Rażąco niska cena a wyjaśnienia wykonawcy

Jeżeli zamawiający nadal posiada wątpliwości po złożeniu wyjaśnień przez wykonawcę co do zaoferowanej przez niego ceny, powinien żądać dalszych wyjaśnień - podkreśla UZP.

Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907) w sytuacji, gdy oferta wykonawcy może zawierać rażąco niską cenę, zamawiający jest zobowiązany do przeprowadzenia procedury, której celem jest wyjaśnienie wszelkich wątpliwości związanych z poziomem cenowym oferty. Pojęcie "rażąco niskiej ceny" ma swoje źródło w art. 55 dyrektywy z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy oraz usługi 2004/18/WE (Dz. U. UE z 30 kwietnia 2004 r. L 134/114). Art. 55 ust. 1 dyrektywy wyszczególnia elementy oferty, które zamawiający uważa za istotne, w kontekście wyjaśnień w przedmiocie rażąco niskiej ceny. Warto zaznaczyć, iż jest to katalog otwarty, zatem wyliczenie ma jedynie charakter przykładowy.

Zamawiającym będzie łatwiej wykryć rażąco niską cenę>>

Podobnie sytuacja przedstawia się na gruncie prawa krajowego. W toku oceny wyjaśnień zamawiający musi bowiem brać pod uwagę nie tylko czynniki wymienione w art. 90 ust. 2 p.z.p., ale również wszystkie inne czynniki wpływające na wysokość oferty, które wskaże wykonawca. Dochodzi wówczas do uruchomienia procedury, która celem jest usunięcie wszelkich wątpliwości, jakie mogły powstać w odczuciu zamawiającego co do proponowanej ceny zamówienia. W tym celu zwraca się on do wykonawcy o przedstawienie dokładnych wyjaśnień dotyczących uzasadnienia poziomu oferowanej ceny. Wykonawca, składając wyjaśnienia powinien uzasadnić, jakie czynniki spowodowały obniżenie ceny oraz w jakim stopniu dzięki tym czynnikom cena została obniżona. Jednocześnie zamawiający powinien zażądać  przedłożenia przez wykonawcę szczegółowych wyliczeń lub kalkulacji cenowych, przedstawiających sposób obliczenia zaproponowanej ceny ofertowej. Jest to jedyny i najpewniejszy sposób, umożliwiający zbadanie oraz weryfikację dokonanych wyliczeń pod kątem rażąco niskiej ceny, przez samego zamawiającego.

Wyjaśnienia ws. rażąco niskiej ceny można objąć tajemnicą przedsiębiorstwa>>

Gdy jednak okaże się, iż wyjaśnienia wykonawcy nie negują jednoznacznie faktu, iż oferta może zawierać rażąco niską cenę w odniesieniu do przedmiotu zamówienia, na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 p.z.p. zamawiający ma prawo do odrzucenia takiej oferty. Ponieważ jednak decyzja o odrzuceniu oferty całkowicie przekreśla dalszy udział wykonawcy w postępowaniu, nie powinna być podejmowana zbyt pochopnie. Celem przepisu nakładającego obowiązek żądania wyjaśnień jest bowiem, także ochrona wykonawcy przed arbitralnością decyzji podejmowanych przez zamawiającego. Zamawiający może zatem odrzucić ofertę wykonawcy dopiero po uzyskaniu wyjaśnień i tylko wówczas, gdy dokonana ocena wyjaśnień wraz z dostarczonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia. Zamawiający powinien zatem mieć możliwość uzyskania w ramach wyjaśnień składanych przez wykonawcę pełni wiedzy umożliwiającej mu podjęcie decyzji co do istnienia podstaw (bądź ich braku) do odrzucenia oferty stosownie do treści art. 89 ust. 1 pkt 4 p.z.p.

Zamawiający ustala czy cena oferty jest rażąco niska>>

Możliwość wielokrotnego wzywania przez zamawiającego wykonawcy do udzielenia wyjaśnień w zakresie ustalenia, czy jego oferta zawiera rażąco niską cenę została uregulowana w przepisach p.z.p. w sposób jednoznaczny - działania zamawiającego zmierzające do wyjaśnienia „rażąco niskiej ceny” nie mogą się ograniczać się do jednorazowej czynności, tj. jednokrotnego wezwania wykonawcy do złożenia wyjaśnień, w przypadku, gdy okoliczności przedstawione w już złożonych wyjaśnieniach wymagają w ocenie zamawiającego dalszego usuwania powstałych wątpliwości. Stanowisko to zostało potwierdzone wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 5 lipca 2007 r. (V Ca 2214/06), w którym stwierdził, że dla zakwalifikowania oferty do dalszego postępowania nie jest wystarczające złożenie jakichkolwiek wyjaśnień, lecz wyjaśnień odpowiednio umotywowanych przekonujących, że zaproponowana cena nie zawiera rażąco niskiej ceny. W podobnym tonie wypowiedział się także Sąd Okręgowy w Olsztynie, który w wyroku z dnia 9 grudnia 2010 r. (V Ga 122/10), jednoznacznie wskazał, iż brak jest przeszkód do ponownego wzywania wykonawcy do złożenia wyjaśnień, jeżeli pierwotne wyjaśnienia zamawiającego nie rozwiały wątpliwości zamawiającego związanych z „rażąco niską ceną”.

Informator UZP nr 11/2013, www.uzp.gov.pl