Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w wyroku z dnia 19 lipca 2011 r., II SA/Ol 416/11 rozpoznał sprawę ze skargi Wojewody Warmińsko-Mazurskiego na uchwałę Rady Miejskiej w Mikołajkach z dnia 7 marca 2011 r., nr V/49/2011 (Dz. Urz. Woj. Warmińsko-Mazurskiego Nr 72, poz. 1271) w przedmiocie umieszczania reklam na terenach i obiektach stanowiących własność gminy i pobierania z tego tytułu opłat.

W dniu 16 marca 2011 r. Burmistrz Miasta i Gminy Mikołajki przedłożył powyższą uchwałę Wojewodzie Warmińsko-Mazurskiemu. W dniu 3 czerwca 2011 r. organ nadzoru zaskarżył ten akt do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie w trybie art. 93 ust. 1 i ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym , wnosząc o stwierdzenie nieważności części tej uchwały, w zakresie przepisów określających w sposób szczegółowy stawki opłat za umieszczanie reklam.

W uzasadnieniu skargi Wojewoda podniósł, iż zgodnie z treścią art. 40 ust. 2 pkt 3 i 4 ustawy o samorządzie gminnym , organy gminy mogą wydawać akty prawa miejscowego w zakresie zasad zarządu mieniem gminy oraz zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. Przy czym przez zwrot ,,zasady i tryb korzystania", jaki został użyty w powyższych przepisach, należy rozumieć uprawnienie rady do ustalenia pewnych reguł, wytycznych dla podległych jej organów wykonawczych w zakresie sposobu gospodarowania mieniem gminy. Rada gminy nie jest zatem uprawniona do określania w sposób sztywny wysokości cen za umieszczanie reklam na obiektach i terenach komunalnych gminy, gdyż jej kompetencja ogranicza się jedynie do ewentualnego określenia zasad obliczania tych opłat. Zdaniem organu nadzoru ustalenie sztywnej stawki opłaty za umieszczenie reklam oznacza w istocie wprowadzenie stawki urzędowej, do czego rada nie posiada kompetencji.

Wojewoda podkreślił, że udostępnienie powierzchni w celu umieszczenia reklamy następuje na podstawie umowy cywilnoprawnej i wysokość opłaty z tego tytułu powinna być negocjowana przez strony tego stosunku.

Ustalenie zatem skonkretyzowanych stawek opłat uznać należy za czynność gospodarowania mieniem gminnym, co jest zastrzeżone jak wskazano wyżej do kompetencji wójta.

WSA w Olsztynie uznał argumentację Wojewody za trafną.

Zdaniem WSA, niewątpliwie szczegółowość unormowań, przyjętych w kwestionowanych przez Wojewodę przepisach zaskarżonej uchwały, którymi ustalono sztywne stawki za umieszczenie reklamy na obiektach i terenach będących własnością gminy, wykracza poza zakres pojęcia "zasady i tryb korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz zasady zarządu mieniem gminy".

Poza tym nie może budzić wątpliwości, że opłaty ustalone w § 4 i § 5 zaskarżonej uchwały są należnościami, stanowiącymi jedynie cenę za usługę ze strony gminy w postaci umożliwienia korzystania z jej terenów i obiektów, świadczoną w warunkach braku przymusu po stronie kontrahenta. Umieszczenie reklamy następuje na podstawie umowy cywilnoprawnej. Zatem w tym zakresie obowiązuje zasada swobody umów wyrażona w art. 353¹ k.c.: "strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego".

Cena świadczonej usługi ustalana jest przez strony umowy, tj. organ wykonawczy gminy, do którego zadań należy gospodarowanie mieniem komunalnym, stosownie do treści art. 30 ust. 2 pkt 3 u.s.g oraz kontrahenta, którzy mogą ją negocjować. Dlatego wysokość opłaty za umieszczenie reklamy nie może być regulowana przez organ stanowiący w sposób sztywny w drodze aktu prawa miejscowego.

Rada gminy mogłaby jedynie ustalić minimalne, podstawowe stawki opłat. Takie działanie, zgodnie z poglądem judykatury, mieści się w zakresie pojęcia zasad zarządu mieniem gminy.

Przydatne materiały:
 Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.)
 

Źródło: www.orzeczenia.nsa.gov.pl , stan z dnia 2 września 2011 r.