Po rezygnacji dotychczasowej kandydatki - Małgorzaty Kidawy-Błońskiej, która oświadczyła, że nie będzie brała udziału w wyborach prezydenckich, zarząd Platformy Obywatelskiej zdecydował o wysunięciu kandydatury Rafała Trzaskowskiego.

 

Wójt, burmistrz, prezydent miasta może być nim nadal w kampanii

Zgodnie z prawem wójt, burmistrz, prezydent miasta, który kandyduje na urząd prezydenta RP, może dalej pełnić tę funkcję. Problem zaczyna się wtedy, gdy zamierza prowadzić aktywną kampanię wyborczą - wtedy konieczne staje się skorzystanie z urlopu i zadbanie o przekazanie obowiązków zastępcy lub zastępcom.

Sieć Obywatelska Watchdog sprawdziła w związku z wyborami do Parlamentu Europejskiego, czy z urlopów korzystali niektórzy z kandydatów do PE, którzy pełnili funkcje samorządowe. Jak się okazuje - bywało różnie, ale spotkać można było przykłady korzystania z urlopów, zwłaszcza w końcowej części kampanii wyborczej.

Czytaj też: Wybory: Nie ma jeszcze terminu, ale będzie kłopot, jeśli druga tura wypadnie po zakończeniu kadencji >>
 

Osoba wyznaczona do pełnienia funkcji wójta, burmistrza, prezydenta

Bartosz Wilk z Zakładu Nauki Administracji Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego tłumaczy, że jeśli kandydat zrezygnuje z funkcji, wygasa jego mandat, a wtedy Prezes Rady Ministrów wyznacza osobę, która ma pełnić tę funkcję. Jest wyznaczany zawsze wtedy, gdy nastąpi wygaśnięcie mandatu wójta, burmistrza, prezydenta miasta, bo oznacza ono w konsekwencje utratę umocowania zastępców.

- W przestrzeni publicznej usłyszeć można o rządowym "komisarzu", jednak jest to określenie publicystyczne. Prawo stanowi o "osobie wyznaczonej do pełnienia funkcji wójta". W razie rezygnacji, wygaśnięcie mandatu stwierdza komisarz wyborczy - podkreśla.

Niepołączalność urzędu prezydenta

Bartosz Wilk zauważa, że Kodeks wyborczy nie stwierdza wprost, że wybór na urząd Prezydenta RP stanowi podstawę wygaśnięcia mandatu. Jak wyjaśnia, ograniczenie wprowadza Konstytucja - niepołączalność urzędu z pełnieniem innego urzędu lub funkcji publicznej.

- O tyle to istotne, że to rada gminy - a nie komisarz wyborczy - w takim przypadku powinna stwierdzić wygaśnięcie mandatu. To radzie, co do zasady, przyznano kompetencje do stwierdzenia wygaśnięcie mandatu w razie naruszenia zakazu połączalności różnych funkcji - mówi.

Jak dodaje, prawo wskazuje wprost, kiedy komisarz może stwierdzić wygaśnięcie mandatu - gdy chodzi o zakaz łączenia funkcji wójta, burmistrza, prezydenta miasta z członkostwem w organach jednostek samorządu terytorialnego, zatrudnieniem w administracji rządowej, mandatem posła lub senatora.

Wybory przedterminowe byłyby na horyzoncie

Konieczność rozpisania przedterminowych wyborów w gminie istnieje zawsze wtedy, gdy do wyborów samorządowych zostało więcej niż 6 miesięcy. Ostatnie wybory samorządowe odbyły się w Polsce w październiku 2018 roku, zgodnie więc z zasadą, że są  co 5 lat, kolejne będą w 2023 roku. Jeżeli do planowych wyborów pozostało pomiędzy 6 a 12 miesięcy, to wtedy rada gminy może podjąć uchwałę o nieprzeprowadzaniu wyborów.