PODATEK OD ŚRODKÓW TRANSPORTOWYCH

Na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych rada gminy określa, w drodze uchwały, wysokość stawek podatku od środków transportowych. Roczna stawka podatku od jednego środka transportowego nie może przekroczyć wartości wskazanych w tym przepisie, przy czym ustawodawca dokonał zróżnicowania stawek ze względu na rodzaj pojazdu oraz ze względu na jego masę całkowitą. Jednocześnie, dla niektórych kategorii pojazdów ustawodawca wprowadził stawki minimalne w załącznikach 1-3 do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych . W przypadku pojazdów, których stawki minimalne nie zostały ustalone w załącznikach do ustawy, rada gminy ma możliwość wprowadzenia zróżnicowania wysokości stawek podatku od środków transportowych dla poszczególnych rodzajów przedmiotów opodatkowania. Ustalając różne stawki rada gminy może uwzględnić wpływ środka transportu na środowisko naturalne, rok produkcji albo liczbę miejsc do siedzenia (art. 10 ust. 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych ). Z treści tego przepisu wynika, że są to tylko przykładowe kryteria zróżnicowania wysokości stawek, więc rada może uwzględnić również inne warunki. Jest to szerokie uprawnienie gminy. Podobnie jak w przypadku podatku od nieruchomości, tak i w tym przypadku niedopuszczalne są zwolnienia według kryteriów podmiotowych – dla określonych kategorii podatników (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 13 września 2007 r., sygn. I SA/Ol 313/07, LEX nr 400787).

Rada gminy może wprowadzić również zwolnienia przedmiotowe w podatku od środków transportowych (art. 12 ust. 4 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych ). Jest przy tym ograniczona zwolnieniami wprowadzonymi już w art. 12 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych . Ponadto, niedopuszczalne są zwolnienia w stosunku do pojazdów, dla których ustawodawca wprowadził stawki minimalne (w załącznikach do ustawy). Niezgodne z prawem jest wprowadzenie obniżenia stawek dla określonych przedmiotów opodatkowania o wartość procentową (np. 50 %). Tak sformułowane zwolnienie jest w istocie ulgą podatkową, a do ich wprowadzania rada gminy nie ma kompetencji (por. G. Dudar, komentarz do art. 10 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych , w: L. Etel, S. Presnarowicz, G. Dudar, Podatki i opłaty lokalne. Podatek rolny. Podatek leśny. Komentarz, ABC 2008; por. też uchwała Regionalnej Izby Obrachunkowej w Opolu z dnia 30 marca 1999 r. nr 5/37/99, Finanse Komunalne z 1999 r. nr 4, s. 29, LEX nr 163675).

Rada gminy ma również uprawnienie (fakultatywne) do wprowadzenia możliwości składania deklaracji na podatek od środków transportowych za pomocą środków komunikacji elektronicznej (art. 9 ust. 11 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych ). Uchwała rady gminy jest warunkiem umożliwienia składania deklaracji podatkowych w formie elektronicznej. Przepisy ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz rozporządzenia wydanego na podstawie art. 9 ust. 9 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych  określają warunki przesyłania deklaracji w formie elektronicznej, ale dopiero uchwała rady gminy daje podstawę do wdrożenia tej procedury w danej gminie.


OPŁATY LOKALNE

Gminy pobierają i w znacznym zakresie mogą samodzielnie regulować następujące opłaty lokalne:
• targową,
• miejscową,
• uzdrowiskową,
• od posiadania psów.

W zakresie opłaty miejscowej rada gminy ustala miejscowości, w których pobiera się opłatę miejscową (art. 17 ust. 5 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych ). Miejscowości te muszą odpowiadać warunkom określonym w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 2007 r. w sprawie warunków, jakie powinna spełniać miejscowość, w której można pobierać opłatę miejscową (Dz. U. Nr 249, poz. 1851).

Opłata od posiadania psów jest opłatą fakultatywną. Rada gminy może ją wprowadzić na terenie gminy, ale nie ma takiego obowiązku (art. 18a ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych ). Argumentem przeciwko wprowadzeniu opłaty od posiadania psów w danej gminie może być z pewnością wyższy koszt pobrania opłaty od wpływów z tego tytułu.

Rada gminy ma obowiązek określenia w uchwale zasad ustalania i poboru oraz terminy płatności i wysokość stawek opłat określonych w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych (art. 19 pkt 1). Jest to bardzo szerokie upoważnienia i daje radzie znaczne możliwości regulacji prawnej. Ograniczeniem jest jedynie maksymalna wysokość opłat, która jest ustanowiona w ustawie, i w 2010 r. nie może przekroczyć:
• stawka opłaty targowej – 681,54 zł dziennie,
• stawka opłaty miejscowej w miejscowościach posiadających korzystne właściwości klimatyczne, walory krajobrazowe oraz warunki umożliwiające pobyt osób w tych celach – 1,93 zł dziennie,
• stawka opłaty miejscowej w miejscowościach posiadających status obszaru ochrony uzdrowiskowej – 2,76 zł dziennie,
• stawka opłaty uzdrowiskowej – 3,82 zł dziennie,
• stawka opłaty od posiadania psów – 107,85 zł rocznie od jednego psa.
Przez zasady ustalania opłat należy rozumieć konieczność uregulowania w uchwałach tych elementów konstrukcyjnych opłat, które nie zostały uregulowane w ustawie. Realizacja opłat lokalnych wymaga zatem określenia wszystkich istotnych elementów, a więc również podstawy opodatkowania, stawek, terminów płatności, miejsca i formy zapłaty (tak G. Dudar, komentarz do art. 19 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych , w: L. Etel, S. Presnarowicz, G. Dudar, Podatki i opłaty lokalne. Podatek rolny. Podatek leśny. Komentarz, ABC 2008).

Rada gminy ma również możliwość zarządzenia poboru opłat lokalnych w drodze inkasa oraz określenia inkasentów i wysokości wynagrodzenia za inkaso (art. 19 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych ).

Możliwe jest również wprowadzenie innych, niż ustawowe, zwolnień od opłat. Istnieje jednak warunek, analogiczny jak w przypadku podatku od nieruchomości i podatku od środków transportowych, że muszą to być zwolnienia przedmiotowe (art. 19 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych ). Poza tym rada gminy nie jest związana żadnymi ograniczeniami ustawowymi.

Konstrukcja upoważnienia ustawowego zawartego w art. 19 pkt 1-3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych dopuszcza różną technikę legislacyjną. Rada gminy może np. zrealizować w jednej uchwale wszystkie elementy upoważnienia, tak obligatoryjne, jak i fakultatywne, dotyczące wszystkich opłat i w jednej uchwale uregulować wszystkie kwestie. Może również uchwalić osobne uchwały dla każdej z opłat regulując w pełni dyspozycję ustawy o podatkach i opłatach lokalnych dla danej opłaty. Prawidłowe będzie także wydanie uchwał regulujących dane zagadnienie (zasady ustalania i poboru oraz terminy płatności; kwestie inkasa; zwolnienia) w odniesieniu do wszystkich opłat, a w osobnej uchwale (lub uchwałach) określenie wysokości stawek. Ilość możliwych rozwiązań jest duża i wszystkie wydają się być zgodne z prawem.


Przydatne materiały:

 Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 121, poz. 844 ze zm.)