Pytanie:
Czy rada gminy może podjąć uchwałę o zwolnieniach przedmiotowych od podatku od nieruchomości w trakcie rok podatkowego?
Odpowiedź:
Wydaje się, że wyjątkowo możliwe byłoby wprowadzenie zwolnień podatkowych w podatku od nieruchomości w trakcie roku, z tymże musiałyby to być zwolnienia mające zastosowanie od początku roku (a nie od momentu opublikowania stosownej uchwały). Powinny być tam także zawarte przepisy określające sposób i podstawę zmiany decyzji (przy zastosowaniu trybu nadzwyczajnego - "zmiana decyzji ostatecznej") już doręczonej podatnikom, którzy już zapłacili podatek, a nie powinni go płacić (gdyż z mocą wsteczną znajdowałoby zastosowanie właśnie wprowadzone zwolnienie podatkowe).
Uzasadnienie:
Właściwość rady gminy odnośnie stanowienia w sprawach podatków i opłat lokalnych, w tym zwolnień w podatku od nieruchomości, została uregulowana w ustawie z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych - dalej u.p.o.l.
W myśl przepisów u.p.o.l. podatek od nieruchomości jest podatkiem rocznym, zatem i zwolnienia z tego podatku muszą z założenia odnosić się do znoszenia tego obowiązku podatkowego, w tym również zwolnienia w całym roku podatkowym.
W orzecznictwie wskazywano, że zasadniczo nie ma możliwości zniesienia przez radę gminy zwolnienia z podatku od nieruchomości w trakcie roku podatkowego. Tak przykładowo Regionalna Izba Obrachunkowa w Zielonej Górze w uchwale nr 159/09 z dnia 5 sierpnia 2009 r., Dz.Urz. Lubus 2009, nr 93, poz. 1285.
Przyjąć należy, że roczny charakter podatku od nieruchomości zasadniczo sprzeciwia się zniesieniu zwolnień od tego podatku w trakcie roku podatkowego (przed 30 listopada roku poprzedzającego).
Powstaje natomiast pytanie, czy możliwe jest wprowadzenie nowych zwolnień podatkowych – w trakcie roku. To jest bowiem działanie korzystne dla podatnika (a przyjmuje się w orzecznictwie i doktrynie, że rozwiązania na korzyść obywatela mogą być wprowadzane z mocą wsteczną, tudzież bez odpowiedniego vacatio legis.
Zauważyć należy, że w wyroku z dnia 1 października 2003 r., I SA/Wr 1608/03, Wspólnota 2003/23/54, NSA uznał, że: "Nie ma przeszkód, aby gmina mogła obniżyć stawki podatku w ciągu roku. Musi jednak wówczas zapewnić odpowiednie przepisy przejściowe. Musi być określone, co się stanie z osobą, która zapłaci podatek według starych stawek w sytuacji, w której gmina obniży podatki w ten sposób, że do czasu wejścia nowych stawek będą obowiązywały stare. Powinny być także zawarte przepisy określające sposób i podstawę zmiany decyzji już doręczonej podatnikom. Obniżać podatki należy tak, aby wszystkim podatnikom zapewnić równe traktowanie wobec prawa".
Z drugiej wszakże strony w wyroku z dnia 19 grudnia 2002 r., I SA/Po 2402/02, FK 2004/11/62, NSA stwierdził odmiennie, wskazując iż: "Nie można zgodzić się ze stanowiskiem rady miejskiej, że wydanie uchwały obniżającej ustalone stawki podatkowe było dopuszczalne, gdyż obniżenie stawek jest korzystne dla podatników. Z (...) ustawy o podatkach i opłatach lokalnych wynika bowiem, że stawki podatku (...) określa się na okres roczny".
Wydaje się, że – mając na względzie korzyść podatników – możliwe byłoby wprowadzenie zwolnień podatkowych w podatku od nieruchomości w trakcie roku, z tymże musiałyby to być zwolnienia mające zastosowanie od początku roku (a nie od momentu opublikowania stosownej uchwały). Powinny być tam także zawarte przepisy określające sposób i podstawę zmiany decyzji (przy zastosowaniu trybu nadzwyczajnego - "zmiana decyzji ostatecznej") już doręczonej podatnikom, którzy już zapłacili podatek, a nie powinni go płacić (gdyż z mocą wsteczną znajdowałoby zastosowanie właśnie wprowadzone zwolnienie podatkowe).
