1. Praca na stanowisku wójta (burmistrza, prezydenta miasta) nie może być uznana za staż pracy w pomocy społecznej, o którym mowa w art. 122 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej . Wójt (burmistrz, prezydent miasta), wykonując zadania gminy, określone przepisami prawa, z racji wykonywanej funkcji ma nadzór nad wykonywaniem zadań będących we właściwości gminy. natomiast zadania gminy m.in. z pomocy społecznej, oświaty, ochrony zdrowia są realizowane przez podmioty (jednostki organizacyjne) do tego powołane.
2. Pod pojęciem "staż pracy w pomocy społecznej" należy rozumieć okres zatrudnienia w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej, których katalog zawarto w art. 6 pkt 5 ustawy o pomocy społecznej oraz pracę w organizacjach pozarządowych działających w obszarze pomocy społecznej, czy też pracę w wydziale polityki społecznej urzędu wojewódzkiego.
Wojewoda rozstrzygnięciem nadzorczym stwierdził nieważność zarządzenia prezydenta miasta w sprawie powierzenia funkcji dyrektora miejskiego ośrodka pomocy społecznej, z powodu istotnego naruszenia prawa, tj. art. 30 ust. 2 pkt 5 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) w zw. z art. 122 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej . Zdaniem wojewody, oceniając legalność zarządzenia w sprawie powołania dyrektora miejskiego ośrodka pomocy społecznej, należy mieć na uwadze nie tylko przepisy ustawy z 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1593 ze zm.) określające ogólne wymagania dla osób sprawujących funkcje kierownicze, ale także regulacje ustawy o pomocy społecznej , która określa przesłanki, jakie musi spełniać osoba pełniąca tę funkcję. Osoba ubiegająca się o pełnienie funkcji dyrektora miejskiego ośrodka pomocy społecznej musi posiadać nie tylko co najmniej dwuletni staż pracy, o którym mowa w art. 3 ust. 4 ustawy z 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1593 ze zm.), ale musi posiadać także co najmniej trzyletni staż pracy w pomocy społecznej oraz specjalizację z zakresu organizacji pomocy społecznej.
Na wydane rozstrzygnięcie nadzorcze prezydent miasta wniósł skargę do WSA
WSA rozpatrując skargę stwierdził, iż zgodnie z art. 30 ust. 2 pkt 5 ustawy o pomocy społecznej do zadań wójta (burmistrza, prezydenta miasta) należy w szczególności zatrudnianie i zwalnianie kierowników gminnych jednostek organizacyjnych. Kwalifikacje do zajmowania kierowniczych stanowisk urzędniczych w jednostkach organizacyjnych gminy zostały określone w ustawie o pracownikach samorządowych. WSA zwrócił uwagę, że ośrodki pomocy społecznej są jednostkami organizacyjnymi powołanymi do wykonywania zadań pomocy społecznej w gminie. Przepis art. 122 ustawy o pomocy społecznej określa szczególne wymagania wobec osób kierujących ośrodkami pomocy społecznej. Osoby kierujące jednostkami organizacyjnymi pomocy społecznej są bowiem obowiązane spełnić łącznie następujące przesłanki: posiadać co najmniej trzyletni staż pracy w pomocy społecznej oraz specjalizację z zakresu organizacji pomocy społeczne. Powyższe wymogi nie dotyczą tylko osób kierujących placówkami rodzinnymi. Ukończenie studiów podyplomowych dla osób posiadających wykształcenie wyższe, w których programie uwzględniono minimum programowe specjalizacji z zakresu organizacji pomocy społecznej, jest jednoznaczne z uzyskaniem przez absolwentów tych studiów specjalizacji. WSA podkreślił, iż oznacza to, że osoba ubiegająca się o pełnienie funkcji kierownika miejskiego ośrodka pomocy społecznej musi posiadać nie tylko co najmniej dwuletni staż pracy, o którym mowa w art. 3 ust. 4 ustawy z 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1593 ze zm.), ale musi posiadać także co najmniej trzyletni staż pracy w pomocy społecznej oraz specjalizację z zakresu organizacji pomocy społecznej.
Pod pojęciem "staż pracy w pomocy społecznej" należy rozumieć okres zatrudnienia w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej, których katalog zawarto w art. 6 pkt 5 ustawy z 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1593 ze zm.), oraz pracę w organizacjach pozarządowych działających w obszarze pomocy społecznej, czy też pracę w wydziale polityki społecznej urzędu wojewódzkiego. Sąd podziela stanowisko organu nadzoru, że praca na stanowisku wójta (burmistrza, prezydenta miasta) nie można być uznana za staż pracy w pomocy społecznej, o którym mowa w art. 122 ust. 1 ustawy z 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1593 ze zm.). Normatywne pojęcie "staż pracy w pomocy społecznej" powinno być interpretowane jako świadczenie pracy na stanowiskach w podmiotach związanych z bezpośrednim wykonywaniem zadań określonych w ustawie o pomocy społecznej. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) - wykonując zadania gminy określone przepisami prawa z racji wykonywanej funkcji - ma nadzór nad wykonywaniem zadań będących we właściwości gminy. Natomiast zadania gminy m.in. z pomocy społecznej, oświaty, ochrony zdrowia są realizowane przez podmioty (jednostki organizacyjne) do tego powołane. W przeciwnym razie można byłoby uznać, że osoba będąca organem wykonawczym gminy posiada staż pracy we wszystkich obszarach będących w zakresie działania gminy, ustanowionymi przepisami prawa. Oceniając zatem spełnienie przez osobę ubiegającą się o pełnienie funkcji kierownika miejskiego ośrodka pomocy społecznej przesłanek z art. 122 ust. 1 ustawy z 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1593 ze zm.), należy rozróżnić, czy osoba ta świadczyła pracę w pomocy społecznej, czy też tylko wykonywała zadania z zakresu pomocy społecznej powierzone przez ustawodawcę osobie pełniącej określoną funkcję. Zdaniem Sądu świadczenie pracy w pomocy społecznej nie jest tożsame z wykonywaniem określonych czynności związanych z zapewnieniem realizacji zadań z zakresu pomocy społecznej przez podmioty nie zaliczane przez ustawodawcę do jednostek organizacyjnych pomocy społecznej. Oznacza to, że osoba ubiegająca się o pełnienie funkcji kierownika, pełniąc funkcję burmistrza, wykonywała zadania gminy określone przepisami prawa również z zakresu polityki społecznej, jednak nie świadczyła pracy w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej.
Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 ze zm.)
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.)
Zobacz orzeczenie:
Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 18 listopada 2009 r., sygn. akt IV SA/Wr 428/09