PODATEK ROLNY

Podatek rolny oblicza się według średniej ceny skupu żyta za pierwsze trzy kwartały roku poprzedzającego rok podatkowy. Średnią cenę skupu ustala się na podstawie komunikatu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, ogłaszanego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" w terminie 20 dni po upływie trzeciego kwartału (art. 6 ust. 1 i 2 ustawy o podatku rolnym ). Rada gminy ma uprawnienie do obniżenia średniej ceny skupu żyta przyjmowanej jako podstawa obliczenia podatku rolnego na obszarze gminy (art. 6 ust. 3 ustawy o podatku rolnym ). Możliwe jest obniżenie średniej ceny skupu zarówno podając jej obniżoną kwotę, jak i wysokość obniżki wskazanej kwotowo lub procentowo. Istotne jest, by obniżenie dotyczyło wszystkich podatników podatku rolnego – rada gminy nie ma uprawnień, by różnicować obniżenie średniej ceny skupu dla różnych grup podatników (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 listopada 1993 r., sygn. SA/Po 1697/93, Przegląd Orzecznictwa Podatkowego 1997/5/173, LEX nr 11014). Rada gminy nie może dokonać obniżki do kwoty „0”, gdyż oznaczałoby to zniesienie opodatkowania podatkiem rolnym. Nie może również wskazać w uchwale kwoty takiej samej lub wyższej, niż podana w komunikacie Prezesa GUS.

Rada gminy jest zobowiązana do uregulowania trybu i szczegółowych warunków zwolnienia od podatku rolnego gruntów gospodarstw rolnych, na których zaprzestano produkcji rolnej (art. 12 ust. 9 ustawy o podatku rolnym ). Zwolnienie może dotyczyć nie więcej, niż 20 % powierzchni użytków rolnych gospodarstwa rolnego, lecz jednocześnie nie więcej, niż 10 hektarów. Okres zwolnienia nie może być dłuższy, niż trzy lata w stosunku do tych samych gruntów (art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku rolnym ). Uchwała rady gminy jest warunkiem zastosowania powyższego zwolnienia. Niedopuszczalne jest jednak, by rada w uchwale ustanowiła dodatkowe warunki przyznawania tego zwolnienia – wykracza to poza zakres upoważnienia (por. P. Stanisławiszyn, Wykonywanie władztwa podatkowego przez gminy po nowelizacji przepisów w 2002 roku w świetle orzecznictwa regionalnych izb obrachunkowych, Finanse Komunalne z 2003 r. nr 6, s. 13, LEX nr 41275/6).

Ponadto, rada gminy jest władna również na podstawie art. 13e ustawy o podatku rolnym wprowadzić inne zwolnienia i ulgi przedmiotowe, niż określone w ustawie o podatku rolnym . Podobnie jak w przypadku innych podatków i opłat lokalnych niedopuszczalne są zatem zwolnienia podmiotowe lub podmiotowo-przedmiotowe. Znaczącą różnicą jest możliwość wprowadzenia również i ulg podatkowych, co jest wyjątkiem wśród innych podatków i opłat lokalnych. Ustawa nie stawia szczególnych wymagań i nie daje wskazówek, co do rodzaju czy zakresu ulg i zwolnień, zatem rada gminy posiada szerokie kompetencje. Nie może oczywiście powtarzać tego, co już zostało uregulowane w ustawie. Przy ustalaniu zwolnień i ulg rada gminy jest zobowiązana uwzględnić przepisy dotyczące pomocy publicznej, czyli w szczególności ustawę z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (Dz. U. z 2007 r., Nr 59, poz. 404, ze zm.), zatem zwolnienia i ulgi nie mogą stanowić niedopuszczalnej pomocy publicznej.

Każda gmina i miasto są zaliczone do jednego z 4 okręgów podatkowych, w zależności od warunków ekonomicznych i produkcyjno-klimatycznych (art. 4 ust. 4 ustawy o podatku rolnym ). Zaliczenie do okręgu podatkowego następuje w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych. Przypisanie do okręgu podatkowego ma znaczenie dla wymiaru podatku rolnego. Rada gminy może wnioskować do sejmiku województwa o podjęcie uchwały w sprawie zaliczenia niektórych gmin do innego okręgu podatkowego. Zmiana może nastąpić jedynie w szczególnych wypadkach, gospodarczo uzasadnionych, oraz nie może spowodować zmniejszenia liczby hektarów przeliczeniowych dla tego województwa o więcej niż 1,5 %. Uchwała sejmiku musi być poprzedzona opinią izby rolniczej (art. 5 ust. 2 ustawy o podatku rolnym ). Z kolei rada gminy może, również jedynie w szczególnych wypadkach, gospodarczo uzasadnionych, zaliczyć niektóre wsie do innego okręgu podatkowego, niż określony dla tej gminy przez rozporządzenie lub uchwałę sejmiku. Również i w tej sytuacji warunkiem jest, że zmiana nie może spowodować zmniejszenia liczby hektarów przeliczeniowych o więcej niż 1,5 % – dla tej gminy, oraz wymagana jest uprzednia opinia izby rolniczej (art. 5 ust. 3 ustawy o podatku rolnym ).

Podobnie jak w przypadku podatku od nieruchomości rada gminy określa wzory formularzy: informacji o gruntach oraz deklaracji na podatek rolny (art. 6a ust. 11 ustawy o podatku rolnym ). Formularze muszą zawierać dane dotyczące podmiotu i przedmiotu opodatkowania, ale tylko takie, które są niezbędne do wymiaru i poboru podatku rolnego.

