Jeżeli opłata pobierana jest za określoną usługę - może zawierać pewne cechy ceny, jeżeli zaś jest świadczeniem dodatkowym, pobieranym w wysokości wyższej niż faktycznie świadczona usługa - zawiera cechy podatku. Dla uznania opłat za dochody i daniny publiczne kluczowe znaczenie ma także okoliczność, że przeznaczane są one na cele publiczne albo związane są z realizacją takich celów.

1. Gmina, w zakresie w jakim realizuje swoje zadania z zakresu władzy publicznej, będzie spełniała obie przesłanki wskazane w art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.).
2. Pobieranie opłat (a więc danin publicznych) za korzystanie z dróg publicznych jest formą sprawowania władztwa publicznego. Opłaty publiczne pobierane są zawsze w związku z określonym, konkretnym działaniem organów państwa (samorządu terytorialnego). Jeżeli opłata pobierana jest za określoną usługę - może zawierać pewne cechy ceny, jeżeli zaś jest świadczeniem dodatkowym, pobieranym w wysokości wyższej niż faktycznie świadczona usługa - zawiera cechy podatku. Dla uznania opłat za dochody i daniny publiczne kluczowe znaczenie ma także okoliczność, że przeznaczane są one na cele publiczne albo związane są z realizacją takich celów.
3. Nie tylko organy wymienione w art. 10 ust. 1 i 2 Konstytucji RP  są organami władzy publicznej.
4. Opłata za parkowanie pojazdów na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania, będąc dochodem publicznym, jest świadczeniem o charakterze publicznoprawnym, ma charakter daniny publicznej. Zatem zarówno ustalenie strefy płatnego postoju jak i pobieranie opłat za parkowanie w strefie podlega szczególnemu unormowaniu, są to czynności administracyjne prawa publicznego, wynikające z przyznanego w ustawie prawa do ograniczenia korzystania z dróg publicznych, które co do zasady zgodnie z art. 1 ustawy o drogach publicznych są ogólnie dostępne. Są to działania wykonywane w interesie publicznym. Takiej oceny nie może zmienić zaklasyfikowanie czynności do określonego grupowania PKWiU.
5. Zarząd drogi jest jednostką organizacyjną, przy pomocy której organ samorządu terytorialnego jako zarządca wykonuje swoje obowiązki. Jednostka taka nie może być traktowana w zakresie udzielanej pomocy jako odrębny organ. A zatem w zakresie w jakim realizuje ona funkcje zarządcy będzie stanowiła organ władzy publicznej, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług .

W udzielonej interpretacji indywidualnej Minister Finansów uznał iż, miejski zarząd dróg, jako jednostka budżetowa, nie został wymieniony ani w przepisie art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług , ani w § 8 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług  w związku z czym, obrót z tytułu poboru opłat za parkowanie pojazdów na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Właściwą stawką dla przedmiotowych usług będzie stawka 22 % na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług , jako że czynności tych nie wymieniono w przepisach jako opodatkowanych stawkami niższymi. Ponadto organ zaznaczył, że z uwagi na fakt, że pytanie dotyczyło jedynie kwestii opodatkowania opłat za parkowanie pojazdów na drogach publicznych ponoszonych przez użytkowników dróg na podstawie art. 13 ustawy o drogach publicznych , niniejsza interpretacja nie dotyczy opodatkowania opłat dodatkowych za brak opłaty w strefie.

Miejski Zarząd Dróg wniósł skargę na wydaną interpretację. Skarżący podniósł, że opłaty pobierane w strefie płatnego parkowania mają charakter danin publicznych, a co za tym idzie, nie mają znamion usługi. W sytuacji, gdy rada gminy utworzy zarząd dróg do realizacji obowiązków wynikających z ustawy o drogach publicznych, będzie to po prostu podmiot komunalny pobierający opłaty w imieniu samej gminy. Środki uzyskane z opłat za parkowanie w strefie płatnego parkowania stanowią dochód gminy i przeznaczone są na bieżące utrzymanie dróg. Jedynie umowy zawarte z punktami handlowymi na dystrybucję kart postojowych, którym te karty są sprzedawane z bonifikatą podlegają opodatkowaniu 22 % podatkiem VAT, ale jedynie od kwoty bonifikaty.
W odpowiedzi na skargę organ, wnosząc o jej oddalenie, podtrzymał argumenty zawarte w uzasadnieniu interpretacji. WSA w Kielcach przychylił się do argumentacji miejskiego zarządu dróg.

Minister Finansów wniósł skargę kasacyjną od wyroku, zarzucając naruszenie art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług przez błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że MZD pobierając opłaty za parkowanie pojazdów w strefie płatnego parkowania, wykonuje czynności mieszczące się w ramach sprawowanego władztwa publicznego, przy czym czynności te wykonuje jako organ władzy publicznej.

