Rezygnacja z przebywania w lokalu może nastąpić w sposób domniemany (IV SA/Po 875/10)

Sam fakt, że do opuszczenia lokalu przez osobę zameldowaną w nim na pobyt stały doszło bezpośrednio w związku z aresztowaniem i rozpoczęciem odbywania kary pozbawienia wolności nie stoi na przeszkodzie uznaniu, że opuszczenie lokalu przez tę osobę ma charakter dobrowolny i trwały.

Jeżeli następnie w okresie ponad trzyletniej przerwy w odbywaniu kary, osoba zameldowana do tego lokalu nie powróciła. Takie zachowanie może być bowiem poczytane za przejaw braku woli stałego przebywania w danym lokalu, czyli dorozumianą rezygnację z przebywania w nim.

Prezydent miasta wydał decyzję o wymeldowaniu z pobytu stałego w lokalu. W uzasadnieniu prezydent wskazał, iż w toku postępowania ustalono, że wyczerpane zostały przesłanki zawarte w art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 993 z późn. zm.) - a mianowicie: opuszczenie miejsca pobytu stałego oraz niedopełnienie obowiązku wymeldowania się - uzasadniające podjęcie decyzji o wymeldowaniu wymienionego z pobytu stałego.

W odwołaniu skarżący wyjaśnił, iż przebywał w przedmiotowym lokalu do dnia kiedy go aresztowano.

WSA rozpatrując skargę ustalił, że skarżący nie przebywał w spornym lokalu od ponad 3 lat. Samo opuszczenie przez niego lokalu nastąpiło w związku z rozpoczęciem odbywania kary pozbawienia wolności, jednak po odbyciu kary, skarżący nie mieszkał we wspomnianym lokalu. WSA przypomniał, iż przymusowe opuszczenie lokalu przez osobę w nim zameldowaną nie może stanowić przesłanki wymeldowania jedynie wówczas, gdy było wynikiem bezprawnych działań innych osób, a nie wtedy, gdy osoba jest zmuszona opuścić lokal wskutek zawinionych przez nią zachowań." Wymóg dobrowolności opuszczenia dotychczasowego miejsca pobytu stałego nie może być przyjmowany bezkrytycznie i automatycznie, ale oceniany według kryteriów obiektywnych. Nawet, jeśli osoba zameldowana na pobyt stały zostanie z lokalu usunięta wbrew jej woli, ale nie podejmuje żadnych kroków umożliwiających powrót do lokalu, faktycznie zaś mieszka i koncentruje swoje sprawy życiowe w innym lokalu, odmowa wymeldowania stałaby się utrzymywaniem fikcji, naruszającej sens i wiarygodność ewidencji ludności." Analogicznie należy przyjąć, że sam fakt, że do opuszczenia lokalu przez osobę zameldowaną w nim na pobyt stały doszło bezpośrednio w związku z aresztowaniem i rozpoczęciem odbywania kary pozbawienia wolności, nie stoi na przeszkodzie uznaniu, że opuszczenie lokalu przez tę osobę ma charakter dobrowolny i trwały, jeżeli następnie w okresie ponad trzyletniej przerwy w odbywaniu kary, osoba zameldowana do tego lokalu nie powróciła. Takie zachowanie może być bowiem poczytane za przejaw braku woli stałego przebywania w danym lokalu, czyli dorozumianą rezygnację z przebywania w nim. WSA zwrócił uwagę, że rezygnacja z przebywania w określonym lokalu może nastąpić w sposób wyraźny - poprzez złożenie oświadczenia woli, ale także w sposób domniemany - poprzez zachowanie, które nie wyraża woli stałego przebywania w miejscu, w którym dotychczas koncentrowały się sprawy życiowe danej osoby W konsekwencji, w świetle całokształtu okoliczności faktycznych sprawy, brak podstaw do uznania, że opuszczenie lokalu nie było dobrowolne.

Na podstawie:
Wyrok WSA w Poznaniu z 27 stycznia 2011 r., sygn. akt IV SA/Po 875/10

Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz. U. 2006 r. Nr 139, poz. 993 ze zm.)