Temat bezpieczeństwa Izba podejmie w kilku aspektach. Kontrolerzy sprawdzą, co organy administracji publicznej robią, by skutecznie wyeliminować z ruchu drogowego pijanych kierowców. Coroczne raporty po każdej dłuższej przerwie świątecznej to bolesne statystyki. Nietrzeźwi lub odurzeni kierowcy to problem i nie ma dnia, by nie stwarzali zagrożeń dla zdrowia i życia innych uczestników ruchu drogowego. Kontrola Izby ma sprawdzić, czy odpowiednie organy i służby należycie wywiązują się z postawionych w tym zakresie zadań.

Bezpieczeństwo w kilku aspektach

Bezpieczeństwo – to także bezpieczeństwo państwa i jego wysokich funkcjonariuszy. NIK przyjrzy się, czy Siły Zbrojne RP są w stanie szybko osiągnąć pełną gotowość mobilizacyjną i bojową w wypadku zagrożeń zewnętrznych. Kontrolerzy zaplanowali również audyt stanu przygotowania Służby Ochrony Państwa do wypełniania  ustawowych zadań.

Z bezpieczeństwem wiąże się również stan finansów państwa. NIK zaplanowała m.in. dwie kontrole dotyczące Narodowego Banku Polskiego. Jedna dotyczy wykonania założeń polityki pieniężnej w 2019 r. i ma odpowiedzieć na pytanie, czy NBP prawidłowo realizował założenia Rady Polityki Pieniężnej określone na rok 2019. Druga z kolei ma sprawdzić, czy sam NBP prawidłowo, przejrzyście i gospodarnie zarządzał swoimi finansami w latach 2015–2020. Wokół pensji niektórych pracowników NBP były kontrowersje. Temat kontroli obejmuje więc okres szerszy. Pozwoli przyjrzeć się funkcjonowaniu gospodarki finansowej naszego banku centralnego w perspektywie kilkuletniej.

Bezpieczeństwo – to również zdrowie. Polski system ochrony zdrowia od lat wywołuje publiczne dyskusje.  NIK sprawdzi, jak Narodowy Fundusz Zdrowia realizował postawione mu zadania w 2019 r. Kontrolerzy przyjrzą się też z wnikliwością, czy taryfikacja świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych przebiega prawidłowo i jak NFZ rzetelnie korzysta z wycen tych świadczeń. Wyniki kontroli pomogą wyciągnąć długofalowe wnioski i zaplanować przyszłe działania tak, aby Polacy mogli lepiej i szybciej się leczyć.

NIK sprawdzi również jak przygotowany jest system ochrony zdrowia do działania w sytuacji stwierdzenia przypadków wystąpienia w Polsce chorób szczególnie niebezpiecznych i wysoce zakaźnych.

W związku z pojawieniem się w Europie koronawirusa Prezes NIK Marian Banaś podjął decyzję o natychmiastowym rozpoczęciu kontroli rozpoznawczej. NIK sprawdzi jak przygotowane jest państwo do działania w obliczu realnego zagrożenia epidemią.

Kontrola obejmie wszystkie kluczowe elementy systemu ochrony przed tego rodzaju zagrożeniami a przeprowadzona zostanie w wytypowanych szpitalach, na lotniskach, w portach morskich, w jednostkach ratownictwa medycznego i stacjach SANEPIDU.

Skontrolowane zostanie także Ministerstwo Zdrowia i wojewodowie, którzy odpowiadają za przygotowanie i koordynację działań w takich sytuacjach.

 

Stan środowiska naturalnego

Przyszłość nierozerwalnie wiąże się ze stanem środowiska naturalnego. Tu jednym z kluczowych zagadnień jest bilans energetyczny i gospodarka surowcowa. Zasobów nie przybywa, stąd konieczność intensyfikacji wykorzystania odnawialnych źródeł energii (OZE). Kontrolerzy zbadają, czy bariery w rozwoju systemu wykorzystywania OZE są skutecznie likwidowane. Izba przyjrzy się też systemowi gospodarowania odpadami komunalnymi i transgranicznemu przemieszczaniu odpadów. Jego prawidłowe funkcjonowanie to także gwarancja należytej dbałości o to, w jakich warunkach ekologicznych żyjemy.

Stan środowiska naturalnego ma decydujący wpływ na obszarze upraw rolnych i hodowli. Stąd w planie rocznym na rok 2020 znalazła się kontrola efektywności działań mających zapobiegać niedoborom wody w rolnictwie. Polska pustynnieje, dlatego zagadnienie to należy do jednego z najpilniejszych spraw do zbadania.

90 kontroli zaplanowanych i kilkaset doraźnych

Wśród przewidzianych w Planie pracy NIK na rok 2020 kontroli znajdą się też m.in. badanie zarządzania majątkiem i finansami TVP oraz dbałość organów administracji publicznej o podtrzymywanie tożsamości kulturowej i językowej mniejszości narodowych.

To oczywiście tylko niektóre spośród ok. 90 kontroli, które w 2020 roku przeprowadzi Najwyższa Izba Kontroli. Najważniejszą, doroczną kontrolą jest oczywiście kontrola wykonania budżetu państwa, która już się rozpoczęła. NIK przeprowadzi także następne audyty Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). Izba jest od roku audytorem zewnętrznym OECD i funkcję tę będzie pełnić jeszcze przez trzy lata.

Jedna trzecia zaplanowanych kontroli prowadzona będzie przez Delegatury, czyli terenowe jednostki kontrolne NIK.

Oprócz kontroli planowych NIK regularnie przeprowadza też kontrole doraźne – kontrolerzy pojawiają się w kilkuset podmiotach rocznie. Tak będzie i w 2020 r., a obszary i tematy tych kontroli są zawsze wynikiem decyzji Izby podjętych w efekcie sygnałów o nieprawidłowościach nadsyłanych przez organizacje społeczne, obywateli i parlamentarzystów. NIK uważnie wsłuchuje się też w rady ekspertów w różnych ważnych społecznie dziedzinach.

Jak zawsze, tematy kontroli zostały opracowane na podstawie całościowej i szczegółowej analizy ryzyka w najistotniejszych obszarach funkcjonowania państwa. Sugestie podjęcia konkretnych tematów zgłaszają zarówno jednostki Izby (departamenty, delegatury, radcowie NIK), jak i instytucje zewnętrzne: Sejm, Senat, Kancelaria Premiera i Rzecznik Praw Obywatelskich. Analiza tych sugestii prowadzi do wyłonienia zakresu działania Izby w ciągu roku. Szczegółowe omówienie obszarów i tematów kontroli planowych NIK w 2020 roku znajdą Państwo w planie pracy Najwyższej Izby Kontroli.

Czytaj też: Urząd gminy nie może zabronić radnemu posiadania pieczątki  >