W dniu 10 czerwca 2015 r. ogłoszona została ustawa z dnia 24 kwietnia 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu (Dz. U. poz. 774), określana powszechnie jako "ustawa krajobrazowa". Celem nowej regulacji jest wprowadzenie rozwiązań, które pozwolą na powstrzymanie degradacji krajobrazu, w tym rozwiązania umożliwiające reglamentację umieszczania tablic i urządzeń reklamowych. Ustawa wejdzie w życie z dniem 11 września 2015 r.
Ustawa krajobrazowa dokonuje istotnych zmian w wielu różnych aktach prawnych:
- ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz. U. z 2014 r. poz. 1619, ze zm.),
- ustawie z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 482, ze zm.),
- ustawie z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 460),
- ustawie z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz. U. z 2014 r. poz. 849, ze zm.),
- ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 1409, ze zm.),
- ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 1232, ze zm.),
- ustawie z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 199, ze zm.),
- ustawie z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (t.j. Dz. U. z 2014 r. poz. 1446, ze zm.),
- ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 627, ze zm.),
- ustawie z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach jego oddziaływania na środowisko (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 1235, ze zm.).
Niezwykle ważnym rozwiązaniem, wprowadzonym przez omawianą nowelizację do ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, jest umożliwienie radzie gminy przyjęcia uchwały w sprawie zasad i warunków sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń, ich gabarytów, standardów jakościowych oraz rodzajów materiałów budowlanych, z jakich mogą być wykonane. Uchwała, stanowiąca akt prawa miejscowego, będzie mogła zawierać zakaz sytuowania ogrodzeń oraz tablic reklamowych i urządzeń reklamowych, z wyłączeniem szyldów. Projekt uchwały będzie uzgadniany z wojewódzkim konserwatorem zabytków (w zakresie kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenu) oraz ministrem właściwym do spraw zdrowia (w zakresie zagospodarowania obszarów ochrony uzdrowiskowej). Ponadto wójt obowiązany będzie do zasięgnięcia opinii na temat projektu uchwały u regionalnego dyrektora ochrony środowiska, właściwego organu Państwowej Straży Pożarnej oraz marszałka województwa. Podmiot, który umieści tablice lub urządzenia reklamowe niezgodnie z przepisami wskazanej uchwały, podlegał będzie karze grzywny. W przypadku braku możliwości ustalenia tego podmiotu, kara pieniężna będzie mogła zostać nałożona na właściciela, użytkownika wieczystego lub posiadacza samoistnego nieruchomości lub obiektu budowlanego, na których umieszczono tablicę reklamową lub urządzenie reklamowe. Kara ta będzie nakładana przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) w drodze decyzji.
Nowe przepisy wprowadzają również, jako zadanie własne samorządu województwa, obowiązek powszechnej identyfikacji i waloryzacji krajobrazów. Narzędziem realizacji tego zadania będzie cykliczne sporządzanie, nie rzadziej niż raz na 20 lat, audytu krajobrazowego.
Ponadto w wyniku nowelizacji w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym umieszczono definicje następujących pojęć: "reklama", "tablica reklamowa", "urządzenie reklamowe", "szyld", "krajobraz" oraz "krajobraz priorytetowy".
W ustawie o ochronie przyrody ustawa krajobrazowa zmieniła regulację dotyczącą tworzenia i funkcjonowania parków krajobrazowych oraz obszarów chronionego krajobrazu. Na podstawie nowych przepisów sejmik województwa, w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego, wyznaczał będzie na obszarze chronionego krajobrazu, w granicach krajobrazów priorytetowych zidentyfikowanych w ramach audytu krajobrazowego, strefy ochrony krajobrazu stanowiące w szczególności przedpola ekspozycji, osie widokowe, punkty widokowe oraz obszary zabudowane wyróżniające się lokalną formą architektoniczną, istotne dla zachowania walorów krajobrazowych. Ponadto sejmik województwa określał będzie w uchwale wykaz obiektów o istotnym znaczeniu historycznym i kulturowym. Projekt uchwały będzie wymagał uzgodnienia z właściwym regionalnym dyrektorem ochrony środowiska i właściwą miejscowo radą gminy, a ponadto będzie opiniowany przez właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków. Rada gminy będzie mogła odmówić uzgodnienia wyłącznie w przypadku, gdy wprowadzenie zakazów na obszarze chronionego krajobrazu prowadziłoby do ograniczenia możliwości rozwojowych gminy wynikających z ustaleń studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego lub miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, w stopniu nieproporcjonalnym do wartości jakie obszar chronionego krajobrazu ma chronić.
W ustawie o podatkach i opłatach lokalnych omawiana nowelizacja wprowadziła kompetencję pozwalającą radzie gminy na wprowadzenie nowej opłaty lokalnej - opłaty reklamowej od umieszczonych tablic reklamowych lub urządzeń reklamowych. Rada gminy będzie mogła wprowadzić opłatę reklamową pod warunkiem, że w gminie obowiązywać będą zasady i warunki sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń, przyjęte przez nią w drodze uchwały.