Prawo do dodatku stażowego powstaje z chwilą spełnienia kryterium stażowego

Uzupełnienie przez pracownika w trakcie zatrudnienia dokumentacji wykazującej staż pracy, rodzi po stronie pracodawcy samorządowego obowiązek wyrównania pracownikowi dodatku stażowego, chyba, że doszło do przedawnienia roszczenia z tego tytułu.

Uprawnienie do dodatku stażowego pracownik samorządowy nabywa z mocy prawa. Przedłożenie pracodawcy świadectw pracy i innych dokumentów potwierdzających okresy zatrudnienia oraz inne okresy, podlegające wliczeniu do stażu pracy na mocy odrębnych przepisów, pełni funkcję jedynie dowodową. Z dniem dostarczenia dodatkowych dokumentów pracodawca musi przeliczyć na nowo staż pracy pracownika. Obowiązkiem pracodawcy jest wyrównanie świadczenia za co najmniej 3 lata wstecz, tyle bowiem wynosi termin przedawnienia roszczeń ze stosunku pracy.

Wyrównanie dodatku stażowego

Dodatek stażowy przysługuje każdemu pracownikowi samorządowemu, niezależnie od podstawy zatrudnienia, jako gratyfikacja za wypracowany staż pracy. Jest stałym składnikiem wynagrodzenia za pracę i pełni funkcję stabilizującą zatrudnienie tej grupy społeczno-zawodowej.

Wysokość dodatku jest określana jako procentowy stosunek do wynagrodzenia zasadniczego. Zgodnie z art. 38 ust. 1 ustawy o pracownikach samorządowych, pracownikowi samorządowemu przysługuje dodatek za wieloletnią pracę po 5 latach pracy w wysokości wynoszącej 5 proc. miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Dodatek ten wzrasta o 1 proc. za każdy dalszy rok pracy aż do osiągnięcia 20 proc. miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego.

Dodatek nie jest wypłacany samodzielnie, lecz w terminie wypłaty wynagrodzenia. Jest wypłacany, począwszy od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego następującego po miesiącu, w którym pracownik nabył prawo do dodatku lub wyższej stawki dodatku, jeżeli nabycie prawa nastąpiło w ciągu miesiąca (§ 7 ust. 1 rozporządzenia w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych).

Dodatek za wysługę lat - nie wszystko wlicza się do stażu

Jak wyliczyć okres uprawniający do dodatku

Do okresów pracy uprawniających do dodatku za wieloletnią pracę wlicza się wszystkie poprzednio zakończone okresy zatrudnienia oraz inne okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Chodzi tutaj np. o okresy czynnej służby wojskowej, pobierania przez osobę bezrobotną zasiłku i stypendium, okresy pozostawania bez pracy, za które przyznano pracownikowi wynagrodzenie, jeżeli w wyniku wygranego procesu przed sądem pracy o przywrócenie do pracy pracownik podjął pracę (art. 51 § 1, art. 57 § 1 w zw. z art. 61 k.p.) albo okresy odpowiadające odszkodowaniu, które sąd pracy przyznał w wyroku pracownikowi, z którym pracodawca bez uzasadnienia lub niezgodnie z przepisami prawa pracy rozwiązał umowę o pracę (art. 51 § 2 k.p.). Okres udokumentowanej pracy u pracodawcy zagranicznego w innym kraju, czas prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego, czy też pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym.

Z powyższego wynika z tego, że okresy zatrudnienia równoległego niezakończonego (dodatkowe zatrudnienie) oraz okresy zatrudnienia wykonywanego na podstawie innych stosunków niż stosunek pracy nie są wliczane do okresów pracy. Nie ma natomiast znaczenia status poprzedniego pracodawcy (tj. czy należał do sektora publicznego, czy prywatnego) oraz forma prowadzenia działalności gospodarczej.

Okresy zatrudnienia na podstawie stosunku pracy uwzględnia się przy obliczaniu dodatku stażowego, bez względu na to, w jakim wymiarze pracownik świadczył pracę. Niezależnie zatem od tego, czy pracownik wcześniej był zatrudniony na cały etat czy też jego część, do ustalenia dodatku stażowego wzięty zostanie pod uwagę czas pozostawania w zatrudnieniu.

Udokumentowanie wyższego stażu pracy w trakcie zatrudnienia

Ciężar udowodnienia stażu pracy należy do pracownika. Zgodnie z brzmieniem art. 22(1) § 1 pkt 6 k.p. pracodawca ma prawo (a nie obowiązek) żądać od pracownika dokumentów potwierdzających dotychczasowe zatrudnienie. Pracownik ma zatem interes w tym aby przedstawić pracodawcy wszelkie dokumenty konieczne do ustalenia uprawnień pracowniczych takich jak np. wysokości urlopu wypoczynkowego czy stażu pracy.

Jednak nawet późniejsze wykazanie przez pracownika odpowiedniego okresu zatrudnienia nie zmienia faktu, iż pracownik uzyskuje prawo do dodatku (lub wyższej stawki dodatku) z chwilą spełnienia kryterium stażowego, a nie z chwilą udokumentowania tego prawa.

W przypadku późniejszego udokumentowania okresów zatrudnienia pracodawca powinien nie tylko dokonać przeliczenia stażu pracy pracownika i na nowo ustalić wysokość przysługującego dodatku stażowego, ale również wypłacić wyrównanie odpowiadające różnicy pomiędzy dodatkami stażowymi faktycznie wypłaconymi pracownikowi w poszczególnych miesiącach a dodatkami, jakie pracownik powinien był otrzymać po uwzględnieniu udokumentowanych okresów pracy, chyba, że doszło już do przedawnienia roszczenia z tego tytułu.

Wyrównanie powinno zostać odrębnie obliczone dla każdego miesiąca, w którym powinien być wypłacony wyższy dodatek, według stawek wynagrodzenia, które obowiązywały w danym miesiącu.