Sytuacja, w której dochód skarżącego obliczony na podstawie art. 8 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej , przekracza kryterium dochodowe określone w art. 8 ust. 1 ustawy oraz skarżący jest osobą samotną, posiadającą orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności oraz mającą zajęte wierzytelności z tytułu potrąceń komorniczych nie musi stanowić szczególnego przypadku uzasadniającego przyznanie specjalnego zasiłku celowego. Odmienna, subiektywna ocena skarżącego nie ma w tym zakresie istotnego znaczenia.

Wójt gminy odmówił wnioskodawcy przyznania specjalnego zasiłku celowego. W związku ze złożonym odwołaniem sprawę rozpoznawało SKO i zaskarżoną decyzję utrzymało w mocy. Organ drugiej instancji wskazał, że dochód wnioskodawcy przekraczał kryterium dochodowe dla osoby samotnie gospodarującej i przekraczał je cały czas do chwili złożenia wniosku. Zgodnie z treścią art. 41 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej , organ może przyznać specjalny zasiłek celowy osobie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe, ale stosowanie tego przepisu ograniczone jest do "szczególnie uzasadnionych przypadków". W ocenie organu odwoławczego w omawianej sprawie, nie zachodzą szczególnie uzasadnione okoliczności warunkujące przyznanie tego rodzaju świadczenia. W ocenie organu drugiej instancji specjalny zasiłek celowy może być przyznany w szczególnie uzasadnionych przypadkach, a więc w sytuacjach zupełnie wyjątkowych, bowiem o możliwości jego przyznania nie decyduje dochód strony, a sytuacja życiowa, w której się ona znalazła. Nie można z tej formy pomocy społecznej wyprowadzać wniosku, iż przyznanie takiego zasiłku jest obowiązkiem organu - tak jak czyni się to w odniesieniu do osób spełniających kryterium dochodowe. Pomoc społeczna dysponuje ograniczonymi środkami finansowymi i nie jest w stanie spełnić wszystkich oczekiwań osób potrzebujących pomocy, zaś priorytetem jest niesienie pomocy osobom nie mającym dochodu i posiadającym dochód poniżej kryterium dochodowego, czy też udzielanie pomocy w sytuacjach nadzwyczajnych.

NSA rozpatrując skargę kasacyjną stwierdził, iż wbrew twierdzeniu strony skarżącej sam fakt, że świadczenie jest uregulowane w ustawie o pomocy społecznej nie oznacza, iż winno być ono skarżącemu przyznane. Sformułowanie "szczególnie uzasadnione przypadki" jest pojęciem niedookreślonym, którego stosowanie ma charakter ocenny. Wykładnia językowa tego przepisu oraz ratio legis specjalnego zasiłku celowego wskazują, że ma ono charakter wyjątkowy, gdyż o możliwości jego przyznania nie decyduje dochód wnioskodawcy, a sytuacja życiowa w której się znalazł. W ocenie NSA Sąd pierwszej instancji prawidłowo zaaprobował stanowisko organu administracji publicznej, który ustalił, iż dochód skarżącego obliczony na podstawie art. 8 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej , przekracza kryterium dochodowe określone w art. 8 ust. 1 tej ustawy oraz, że skarżący będący osobą samotną, posiadający orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności oraz mający zajęte wierzytelności z tytułu potrąceń komorniczych nie jest szczególnym przypadkiem uzasadniającym przyznanie mu specjalnego zasiłku celowego. Odmienna, subiektywna ocena skarżącego nie może mieć więc w tym zakresie istotnego znaczenia.

Na podstawie: Wyrok NSA z dnia 18 listopada 2010 r., sygn. akt I OSK 965/10, LEX nr 745394

Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 ze zm.)