Również możliwość zarządzenia poboru podatku rolnego w drodze inkasa jest analogiczna jak w przypadku podatku od nieruchomości. Rada gminy może zarządzić pobór podatku rolnego w drodze inkasa wyłącznie od osób fizycznych i jednocześnie określić inkasentów i ich wynagrodzenie (art. 6b ustawy o podatku rolnym ).

Także możliwość wprowadzenia składania informacji o gruntach i deklaracji na podatek rolny za pomocą środków komunikacji elektronicznej jest uregulowana podobnie (art. 6a ust. 12 ustawy o podatku rolnym ). Rada gminy może określić warunki i tryb składania informacji oraz deklaracji za pomocą środków komunikacji elektronicznej, a w szczególności ich format elektroniczny oraz układ informacji i powiązań między nimi zgodnie z przepisami o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne; sposób ich przesyłania za pomocą środków komunikacji elektronicznej; rodzaje podpisu elektronicznego, którym powinny być opatrzone. W uchwale rada uwzględnia w szczególności zakres danych zawartych we wzorach określonych uchwałą rady gminy w sprawie wzorów informacji o gruntach i deklaracji na podatek rolny oraz konieczność ich opatrzenia podpisem elektronicznym; potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa, wiarygodności i niezaprzeczalności danych zawartych w informacjach o gruntach i deklaracjach na podatek rolny oraz potrzebę ich ochrony przed nieuprawnionym dostępem; limity wysokości zobowiązania podatkowego, kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku wynikające z deklaracji na podatek rolny, a także wymagania dla poszczególnych rodzajów podpisu elektronicznego określone w przepisach o podpisie elektronicznym, w szczególności dotyczące weryfikacji podpisu elektronicznego i znakowania czasem.


PODATEK LEŚNY

Podatek leśny obliczany jest w oparciu o kwotę średniej ceny sprzedaży drewna uzyskanej przez nadleśnictwa za pierwsze trzy kwartały roku poprzedzającego. Średnią cenę sprzedaży drewna ustala się na podstawie komunikatu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, ogłaszanego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" w terminie 20 dni po upływie trzeciego kwartału. Podobnie jak w przypadku podatku rolnego rada gminy może obniżyć kwotę stanowiącą średnią cenę sprzedaży drewna, przyjmowaną jako podstawa obliczania podatku leśnego na terenie gminy (art. 4 ust. 5 ustawy o podatku leśnym ). Uwagi poczynione powyżej odnośnie zmniejszenia średniej ceny sprzedaży żyta dotyczą również i tej uchwały rady gminy.

Uprawnienie rady gminy do wprowadzenia innych, niż ustawowe, zwolnień od podatku leśnego wynika z art. 7 ust. 3 ustawy o podatku leśnym Ustawodawca nie wprowadza szczególnych kryteriów dla gminnych zwolnień. Zwolnienie może mieć charakter tylko i wyłącznie przedmiotowy, a przy jego ustalaniu rada również musi brać pod uwagę przepisy dotyczące pomocy publicznej.

Zarządzenie poboru podatku leśnego od osób fizycznych w drodze inkasa, wyznaczenie inkasentów oraz ustalenie ich wynagrodzenia następuje na podstawie art. 6 ust. 8 ustawy o podatku leśnym . Dopuszczalne jest, i w praktyce stosowane, ustalenie poboru podatków i opłat lokalnych w drodze inkasa w jednej uchwale rady gminy, zatem realizacja tego upoważnienia może nastąpić łącznie z innymi upoważnieniami z ustawy o podatku leśnym i ustawy o podatku rolnym .

Na podstawie art. 6 ust. 9 ustawy o podatku leśnym rada gminy określa wzory formularzy informacji o lasach oraz deklaracji na podatek leśny zawierające dane dotyczące podmiotu i przedmiotu opodatkowania niezbędne do wymiaru i poboru podatku leśnego. Także w tym przypadku często jest stosowane w praktyce rozwiązanie, że w jednej uchwale ustala się wzory formularzy informacji i deklaracji na podatek od nieruchomości, rolny i leśny.

W podatku leśnym rada gminy może dopuścić składanie informacji i deklaracji w drodze elektronicznej. W oparciu o art. 6 ust. 10 ustawy o podatku leśnym rada może uregulować warunki i tryb składania informacji o lasach oraz deklaracji na podatek leśny za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w szczególności: ich format elektroniczny oraz układ informacji i powiązań między nimi zgodnie z przepisami o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne; sposób ich przesyłania za pomocą środków komunikacji elektronicznej; rodzaje podpisu elektronicznego, którym powinny być opatrzone uwzględniając w szczególności zakres danych zawartych we wzorach określonych uchwałą rady gminy w sprawie wzorów informacji o lasach i deklaracji na podatek leśny oraz konieczność ich opatrzenia podpisem elektronicznym; potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa, wiarygodności i niezaprzeczalności danych zawartych w informacjach o lasach i deklaracjach na podatek leśny oraz potrzebę ich ochrony przed nieuprawnionym dostępem; limity wysokości zobowiązania podatkowego, kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku wynikające z deklaracji na podatek leśny, a także wymagania dla poszczególnych rodzajów podpisu elektronicznego określone w przepisach o podpisie elektronicznym, w szczególności dotyczące weryfikacji podpisu elektronicznego i znakowania czasem.

Przydatne materiały:

Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. 2006 r. Nr 136, poz. 969)
Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym. (Dz. U. Nr 200, poz. 1682 ze zm.)