Rada gminy określiła zasady ustalania i poboru stawek opłaty targowej, zarządziła pobór opłaty targowej w drodze inkasa oraz określiła inkasentów i wysokość wynagrodzenia za inkaso. Jako inkasent opłaty targowej określona została spółka, która jednak w odpowiedzi na wezwanie do wywiązywania się z obowiązku poboru opłaty targowej wniosła o wyznaczenie innego inkasenta.
NSA rozpatrując skargę podkreślił, iż zgodnie z art. 19 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych rada gminy, w drodze uchwały określa zasady ustalania i poboru oraz terminy płatności i wysokość stawek opłat określonych w ustawie oraz może zarządzić pobór tych opłat w drodze inkasa oraz określić inkasentów i wysokość wynagrodzenia za inkaso. Oznacza to, że ustawodawca – dając radzie gminy możliwość określenia uchwałą inkasentów do poboru opłat w drodze inkasa – nie nałożył na ten organ obowiązku uzyskania zgody podmiotu określanego tą uchwałą jako inkasent opłaty targowej.
NSA zwrócił uwagę, iż art. 94 Konstytucji RP stanowi, że "Organy samorządu terytorialnego oraz terenowe organy administracji rządowej, na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie, ustanawiają akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze działania tych organów. Zasady i tryb wydawania aktów prawa miejscowego określa ustawa.". Z przytoczonego przepisu wynika więc, że prawo miejscowe mogą stanowić określone przepisem organy, upoważnienie do wydawania aktów prawa miejscowego wynikać może tylko z ustawy, ponadto akty prawa miejscowego są ściśle ograniczone ramami upoważnienia. W świetle przedstawionych wyżej ram upoważnienia do podejmowania uchwał określających inkasentów poboru opłat w drodze inkasa – zawartych w art. 19 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych – uznać trzeba, iż brak jest podstaw prawnych by przyjąć, że omawiane prawodawcze uprawnienie organów samorządu terytorialnego podlega ograniczeniom – co do treści stanowionego prawa – przez obowiązek uzyskania zgody podmiotów, których dotyczy. Stanowiłoby to nieprzewidziane prawem naruszenie samodzielności gminy w stanowieniu przepisów powszechnie obowiązujących. NSA podkreślił, iż uchwała rady gminy podjęta na podstawie art. 19 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych nakłada na określonych nią inkasentów obowiązki wynikające z art. 9 Ordynacji podatkowej . Na mocy takiej uchwały, pomiędzy gminą i inkasentem nawiązuje się stosunek administracyjno-prawny, który jest skuteczny, bez konieczności wyrażenia zgody przez podmiot wskazany jako inkasent.
Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 121, poz. 844 ze zm.)
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z. Nr 78, poz. 483 ze zm.)
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.)