Wymóg wynikający z art. 142 ust. 5 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907) dalej p.z.p., dotyczy wszystkich umów niezależnie od charakteru wynagrodzenia wykonawcy. Jedynym elementem decydującym o tym, czy treść umowy zawiera postanowienia odnoszące się do zmiany wysokości wynagrodzenia, o jakich mowa w zapytaniu jest okres na jaki zawarto umowę. W konsekwencji powyższego każda umowa zawarta na okres dłuższy niż 12 miesięcy musi zawierać regulacje wskazane w przywołanym przepisie, niezależnie od tego, czy strony rozliczają się w oparciu o formułę wynagrodzenia ryczałtowego, czy też kosztorysowego. W tym zakresie p.z.p. stanowi lex specialis w stosunku do przepisów k.c.

Sejm uchwalił nowelizację PZP dot. waloryzacji umów o zamówienie publiczne >>>

Postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego nie jest postępowaniem administracyjnym, a znajduje swoje źródła w prawie cywilnym, na co wprost wskazuje art. 14 p.z.p. Cywilistyczny charakter postępowania m.in. wyznacza pozycję uczestników procedury, a przepisy k.c. znajdują w niej zastosowanie zawsze wówczas, gdy p.z.p. nie reguluje poszczególnych kwestii inaczej niż k.c.

Zgodnie z art. 139 ust. 1 p.z.p. do umów w sprawach zamówień publicznych stosuje się przepisy k.c., o ile przepisy samej ustawy nie stanowią inaczej. Takie ukształtowanie pozycji umowy w sprawie zamówienia publicznego przesądza o nadrzędności przepisów ustawy nad regulacjami k.c. Rozwiązania przyjęte w p.z.p. zawierające odmienne unormowania niż k.c. mają więc pierwszeństwo przed zastosowaniem przepisów k.c. Podstawowymi odmiennościami w zakresie zawierania umów są przepisy ustawy nakazujące zachowanie pod rygorem nieważności umowy, pisemnej formy umowy w sprawie zamówienia publicznego (art. 139 ust. 2 p.z.p.), wskazujące na jawność umów (art. 139 ust. 3 p.z.p.), czy też wprowadzające generalną regułę zakazującą zawierania umowy na czas nieokreślony (art. 142 p.z.p.).

Umowa na czas nieokreślony powinna zawierać klauzule waloryzacyjne >>>

W ten sam sposób należy podejść do regulacji zawartej w art. 142 ust. 5 p.z.p. Przywołany przepis znajduje zastosowanie do każdej umowy w sprawie zamówienia, o ile termin realizacji świadczenia jest dłuższy niż 12 miesięcy. Przepis nie wprowadza w tym zakresie żadnych wyjątków wskazując przykładowo, iż ta reguła dotyczy wyłącznie kontraktów rozliczanych na bazie wynagrodzenia kosztorysowego. Charakter wynagrodzenia przyjętego do rozliczenia się stron nie ma w tym przypadku żadnego znaczenia. Jeśli umowa na odbiór i zagospodarowanie odpadów jest zawierana na okres dłuższy niż 12 miesięcy, to musi zawierać regulacje dotyczące zmiany wysokości wynagrodzenia z uwagi na zmiany czynników wpływających na koszty realizacji świadczenia wskazanych w art. 142 ust. 5 p.z.p.

Odmienne podejście do przedstawionego zagadnienia, tj. dopuszczenie wyłączenia zastosowania ww. przepisu przy kontraktach rozliczanych ryczałtowo pozwalałoby na obejście p.z.p. w każdym z tych przypadków, gdy za podstawę rozliczenia przyjęto ryczałt.