Państwowa Komisja Wyborcza opublikowała wyjaśnienia dotyczące powoływania przez Szefa Krajowego Biura Wyborczego urzędników wyborczych. Przypomniała w nich, że urzędnikiem wyborczym nie może być osoba ujęta w stałym rejestrze wyborców objętym zakresem działania tego urzędnika, przy czym zakaz ten nie dotyczy miast na prawach powiatu. Urzędnik wyborczy nie może też wykonywać swojej funkcji w gminie, na obszarze której jest zatrudniony.
Zatrudnieni w urzędzie gminy wiejskiej czy starostwie
PKW wyjaśniła, że osoba zatrudniona w urzędzie gminy wiejskiej, mającej siedzibę na obszarze miasta na prawach powiatu, może być urzędnikiem wyborczym w tym mieście na prawach powiatu. Nie ma przy tym znaczenia, czy mieszka w tym mieście, czy też nie.
Zatrudniony w starostwie powiatowym lub w urzędzie miasta może być urzędnikiem wyborczym w gminie wiejskiej mającej siedzibę na obszarze tego miasta, pod warunkiem że nie mieszka na terenie tej gminy wiejskiej. Natomiast osoba zatrudniona w urzędzie gminy wiejskiej może być urzędnikiem wyborczym w mieście, w którym znajduje się siedziba urzędu tej gminy, pod warunkiem że nie mieszka w tym mieście (chyba, że jest to miasto na prawach powiatu).
Urzędy wojewódzkie i marszałkowskie
Osoba mająca zatrudnienie w urzędzie marszałkowskim lub w urzędzie wojewódzkim danego województwa nie może być urzędnikiem wyborczym w mieście będącym siedzibą odpowiednio tego urzędu marszałkowskiego lub urzędu wojewódzkiego, ale może być urzędnikiem wyborczym w innej gminie, w tym w gminie z obszaru tego województwa. Zatrudniony w delegaturze urzędu marszałkowskiego lub urzędu wojewódzkiego nie może być urzędnikiem wyborczym w mieście będącym siedzibą tej delegatury, ale może być urzędnikiem wyborczym w innej gminie, w tym w gminie z obszaru właściwości terytorialnej tej delegatury.
Kto jest pracownikiem
PKW precyzuje też, że pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. W związku z tym urzędników wyborczych powołuje się spośród pracowników urzędów obsługujących organy administracji rządowej, samorządowej lub jednostek im podległych albo przez nie nadzorowanych.
Osoby wykonujące pracę w tych urzędach w ramach innego stosunku prawnego niż stosunek pracy (np. na podstawie umów cywilnoprawnych, w tym umowy zlecenia), nie mogą być urzędnikami wyborczymi, bo nie są pracownikami w rozumieniu Kodeksu pracy. Obowiązek zatrudnienia w wymienionych wyżej urzędach musi być spełniony na dzień powołania na funkcję urzędnika wyborczego.
Wykluczeni urzędnicy sądów, nauczyciele placówek niepublicznych
PKW podkreśliła, że m.in. urzędnicy sądów i prokuratury, nauczyciele akademiccy, nauczyciele szkół i przedszkoli niepublicznych, członkowie Regionalnych Komisji Orzekających przy Regionalnych Izbach Obrachunkowych nie mogą zostać urzędnikami wyborczymi.
Mogą nauczyciele placówek samorządowych
O funkcję urzędnika wyborczego poza pracownikami urzędów administracji rządowej i samorządowej mogą się ubiegać m. in. nauczyciele oraz inni pracownicy szkół i przedszkoli prowadzonych przez samorządy, pracownicy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, pracownicy spółek skarbu państwa i spółek komunalnych.
PKW podkreśliła, że przepisy ustawy Kodeksu wyborczego nie przewidują zwrotu kosztów dojazdu urzędnika wyborczego do gminy, w której będzie on pełnił swoją funkcję.
Wysokość wynagrodzenia za miesiąc pracy urzędnika wyborczego wynosić będzie 4473,55 zł, jak jednak zaznaczyła PKW, przy założeniu, że będzie on wykonywał swoje zadania w pełnym miesięcznym wymiarze czasu.
PKW wymienia też obowiązki urzędników wyborczych, takie jak m.in. przyjmowanie od komisarza wyborczego przekazanych mu przez wyborców niepełnosprawnych zgłoszeń zamiaru głosowania korespondencyjnego czy przyjęcie w depozyt dokumentów z głosowania od przewodniczącego komisji obwodowej ds. ustalenia wyników.