Nowa ustawa stare problemy.

Oczekiwań nie spełniają również obowiązujące od roku przepisy ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 z późn. zm.) [ ustawa ]. Mało tego, znalezienie odpowiedzi na stawiane od ponad 20 lat pytania: czym jest absolutorium samorządowe i jaka jest procedura głosowania nad jego udzieleniem bądź nieudzieleniem - jest obecnie trudniejsze niż kiedykolwiek. Każdy szczebel j.s.t. procedurę absolutorium ma uregulowaną podwójnie, raz w ustawie o finansach publicznych , drugi raz odmiennie, we właściwej ustawie samorządowej.

Niedoskonałe przepisy powodowały i powodują, że tylko od radnych zależy, czy ocena zarządu z tytułu działalności finansowej przybierze postać merytorycznego dyskursu, czy formę politycznej awantury. Dotychczas, negatywne zjawiska w tym zakresie ograniczało orzecznictwo regionalnych izb obrachunkowych [r.i.o.] i sądów administracyjnych postrzegające procedurę absolutoryjną wyłącznie jako instytucję prawa finansowego. Ponowna dyskusja na ten temat rozpoczęła się wraz z wejściem w życie ustawy , gdyż w dużej części zdezaktualizowało dorobek tych organów.

Rozbudowany formalizm sprawozdawczy

Dział V Rozdział 5 ustawy pn. „Tryb zatwierdzenia wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego” zawiera przepisy wspólne dla wszystkich szczebli j.s.t. Wprowadza m.in. w art. 267 obowiązek przedstawiania przez zarząd organowi stanowiącemu j.s.t. [rada] w terminie do dnia 31 marca r. następującego po roku budżetowym:
1) sprawozdania rocznego z wykonania budżetu j.s.t. wraz z wykazem samorządowych jednostek budżetowych prowadzących działalność określoną w ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.) , przygotowanego na podstawie danych z ewidencji księgowej budżetu, uwzględniających w szczególności:
a) dochody i wydatki budżetu j.s.t. w szczegółowości określonej jak w uchwale budżetowej,
b) zmiany w planie wydatków dokonane w trakcie roku budżetowego na realizację programów finansowanych z udziałem środków publicznych: pochodzących z budżetu Unii Europejskiej, niepodlegających zwrotowi środków z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) oraz środki pochodzące z innych źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi,
c) stopień zaawansowania realizacji programów wieloletnich;
2) sprawozdań rocznych (przedstawionych zarządowi do 28 lutego – art. 265 ustawy ) z wykonania planu finansowego, należących do sektora finansów publicznych:
a) (komunalnych) samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej,
b) samorządowych instytucji kultury,
c) innych samorządowych osób prawnych utworzonych na podstawie ustaw w celu wykonywania zadań publicznych (z wyłączeniem przedsiębiorstw, instytutów badawczych, banków i spółek prawa handlowego);@page_break@

3) informacji o stanie mienia j.s.t., zawierającej:
a) dane dotyczące przysługujących j.s.t. praw własności,
b) dane dotyczące:
- innych niż własność praw majątkowych, w tym w szczególności: o ograniczonych prawach rzeczowych, użytkowaniu wieczystym, wierzytelnościach, udziałach w spółkach, akcjach,
- posiadania,
c) dane o zmianach w stanie mienia komunalnego w zakresie określonym w lit. a i b, od dnia złożenia poprzedniej informacji (czyt. z uwzględnieniem okresu, którego dotyczyła poprzednia informacja),
d) dane o dochodach uzyskanych z tytułu wykonywania prawa własności i innych praw majątkowych oraz z wykonywania posiadania,
e) inne dane i informacje o zdarzeniach mających wpływ na stan mienia j.s.t.

Sprawozdanie roczne z wykonania budżetu j.s.t. oraz informację o stanie mienia zarząd przedstawia w tym samym terminie także właściwej r.i.o.

Do dnia 31 maja, zarząd przekazuje radzie sprawozdanie finansowe j.s.t. (art. 270 ust. 1 ustawy ) składające się zgodnie z § 20 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 128, poz. 861 z późn. zm.) z odpowiednio przygotowanych:
1) bilansu z wykonania budżetu j.s.t.;
2) łącznego bilansu obejmującego dane wynikające z bilansów samorządowych jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych;
3) łącznego rachunku zysków i strat obejmującego dane wynikające z rachunków zysków i strat samorządowych jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych;
4) łącznego zestawienia zmian w funduszu obejmującego dane wynikające z zestawień zmian w funduszu samorządowych jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych;
5) informacji uzupełniającej o wysokości środków na świadczenia pracownicze zabezpieczone w wieloletniej prognozie finansowej j.s.t.

Roczne sprawozdanie finansowe j.s.t., w której liczba mieszkańców ustalona przez Główny Urząd Statystyczny na dzień 31 grudnia roku poprzedzającego rok, za który sporządzono sprawozdanie przekracza 150 tysięcy, powinno być zaopiniowane przez biegłego rewidenta (art. 268 ustawy ). Opinia ta również podlega przekazaniu radzie.

Pisaliśmy o tym również:
Rada udzielając absolutorium powinna przegłosować dwie uchwały
Czy instytucja samorządowego absolutorium powinna być zniesiona?

Przydatne materiały:
 Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 ze zm.)
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.)
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 128, poz. 861 z późn. zm.)