Rada gminy podjęła uchwałę w sprawie określenia zasad przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze. W uchwale rada gminy nie określiła jednak kosztu 1 godziny usługi opiekuńczej i specjalistycznej usługi opiekuńczej.

Wojewoda zwrócił uwagę, iż treść art. 50 ust. 6 ustawy o pomocy społecznej w sposób niebudzący wątpliwości przesądza o tym, że to rada gminy jest organem właściwym do określenia szczegółowych warunków odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze. Wśród szczegółowych warunków odpłatności nie można pominąć kwestii kosztu usługi opiekuńczej i specjalistycznej usługi opiekuńczej, a także sposobu jej naliczania. Przy czym, właściwe wykonanie upoważnienia ustawowego wymaga odrębnego ustalenia kosztu godziny usługi opiekuńczej i specjalistycznej usługi opiekuńczej.

Organ nadzoru podkreślił, iż użyte w art. 50 ust. 6 ustawy o pomocy społecznej sformułowanie "rada gminy określa" nie pozostawia organowi stanowiącemu żadnej dowolności w zakresie tworzenia prawa miejscowego w tym przedmiocie. W ramach upoważnienia ustawowego organ stanowiący gminy ma obowiązek wydać przepisy normujące materię nim objętą. Zdaniem organu nadzoru obowiązkiem rady gminy jest ustalenie wysokości kosztu usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych w uchwale w taki sposób, żeby adresat mógł z treści uchwały wyczytać jaką odpłatność poniesie. Uchwała, która nie wypełnia zakresu upoważnienia ustawowego nie może stanowić podstawy do przyznawania świadczeń z pomocy społecznej w formie usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych oraz ustalania odpłatności za te usługi.

Ponadto rada gminy w uchwale sprecyzowała, iż usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych takich jak: zakupy, sprzątanie, przygotowywanie posiłków, pomoc w załatwieniu spraw urzędowych, opiekę higieniczną, pielęgnację zalecaną przez lekarza oraz w miarę możliwości zapewnienie kontaktów z otoczeniem. W ocenie organu nadzoru powyższe regulacje uchwały wykraczają poza zakres upoważnienia ustawowego, określonego przez cytowany wyżej art. 50 ust. 6 ustawy o pomocy społecznej . Nie stanowią one bowiem warunków przyznania, odpłatności za usługi, warunków częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat ani też trybu ich pobierania. Wojewoda podkreślił, iż zgodnie z art. 50 ust. 5 ustawy, określenie zakresu usług należy do kompetencji ośrodka pomocy społecznej. Zatem to ośrodek pomocy społecznej, przyznając usługi opiekuńcze, ustala ich zakres, okres i miejsce świadczenia. Powołując się na wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 8 lutego 2006 r. - sygn. akt IV SA/Wr 637/04, wojewoda wyjaśnił, iż przepis art. 50 ust. 6 ustawy o pomocy społecznej  nie zawiera normy kompetencyjnej upoważniającej radę gminy do konkretyzowania i specyfikacji rodzaju czynności wykonywanych w ramach świadczonych usług opiekuńczych.

Wojewoda stwierdził nieważność uchwały.

Pobierz orzeczenie:
Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Lubelskiego z dnia 30 grudnia 2009 r., NK.II.0911/445/09


Przydatne materiały:
 Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 ze zm.)