Radny powiatu otrzymuje tylko dietę związaną z wykonywaniem mandatu radnego (IV SA/Gl 405/11)

Dieta radnego powiatu wypłacana jest radnemu dlatego, że sprawuje on mandat, a nie za uczestnictwo w składzie zarządu powiatu.

Rada powiatu podjęła uchwałę w sprawie zmiany uchwały dotyczącej ustalenia wysokości diet i zwrotu kosztów podróży służbowych dla radnych powiatu. Organ nadzoru zakwestionował postanowienia tej uchwały, bowiem dieta oraz zwrot kosztów podróży, o których mowa w art. 21 ust. 4 ustawy o samorządzie powiatowym , przysługują wyłącznie radnemu z tytułu wykonywanego przez niego mandatu. Świadczenia te stanowią rekompensatę za utracone przez radnego zarobki oraz pozostałe związane z tym koszty. Zasady ich wypłaty określa rada powiatu, w granicach określonych rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2000 r. w sprawie maksymalnej wysokości diet przysługujących radnemu powiatu (Dz. U. Nr 61, poz. 709) oraz rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2000 r. w sprawie sposobu ustalania należności z tytułu zwrotu kosztów podróży służbowych radnych powiatu (Dz. U. Nr 66, poz. 799 z późn. zm.) , przy uwzględnieniu ograniczenia wynikającego z art. 21 ust. 4a ustawy o samorządzie powiatowym , wykluczającego przyznanie diety dla radnego, będącego jednocześnie etatowym członkiem zarządu. Zdaniem wojewody dieta radnego powiatu wypłacana jest radnemu dlatego, że sprawuje on mandat, a nie za uczestnictwo w składzie zarządu powiatu. Nadto, żaden z przepisów ustawy o samorządzie powiatowym nie daje podstaw do podjęcia uchwały umożliwiającej wypłatę diet członkom zarządu powiatu (również nieetatowym).

Powiat zaskarżył powyższe rozstrzygnięcie nadzorcze do WSA wnosząc o jego uchylenie. W ocenie skarżącego stanowisko organu nadzoru opiera się na błędnej wykładni prawa, w szczególności art. 21 ust. 4 ustawy o samorządzie powiatowym i pominięciu faktu, że zgodnie z ust. 2 tego samego artykułu radny zobowiązany jest brać udział w pracach organów powiatu oraz powiatowych jednostek organizacyjnych, do których został wybrany lub desygnowany. Skoro, art. 8 ust. 2 ustawy o samorządzie powiatowym  stanowi, że organami powiatu są - rada powiatu i zarząd powiatu, to w konsekwencji, na podstawie art. 21 ust. 4a, rada może ustalić dla radnego będącego członkiem zarządu dietę, jednakże z zastrzeżeniem, że radny nie pełni tej funkcji odpłatnie. Wobec tego brak jest zakazu uchwalenia diety radnemu pełniącemu funkcję pozaetatowego członka zarządu. Ma to faktyczne uzasadnienie, gdyż nieodpłatne pełnienie funkcji członka zarządu wiąże się z utratą zarobków i dodatkowymi kosztami. Nadto ustawa o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 216, poz. 1584) i zawarte w niej zakazy prowadzenia działalności gospodarczej obejmują również członków zarządu powiatu. Z tego powodu, ustawodawca przewidział możliwość ustalenia przez radę powiatu diet dla radnych z uwagi na obowiązki wynikające z art. 21 ust 1. i 2 ustawy o samorządzie powiatowym , a przyjęcie wykładni systemowej prowadzi do wniosku, iż ustalenie diety jest dopuszczalne.

WSA rozpatrując skargę stwierdził, że interpretacja art. 21 ust. 4 ustawy o samorządzie powiatowym nie daje podstaw do przyznania członkom zarządu powiatu prawa do diety i zwrotu kosztów podróży z tytułu sprawowanego przez nich stanowiska. Odmienna ocena strony skarżącej nie ma w tym zakresie podstawy prawnej i nie zasługuje na uwzględnienie. Nie można się również zgodzić z argumentem skargi, wiążącym niejako celowość przyznania diety nieetatowemu członkowi zarządu z ograniczeniem w prowadzeniu przez niego działalności gospodarczej, wynikającym z art. 2 ust. 6a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 216, poz. 1584). Wprawdzie zakazy określone w tej ostatniej ustawie objęły swoim zakresem członków zarządu powiatu, to jednakże nie stanowią one wystarczającej podstawy do przyznania nieetatowemu członkowi zarządu świadczeń, określonych w art. 21 ust. 4 ustawy o samorządzie powiatowym . Celem ustawy o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej jest ograniczenie wykonywania funkcji publicznej przy jednoczesnym prowadzeniu działalności gospodarczej, co może prowadzić do nadużyć. Jednak z tytułu tego ograniczenia nie można wywodzić prawa nieetatowych członków zarządu do rekompensaty w postaci diety i zwrotu kosztów podróży służbowych. Zdaniem WSA słusznie zauważył organ nadzoru, iż funkcja członka zarządu powiatu jest pełniona społecznie i dobrowolnie, a każdy z potencjalnych pretendentów do niej musi wyrazić zgodę się na kandydowanie. W konsekwencji winien się on liczyć z prawnymi i faktycznymi konsekwencjami powołania na stanowisko nieetatowego członka zarządu. Tym bardziej, że kandydat spoza rady powiatu nie będzie otrzymywał z tego tytułu żadnego świadczenia pieniężnego, bowiem nie przewidują tego obowiązujące przepisy prawa.

Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 ze zm.)
Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2000 r. w sprawie maksymalnej wysokości diet przysługujących radnemu powiatu (Dz. U. Nr 61, poz. 709)
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2000 r. w sprawie sposobu ustalania należności z tytułu zwrotu kosztów podróży służbowych radnych powiatu (Dz. U. Nr 66, poz. 799 z późn. zm.)