Zmiany to efekt wejścia w życie ustawy z dnia 21 marca 2014 r. o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji (Dz. U. poz. 612) opublikowanej w dniu 14 maja 2014 r.
Zgodnie z obecnie obowiązującym art. 4b ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r., poz. 216 ze zm.) minister właściwy do spraw Skarbu Państwa, na wniosek organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego lub związku jednostek samorządu terytorialnego, na obszarze których mieści się siedziba danej spółki, w której Skarb Państwa posiada akcje lub udziały, może zbyć nieodpłatnie część lub wszystkie posiadane przez Skarb Państwa akcje lub udziały tej spółki na rzecz tej jednostki samorządu terytorialnego lub związku jednostek samorządu terytorialnego. Jednocześnie ustawa wprowadza trzy warunki dokonania takiej transakcji, które muszą być spełnione łącznie.
Przedmiot działalności spółki musi być związany z realizacją zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego, spółka musi wykonywać ową działalność na terenie danej jednostki samorządu lub danego związku, a nadto nie może być uznana za spółkę o szczególnym znaczeniu dla gospodarki państwa.
Powyższa możliwości nieodpłatnego zbywania przez Skarb Państwa akcji lub udziałów na rzecz jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków dotyczy jedynie spółek, które powstały w wyniku komercjalizacji, czyli przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego w spółkę handlową.
Ustawa zmieniająca wprowadza natomiast możliwość nieodpłatnego przekazania akcji lub udziałów również tych spółek, w których Skarb Państwa posiada udziały lub akcje, a które powstały w innym trybie niż komercjalizacja.
Nowelizacja zachowuje zasadę, iż w przypadku sprzedaży przejętej spółki innemu inwestorowi jednostka samorządu terytorialnego będzie musiała w ciągu 3 miesięcy od uzyskania przychodów z tego tytułu przekazać ich część na fundusze celowe: reprywatyzacji, restrukturyzacji przedsiębiorców, Skarbu Państwa oraz nauki i technologii polskiej.
Zachowano również prawa pracowników spółek przejętych przez samorząd do nieodpłatnego nabycia akcji lub udziałów spółki.
Uzasadnieniem do przyjętych zmian jest założenie, iż spółki, których zadanie polega m.in. na zaspokajaniu zbiorowych potrzeb ludności, będą mogły wykonywać swoje zadania efektywniej, jeżeli będą nadzorowane przez samorząd terytorialny. Jednocześnie spółki, na których działanie będą miały wpływ władze lokalne, powinny się cieszyć większym zaufaniem lokalnej społeczności. W uzasadnieniu projektu nowelizacji zauważono również, iż komunalizacja stanowi istotną formę realizacji celów przekształceń własnościowych w Polsce, zaś za przykład gałęzi gospodarki, w której komunalizacja jest wiodącą formą przekształceń własnościowych, wskazano branżę transportową.
Rozszerzono możliwości komunalizacji spółek
Od dnia 29 maja 2014 r. rozszerzona zostanie możliwość nieodpłatnego zbywania przez Skarb Państwa na rzecz jednostek samorządu terytorialnego akcji lub udziałów spółek należących do Skarbu Państwa poprzez objęcie tą możliwością również akcji lub udziałów spółek powstałych w innym trybie niż komercjalizacja.