Pytanie:
Czy asystent rodziny pracujący na umowę zlecenia w OPS może być w tej samej gminie radnym rady gminy?
Odpowiedź:
Dopuszczalne jest zatrudnienie radnego na podstawie umowy cywilnoprawnej w jednostce organizacyjnej gminy w której pełni mandat, pod warunkiem, że nie jest on zatrudniony w urzędzie tej gminy i nie pełni funkcji kierowniczych.
Uzasadnienie:
Zgodnie z art. 24d ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym – dalej u.s.g. – wójt nie może powierzyć radnemu gminy, w której radny uzyskał mandat, wykonywania pracy na podstawie umowy cywilnoprawnej. Jest to zasada obowiązująca w ramach wykonywania mandatu radnego. Jednakże nie oznacza to bezwzględnego zakazu zatrudniania radnego w jednostkach organizacyjnych gminy, w której pełni mandat, na jakimkolwiek stanowisku, lub na jakiejkolwiek podstawie.
Zgodnie z art. 24a ust. 1-2 u.s.g. z radnym nie może być nawiązywany stosunek pracy w urzędzie gminy, w której radny uzyskał mandat, a radny nie może też pełnić funkcji kierownika gminnej jednostki organizacyjnej oraz jego zastępcy. Z kolei osoba już wybrana na radnego nie może wykonywać pracy w ramach stosunku pracy w urzędzie gminy, w której uzyskała mandat, oraz wykonywać funkcji kierownika lub jego zastępcy w jednostce organizacyjnej tej gminy. Przed przystąpieniem do wykonywania mandatu osoba ta obowiązana jest złożyć wniosek o urlop bezpłatny w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyników wyborów przez właściwy organ wyborczy (art. 24b ust. 1 u.s.g.).
Zauważyć należy jednak, że chodzi tu o zatrudnienie w samym urzędzie gminy, albo o pełnienie funkcji kierowniczej (kierownik lub zastępca kierownika gminnej jednostki). Nie ma natomiast mowy o zatrudnieniu na "szeregowym" stanowisku w innej gminnej jednostce organizacyjnej niż urząd gminy. Na to wskazał już WSA w Białymstoku, który w wyroku z dnia 10 lipca 2008 r., II SA/Bk 405/08, LEX nr 511525;orzekł, że kierownik gminnej jednostki organizacyjnej innej niż urząd gminy może powierzyć radnemu gminy wykonywanie pracy w tej jednostce organizacyjnej na podstawie umowy cywilnoprawnej. WSA wskazał też, że osoba wybrana na radnego lub radny może wykonywać pracę w ramach stosunku pracy w jednostce organizacyjnej gminy, innej niż urząd gminy, z wyjątkiem funkcji kierownika lub z-cy kierownika tej jednostki. Skoro radny może, w ramach stosunku pracy, pozostawać "szeregowym" pracownikiem jednostki organizacyjnej gminy, to również kierownik takiej jednostki organizacyjnej może powierzyć radnemu gminy, wykonywanie pracy w tej jednostce organizacyjnej na podstawie umowy cywilnoprawnej.
Z orzeczeniem tym koresponduje późniejszy wyrok NSA z dnia 22 stycznia 2010 r., II OSK 1834/09, zgodnie z którym wprowadzony zakaz w art. 24d u.s.g. jest obok zakazu nawiązywania stosunku pracy (art. 24a ust. 1, art. 24b ust. 1 u.s.g.) gwarancją antykorupcyjną, która obejmuje wykonywanie pracy na podstawie umów cywilnoprawnych, do której pracy nie mają zastosowania przepisy ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy – dalej k.p.
Biorąc pod uwagę powyższe, należy uznać dopuszczalność zatrudnienia radnego na podstawie umowy cywilnoprawnej w jednostce organizacyjnej gminy w której pełni mandat, pod warunkiem, że nie jest on zatrudniony w urzędzie tej gminy i nie pełni funkcji kierowniczych. Stanowisko asystenta rodziny nie jest stanowiskiem kierowniczym i nie jest stanowiskiem w urzędzie gminy, a więc radny może nadal być zatrudniony w tym charakterze.
Radny może być asystentem rodziny
Dopuszczalne jest zatrudnienie radnego na podstawie umowy cywilnoprawnej w jednostce organizacyjnej gminy w której pełni mandat, pod warunkiem, że nie jest on zatrudniony w urzędzie tej gminy i nie pełni funkcji kierowniczych.