Czy przed podpisaniem porozumienia przez starostwo i gminę, przekazanie powinno być konsultowane ze starostwem?

Dyrektor gimnazjum został powołany do roku 2013, natomiast z chwilą przekazania gimnazjum do starostwa należałoby odwołać dyrektora szkoły.

Na jakie podstawie należy dokonać odwołania?

Odpowiedź

Przekazanie szkoły nie jest związane z jej likwidacją.

Uzasadnienie

Stosownie do zapisów art. 5 ust. 5b ustawy o systemie oświaty , jednostki samorządu terytorialnego mogą zakładać i prowadzić szkoły i placówki, których prowadzenie nie należy do ich zadań własnych, po zawarciu porozumienia z JST, dla której prowadzenie danego typu szkoły lub placówki jest zadaniem własnym, a w przypadku szkół artystycznych – z ministrem właściwym do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego. Stosownie do zapisu art. 5 ust. 5c ustawy o systemie oświaty , przepis ten ma również zastosowanie w przypadku przekazywania szkół i placówek pomiędzy JST. Jeżeli chodzi o kwestię uzyskania opinii kuratora oświaty, to według poglądu doktryny w tym zakresie (M. Pilich, Ustawa o systemie oświaty, Komentarz, ABC, 2006, s. 49), możliwość przekazywania pomiędzy JST, prowadzonych przez siebie (już istniejących) szkół, jest zapisem szczególnym w odniesieniu do zapisu art. 59 ust. 2 ustawy o systemie oświaty , gdyż mimo zmiany organu prowadzącego, przejmowana szkoła czy placówka nie ulega likwidacji. Zdaniem autora nie wymaga to również wiążącej opinii kuratora oświaty. Myślę, że taka interpretacja jak najbardziej znajduje uzasadnienie. Uważam, że tekst porozumienia określającego szczegóły związane z dokonywanym przekazaniem szkoły, powinien stać się przedmiotem konsultacji pomiędzy zainteresowanymi jednostkami, zanim nastąpi jego podpisanie. Obydwie bowiem strony powinny wyrazić wolę w niniejszej kwestii i powinny być dokładnie zapoznane z warunkami porozumienia. Odnosząc się do kwestii odwołania dyrektora, wyjaśnienia wymagałaby przyczyna, dla której dyrektor ma zostać odwołany. Jak już wcześniej zaznaczono, w opisanym przypadku, szkoła nie ulega likwidacji, zmianie ulega tylko organ prowadzący – brak jest więc podstaw do odwołania dyrektora ze stanowiska. Na marginesie powyższej sprawy warto zaznaczyć, że w kwestii zawierania porozumień pomiędzy JST różnego szczebla, obowiązuje zasada subsydiarności. Oznacza to, że określone zadania można przekazać jedynie w dół, czyli ze szczebla wyższego na szczebel niższy (B. Dolnicki, Samorząd terytorialny, Wolters Kluwer business, 2009, s. 270). W powyższej kwestii wypowiedział się również Naczelny Sąd Administracyjny, który w swoim wyroku z dnia 21 stycznia 2010 r. (wyrok NSA z dnia 21 stycznia 2010 r., I OSK 1140/09, Lex nr 594919), uznał, że "porozumienie, o którym mowa w art. 5 ust. 5b ustawy o systemie oświaty nie odnosi się do zadań publicznych ze sfery działalności oświatowej, lecz do konkretnej szkoły czy placówki. Innymi słowy, możliwe jest założenie i prowadzenie szkoły bądź placówki przez powiat spoza zakresu obowiązkowych zadań publicznych tej jednostki samorządu terytorialnego bez konieczności przekazania przez gminę zadania własnego w tym zakresie. Ustawa o samorządzie gminnym nie uprawnia gminy do powierzenia wykonywania należących do niej zadań publicznych powiatowi czy województwu". W uzasadnieniu NSA uznał, że "przepis art. 5 ust. 5b ustawy o systemie oświaty stwarza prawną możliwość zakładania i prowadzenia szkoły i placówki przez jednostkę samorządu terytorialnego mimo tego, że nie należy to do jej zadań własnych. Z regulacji tej nie wynika, aby możliwość założenia i prowadzenia szkoły czy placówki przez jednostkę samorządu terytorialnego wiązała się z przekazaniem tej jednostce zadania własnego w tym zakresie." Zdaniem Sądu ustawy o systemie oświaty nie zakłada przekazania zadania własnego, lecz przewiduje możliwość zawarcia porozumienia co do założenia i prowadzenia określonej szkoły czy placówki. "Gmina w ramach wykonywania zadań własnych w zakresie zakładania i prowadzenia szkół i placówek może wyrazić zgodę w drodze porozumienia zawartego z powiatem na założenie i prowadzenie przez tę jednostkę samorządu terytorialnego konkretnego przedszkola specjalnego. Taka działalność gminy będzie działalnością stanowiącą wykonywanie przydzielonych jej zadań publicznych w zakresie oświaty."

Przydatne materiały:
 Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.)