Rada gminy podjęła uchwałę w sprawie uchwalenia gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. W programie wprowadzono między innymi regulacje dotyczące kontroli podmiotów prowadzących sprzedaż i podawanie napojów alkoholowych w zakresie: wskazania podmiotów podlegających kontroli, zakresu kontroli, podmiotów upoważnionych do przeprowadzenia kontroli, uprawnień kontrolujących, obowiązków podmiotów kontrolowanych, protokołu kontroli oraz skutków jej przeprowadzenia. Jako podstawę prawną swojego działania rada gminy wskazała art. 41 ust. 2 i 5 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi .
Zdaniem organu nadzoru w obowiązującym porządku prawnym brak jest przepisu zawierającego upoważnienie do podjęcia przez legislację gminną uchwały w sprawie kontroli podmiotów gospodarczych prowadzących sprzedaż i podawanie napojów alkoholowych. Wskazany w podstawie prawnej uchwały art. 41 ust. 2 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi zawiera jedynie podstawę do uchwalenia gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, mającego na celu realizację zadań, o których mowa w ust. 1 przywołanego artykułu, tj.: prowadzenia działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz integracji społecznej osób uzależnionych od alkoholu. Regulacje zagadnień dotyczących zakwestionowanej części uchwały zawiera art. 18 ust. 8 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi . Przepis ten wskazuje podmioty właściwe do przeprowadzenia kontroli przestrzegania zasad i warunków korzystania z zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu lub poza miejscem sprzedaży. Zgodnie z jego treścią organ zezwalający (wójt, burmistrz, prezydent miasta) lub, na podstawie jego upoważnienia, straż gminna lub członkowie gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych dokonują kontroli przestrzegania zasad i warunków korzystania z zezwolenia. Wskazany przepis stanowi więc podstawę do działania organu wykonawczego gminy w zakresie kontroli przestrzegania zasad i warunków korzystania z zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych. Brak jest natomiast w art. 18 ust. 8 ustawy normy kompetencyjnej, upoważniającej organ stanowiący gminy do uchwalenia regulacji dotyczących przeprowadzania przez organ wykonawczy kontroli, o której mowa powyżej.
W opinii wojewody ustawodawca przekazując organowi stanowiącemu gminy kompetencje do uchwalenia gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, nie przewidział, aby jednym z jego elementów miały być regulacje dotyczące przeprowadzenia kontroli sprzedaży napojów alkoholowych. Przeciwnie, ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi wyraźnie przekazuje uprawnienie do działania w tym zakresie organowi wykonawczemu gminy, dlatego też podjęcie uchwały w kwestionowanej części uznać należy za nieuprawnione wkraczanie w zakres kompetencji organu wykonawczego, co stanowi istotne naruszenie prawa.
Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473 z późn. zm.)
Zobacz orzecznictwo:
Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Opolskiego z dnia 7 kwietnia 2011 r.(NK.III.4131.1.53.2011.KK)