NSA rozpatrując skargę kasacyjną, stwierdził, iż choć również Konstytucja RP nie zawiera wprost definicji organu władzy publicznej, to jednak z jej treści da się wywieźć, że jednostki samorządu terytorialnego takie władztwo sprawują. Nie tylko organy wymienione w art. 10 ust. 1 i 2 Konstytucji RP są organami władzy publicznej. Wskazany przez organ przepis w sposób ogólny określa zasady na jakich opiera się ustrój Polski. W poglądach doktryny słusznie zauważa się, że przepis art. 10 Konstytucji RP odnosi się tylko do głównych, a nie wszystkich funkcji państwowych i do głównych, a nie wszystkich grup organów państwowych. Zasada podziału władzy określona w art. 10 Konstytucji RP , choć nie odnosi się do samorządu terytorialnego, to nie pozbawia go możliwości wykonywanych w ramach ustaw władztwa publicznego.

Zdaniem NSA należy przypomnieć, że na podstawie art. 2a ust. 2 ustawy o drogach publicznych drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne stanowią własność właściwego samorządu województwa, powiatu lub gminy. Stosownie zaś do art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy o samorządzie gminnym oraz z art. 13 ust. 1 pkt 1, art. 13b i art. 13f ustawy o drogach publicznych rada gminy (rada miasta) może regulować kwestię odpłatności za korzystanie z dróg publicznych. Z kolei art. 19 ust. 5 tej ustawy wskazuje, że w granicach miast na prawach powiatu zarządcą wszystkich dróg publicznych, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych, jest prezydent miasta. Mając na uwadze powyższe przepisy uznać należy zatem, że gmina, w zakresie w jakim realizuje swoje zadania z zakresu władzy publicznej, będzie spełniała obie przesłanki wskazane w art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług . Niewątpliwie pobieranie opłat za korzystanie z dróg publicznych jest formą sprawowania władztwa publicznego. Opłaty pobierane są w związku z wyraźnie wskazanymi usługami i czynnościami organów państwowych lub samorządowych, dokonywane w interesie konkretnych podmiotów. Stanowią zatem swoistą zapłatę za uzyskanie zindywidualizowanego świadczenia oferowanego przez podmiot prawa publicznego. Oprócz tego że są świadczeniami odpłatnymi są także - jak podatki - świadczeniami pieniężnymi, powszechnymi, bezzwrotnymi, ustalanymi jednostronnie przez państwo. Z tej racji, że są jedną z form pozyskiwania dochodów budżetu państwa lub budżetów samorządu terytorialnego, powinny być odprowadzane, o ile regulacje szczególne nie stanowią inaczej, do budżetów jednostek samorządowych. Jako dochody publiczne, przymusowe mogą być pobrane w drodze egzekucji administracyjnej. Opłaty publiczne pobierane są zawsze w związku z określonym, konkretnym działaniem organów państwa (samorządu terytorialnego). Jeżeli opłata pobierana jest za określoną usługę - może zawierać pewne cechy ceny, jeżeli zaś jest świadczeniem dodatkowym, pobieranym w wysokości wyższej niż faktycznie świadczona usługa - zawiera cechy podatku. Dla uznania opłat za dochody i daniny publiczne kluczowe znaczenie mają nie tylko wskazane wyżej cechy ale i także okoliczność, że przeznaczane są na cele publiczne albo związane są z realizacją takich celów. Opłata za parkowanie pojazdów na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania, będąc dochodem publicznym (art. 40 a ustawy o drogach publicznych ), jest świadczeniem o charakterze publicznoprawnym, ma charakter daniny publicznej. Zatem zarówno ustalenie strefy płatnego postoju jak i pobieranie opłat za parkowanie w strefie podlega szczególnemu unormowaniu, są to czynności administracyjne prawa publicznego, wynikające z przyznanego w ustawie prawa do ograniczenia korzystania z dróg publicznych, które co do zasady zgodnie z art. 1 ustawy o drogach publicznych są ogólnie dostępne. Są to działania wykonywane w interesie publicznym. Takiej oceny nie może zmienić zaklasyfikowanie czynności do określonego grupowania PKWiU.

NSA zwrócił również uwagę, iż w myśl art. 13b ust. 7 ustawy o drogach publicznych opłatę pobiera zarząd drogi lub zarządca drogi. Swoje uprawnienia w tym zakresie zarządca dróg może wykonywać przy pomocy jednostki organizacyjnej będącej zarządem drogi, utworzonej odpowiednio przez sejmik województwa, radę powiatu lub radę gminy. A zatem zarząd drogi jest jednostką organizacyjną, przy pomocy której zarządca wykonuje swoje obowiązki. Jednostka taka nie może być traktowana w zakresie udzielanej pomocy jako odrębny organ. W ocenie składu orzekającego skoro miasto korzystając z tych uprawnień powołało jednostkę budżetową miejski zarząd dróg, której zostały powierzone zadania zarządu drogi w tym organizacja, nadzór i prowadzenie strefy płatnego parkowania, to należy ją uznać za jednostkę organizacyjną wykonującą zadania prezydenta miasta jako zarządcy wszystkich dróg na terenie miasta z wyjątkiem dróg ekspresowych i autostrad. A zatem w zakresie w jakim realizuje ona funkcje prezydenta miasta będzie stanowiła organ władzy publicznej, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług .

Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.)
Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 ze zm.)
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.)
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z. Nr 78, poz. 483 ze zm.)


Zobacz orzeczenie:
Wyrok NSA z dnia 25 maja 2010 r., sygn. akt I FSK 761/09