Odpowiedź eksperta pochodzi z programu LEX Zamówienia Publiczne.
Zgodnie z treścią art. 91 ust. 2 i 2a ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2013 poz. 907), w brzmieniu, które zacznie obowiązywać w dniu 19 października 2014 r. kryteriami oceny ofert są cena albo cena i inne kryteria odnoszące się do przedmiotu zamówienia, w szczególności jakość, funkcjonalność, parametry techniczne, zastosowanie najlepszych dostępnych technologii w zakresie oddziaływania na środowisko, koszty eksploatacji, serwis oraz aspekty środowiskowe, społeczne, innowacyjne, termin wykonania zamówienia oraz koszty eksploatacji.
Wykonawcy powinni być gotowi na nowe zasady w przetargach>>
Kryterium ceny może być zastosowane jako jedyne kryterium oceny ofert, jeżeli przedmiot zamówienia jest powszechnie dostępny oraz ma ustalone standardy jakościowe, z zastrzeżeniem art. 76 ust. 2, a w przypadku zamawiających, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2, jeżeli dodatkowo wykażą w załączniku do protokołu postępowania, w jaki sposób zostały uwzględnione w opisie przedmiotu zamówienia koszty ponoszone w całym okresie korzystania z przedmiotu zamówienia.
Zgodnie zatem z nowym przepisem zamawiający co do zasady może się posłużyć tylko kryterium cenowym wówczas, gdy przedmiot zamówienia jest powszechnie dostępny oraz ma ustalone standardy jakościowe. Z treści pytania nie wynika jakie konkretnie roboty mają być przedmiotem zamówienia. Nie jest z pewnością uzasadnionym twierdzenie, że w przypadku wszelkich robót budowlanych mamy do czynienia z ustalonymi standardami jakościowymi.
Powszechna dostępność i ustalone standardy jakościowe uzasadnią stosowanie kryterium ceny>>
Roboty budowlane mogą być wykonywane z użyciem różnorodnych materiałów, z użyciem różnorodnych technik budowlanych czy rozwiązań technologicznych, a także w różniącej się od siebie jakości samego wykonania. Nie można więc przyjąć, że są ustalone standardy wykonania wszelkich robót budowlanych. W przypadku niektórych bardzo prostych prac budowlanych (np. kopanie rowów melioracyjnych, proste malowanie ścian) można przyjąć, że są to roboty powszechnie dostępne o ustalonych standardach jakościowych. Tylko w odniesieniu do tych ostatnich zasadnym jest stosowanie tylko kryterium cenowego.
W przypadku robót budowlanych poza kryterium terminu realizacji zamówienia można się posłużyć szeregiem innych kryteriów jak np. okres gwarancji, zastosowanie materiałów o wyższych parametrach (np. w przypadku farb klasa odporności na szorowanie na mokro podawana w specyfikacji producentów farb), zastosowanie bardziej przyjaznych środowisku technologii.
Jeżeli chodzi o rozłożenie wagi stosowanych kryteriów to wydaje się racjonalnym przyjęcie, że im bardziej skomplikowane roboty budowlane tym wyższa powinna być waga kryteriów pozacenowych. Nie ma ustalonych zasad przesłanek ustalania wagi poszczególnych kryteriów. Zamawiający powinni w tym zakresie kierować się zasadą oszczędności. Jednakże oszczędność ta powinna być rozumiana z uwzględnieniem dłuższej perspektywy czasu, a nie w odniesieniu tylko do ceny zamówienia. W szczególności zamawiający powinni mieć na uwadze koszty późniejszej konserwacji, serwisu, materiałów eksploatacyjnych itd.
Można przykładowo wskazać, że pozorną oszczędnością jest malowanie ścian słabą jakościowo farbą, gdyż powoduje to konieczność szybszego powtórzenia malowania w przyszłości. Lepiej więc postawić na jakość farby/okres gwarancji niż kierować się tylko ceną oferowaną przez wykonawców.
Autor odpowiedzi: Katarzyna Eger, współpracuje z programem LEX Zamówienia Publiczne.