Radny prowadzący szkołę publiczną lub szkołę niepubliczną o uprawnieniach szkoły publicznej z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy albo kierujący działalnością stowarzyszenia prowadzącego taką szkołę nie narusza prawa.
W myśl art. 24f ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym radni nie mogą prowadzić działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy, w której radny uzyskał mandat, a także zarządzać taką działalnością lub być przedstawicielem czy pełnomocnikiem w prowadzeniu takiej działalności. Wypełnienie dyspozycji art. 24f ustawy o samorządzie gminnym nie jest uzależnione od tego, czy z prowadzenia, zarządzania bądź bycia przedstawicielem lub pełnomocnikiem w prowadzeniu takiej działalności radny uzyskuje dochód, czy inne osobiste korzyści. Radny, zarządzając działalnością gospodarczą stowarzyszenia, narusza zakaz zarządzania taką działalnością, bez względu na to, czy radny czyni to na własny rachunek, ani też czy odnosi z niej osobiste korzyści. To, że dochody stowarzyszenia uzyskiwane z prowadzenia działalności gospodarczej są przeznaczone na takie czy inne cele, nie zmienia charakteru takiej działalności. – wyrok NSA z dnia 28 maja 2010 r., II OSK 527/10, LEX nr 597669.
Najpierw trzeba ustalić, czy prowadzenie szkoły można uznać za działalność gospodarczą. W polskim prawie jest wiele definicji działalności gospodarczej, które najczęściej konstruowane są dla potrzeb konkretnej ustawy. Podstawowe znaczenie ma definicja zawarta w art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej , w myśl którego działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.
Art. 83a ust. 1 ustawy o systemie oświaty stanowi, że prowadzenie szkoły lub placówki, zespołu oraz innej formy wychowania przedszkolnego nie jest działalnością gospodarczą. Opierając się na wykładni gramatycznej, można jednoznacznie stwierdzić, że radny gminy, który jest prezesem stowarzyszenia prowadzącego szkołę w obiektach będących własnością gminy nie narusza zakazu zawartego w art. 24f ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym Nie ma przesłanek, aby wykładnię językową korygować wykładnią funkcjonalną. Przepis zakazuje prowadzenia wyłącznie działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy, a nie każdej działalności. Prowadzenie szkoły jest dla stowarzyszenia działalnością statutową, a nie działalnością gospodarczą. Skoro pojęcie działalności gospodarczej jest precyzyjnie zdefiniowane, a inny przepis ustawowy z tego pojęcia wyłącza działalność polegającą na prowadzeniu szkoły, to odpowiedź na postawione pytanie jest jednoznaczna.
Identyczne stanowisko zajął WSA w Kielcach w wyroku z dnia 19 maja 2010 r., II SA/Ke 188/10, Lex nr 674191. Por. też artykuł J. Korczaka "Dopuszczalność prowadzenia działalności oświatowej przez radnego gminy i jednocześnie członka zarządu gminy", NZS 2001/2/15.
Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.)
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.)
Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095 z późn. zm.)