Radny obecnej kadencji ma prawo zaskarżyć zarządzenie zastępcze wojewody w sprawie wygaśnięcia jego mandatu.

Z dniem 25 października 2008 r. znowelizowano art. 98a ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym, w ten sposb, aby umożliwić radnemu zaskarżenie zarządzeń zastępczych wojewody w sprawie wygaśnięcia mandatu. Nowelizacja stanowi realizację wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 lipca 2007 r. (sygn. akt P 19/04).

Przepis art. 98a ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym  został uznany za niezgodny z art. 32 ust. 1 i art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie, w jakim uniemożliwiał radnemu zaskarżenie zarządzenia zastępczego stwierdzającego wygaśnięcie jego mandatu.

Dopuszczalne będzie wniesienie skargi przez radnego obecnej kadencji na zarządzenie zastępcze stwierdzające wygaśnięcie jego mandatu. Przypomnieć bowiem należy, iż w wyroku z dnia 17 lipca 2007 r. Trybunał Konstytucyjny stwierdził, iż art. 98a ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym  w zakresie, w jakim uniemożliwia radnemu zaskarżenie zarządzenia zastępczego stwierdzającego wygaśnięcie jego mandatu jest niezgodny z art. 32 ust. 1 i art. 45 ust. 1 Konstytucji RP . W uzasadnieniu tego Trybunał stwierdził, iż ustawodawca winien pilnie dostosować przepisy ustawy do wydanego werdyktu. W związku z tym ustawą z dnia 5 września 2008 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 180 poz. 1111) znowelizowano między innymi art. 98a ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym wprowadzając zapis, iż uprawnioną do złożenia skargi jest również osoba, której interesu prawnego lub uprawnienia dotyczy zarządzenie zastępcze. Jednocześnie w art. 6 ustawy o samorządzie gminnym  zmieniającej wprowadzono zapis, iż ma ona zastosowanie do kadencji następujących po kadencji, w czasie której ustawa weszła w życie. Ten ostatni przepis nie może się jednak odnosić do przyznanego radnemu uprawnienia do zaskarżenia zarządzenia zastępczego stwierdzającego wygaśnięcie jego mandatu. Gdyby uznać, że ten przepis ma zastosowanie dopiero od następnej kadencji, to należałoby uznać iż ustawodawca zamiast wyeliminować stan niekonstytucyjności, de facto na określony czas by stan ten przywrócił, pogarszając sytuację prawną radnych w tym zakresie w stosunku do stanu sprzed wejścia w życie ustawy zmieniającej. Ponadto przyjęcie takiej wykładni uniemożliwiałoby radnym zaskarżenie tylko tych zarządzeń zastępczych, które zostały wydane po wejściu w życie zmienionych przepisów, co z kolei narusza zasadę równości wobec prawa. Uznać należy, iż wprowadzona nowela miała na celu dostosowanie przepisów do sentencji Trybunału, a nie ponowne wprowadzenie stanu niekonstytucyjności.

Reasumując, należy przyjąć, iż przepis uprawniający do złożenia przez radnego skargi na zarządzenie zastępcze wojewody stwierdzające wygaśnięcie jego mandatu ma zastosowanie od daty jego wejścia w życie.


Przydatne materiały:

Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.)
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.(Dz. U. z. Nr 78, poz. 483 ze zm.)