardzo ważna decyzja. Takie ośrodki powinny przygotowywać młodych ludzi do kreatywnego i odpowiedzialnego życia w otwartym środowisku pozainstytucjonalnym. Niestety zbyt często adaptują ich do życia w zamkniętym ośrodku, bywa, że z użyciem przemocy fizycznej i psychicznej ze strony dorosłych lub ich cichej akceptacji dla przemocy. W części z placówek dochodzi do licznych nieprawidłowości. Jestem przekonany, że wprowadzone standardy mają zadanie lepiej zabezpieczyć dobro dziecka. Ich skuteczność będzie dodatkowo wyższa, jeżeli zostaną uzupełnione – przekonuje Marek Michalak.
Rzecznik zauważa, że w rozporządzeniu pominięto niektóre ważne postulaty dotyczące jakości pracy tych placówek. Brak w nich m.in. zapisu określającego maksymalną liczbę wychowanków (72 osoby), zobowiązania do zatrudniania terapeutów oraz superwizji pracy edukacyjnej, wychowawczej i specjalistycznej przynajmniej raz w roku czy zapewnienia opieki medycznej. Marek Michalak apeluje do MEN o ich wprowadzenie i dodatkowo - o przyśpieszenie wprowadzenia w życie definicji wychowanka od 1 września 2016 r., a nie jak zapisano w rozporządzeniu od 1 stycznia 2017 r. Ma to szczególne znaczenie w związku z naliczaniem części ogólnej subwencji oświatowej dla jednostek samorządu terytorialnego przeznaczonej na funkcjonowanie tych placówek.