Rada miasta uchwałą stwierdziła przejście pojazdu na własność miasta. W uzasadnieniu wyjaśniła, że samochód nie nadawał się do ruchu drogowego, nie posiadał tablic rejestracyjnych i posiadał cechy tzw. pojazdu porzuconego. W związku z tym zawiadomiono właścicielkę pojazdu o jego usunięciu oraz o konieczności jego odbioru z parkingu w terminie 6 miesięcy.

Jednak z powodu nieodebrania przez właścicielkę pojazdu w terminie prawo własności pojazdu przeszło na miasto. Jako podstawę prawną uchwały wskazano art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy o samorządzie gminnym w zw. z art. 50a ust. 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 ze zm.) oraz § 8 ust. 2 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 października 2007 r. w sprawie usuwania pojazdów (Dz. U. Nr 191, poz. 1377).


Właścicielka samochodu wniosła skargę do WSA, jej zdaniem bowiem nie istnieje podstawa prawa do orzekania przez radę gminy o przejęciu pojazdu na własność gminy, gdyż § 8 ust. 2 rozporządzenia MSWiA został wydany z przekroczeniem delegacji ustawowej zawartej w art. 50 a ust. 5 ustawy – Prawo o ruchu drogowym dotyczącej wyłącznie trybu postępowania w zakresie przejęcia pojazdu na własność gminy, a nie organu, który miałby orzekać w sprawie własności.


WSA przyznał rację skarżącej. Sąd przypomniał, iż zgodnie z art. 50a ust. 5 pkt 2 ustawy - Prawo o ruchu drogowym minister właściwy do spraw wewnętrznych, kierując się zasadą poszanowania prawa własności oraz potrzebą zapewnienia porządku na drogach publicznych określi tryb postępowania w zakresie przejęcia pojazdu na własność gminy. Tym samym podstawa prawna do wydania aktu podustawowego w tej sprawie ograniczała się wyłącznie do określenia w rozporządzeniu przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji trybu postępowania w zakresie przejmowania pojazdu przez gminę, natomiast nie obejmowała właściwości organów do orzekania o przejęciu. Podstawy prawnej kwestionowanej uchwały nie może stanowić również przepis art. 18 ust. 1  ustawy o samorządzie gminnym  opierający się na domniemaniu właściwości rady gminy w sprawach objętych zakresem działania gminy oraz art. 40 ust. 2 pkt 1 tej ustawy określający podstawy stanowienia przepisów gminnych.

Wskazany jako podstawa prawna uchwały § 8 ust. 2 rozporządzenia MSWiA z dnia 2 sierpnia 2007 r. w sprawie usuwania pojazdów jest więc niezgodny z upoważnieniem ustawowym zawartym w art. 50 a ust. 5 pkt 2 ustawy – Prawo o ruchu drogowym, a także z art. 2 i art. 92 ust. 1 Konstytucji RP.

Oznacza to, że uchwała de facto została wydana bez podstawy prawnej wobec braku prawidłowej normy kompetencyjnej upoważniającej radę gminy do orzekania w przedmiocie stwierdzenia przejścia na własność gminy pojazdów uznanych za porzucone z zamiarem wyzbycia się, co jest wystarczającą przesłanką do stwierdzenia jej nieważności. Zgodnie bowiem z art. 7 Konstytucji RP organy władzy publicznej, w tym organy jednostek samorządu terytorialnego, winny działać na podstawie i w granicach prawa. Natomiast sąd administracyjny jest upoważniony do oceny zgodności aktu podstawowego (rozporządzenia) z ustawą oraz Konstytucją i w razie stwierdzenia, tak jak w niniejszej sprawie, tego rodzaju niezgodności, jest uprawniony do odmowy zastosowania zakwestionowanego przepisu rozporządzenia (tutaj § 8 ust. 2 powołanego rozporządzenia MSWiA), co wynika z art. 178 ust. 1 Konstytucji RP.

WSA podkreślił, iż nie oznacza to, że przejście usuniętego w trybie art. 50 a ustawy – Prawo o ruchu drogowym pojazdu na własność gminy jest w ogóle wykluczone, oznacza jedynie, że w tym zakresie nie jest dopuszczalne orzekanie przez radę gminy.

Na podstawie:
Wyrok WSA w Poznaniu z 15 lutego 2013 r., sygn. akt III SA/Po 402/12, nieprawomocny
 
Przydatne materiały:
 Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.)