Pytanie:
Kto powinien zająć się bocianami, które wypadły z gniazda?
Odpowiedź:
Ani ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody - dalej u.o.p., ani ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt - dalej u.o.z. nie wskazują jednoznacznie podmiotu odpowiedzialnego za zapewnienie opieki ptactwu żyjącemu w warunkach niezależnych od człowieka, jeśli zostały znalezione przez człowieka w stanie wymagającym pomocy, np. bocianowi, który wypadł z gniazda, w tym jego transportu do ośrodka rehabilitacji zwierząt.
Jedynie podmiotem zobowiązanym do pokrycia kosztów transportu zwierzęcia rannego w wypadku drogowym jest sprawca wypadku, co nie jest równoznaczne z zapewnieniem mu transportu. Transport ten powinny zapewnić gminy, które w przypadku zwierząt dzikich, które zgodnie z art. 21 u.o.z., stanowią dobro ogólnonarodowe - mogą domagać się zwrotu poniesionych kosztów od przedstawiciela Skarbu Państwa (np. wojewody).
Według art. 7 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym obowiązek zapewnienia opieki zwierzynie spoczywa na gminie, do której obowiązków własnych należą: "sprawy ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej".
Zgodnie zaś z art. 4 ust. 1 u.o.p. "obowiązkiem organów administracji publicznej, osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych oraz osób fizycznych jest dbałość o przyrodę będącą dziedzictwem i bogactwem narodowym" a "organy administracji publicznej są obowiązane do zapewnienia warunków prawnych, organizacyjnych i finansowych dla ochrony przyrody". W praktyce najczęściej udzielaniem pomocy zajmują się gminy (policja, straż miejska straż pożarna), ale również organizacje pozarządowe i mieszkańcy.
Zgodnie z § 9 pkt 3 lit. b rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt, dozwolone jest chwytanie zwierząt rannych i osłabionych w celu udzielenia im pomocy weterynaryjnej lub przemieszczania do ośrodków rehabilitacji zwierząt.
Uzasadnienie:
Osoba, która znalazła bociana powinna zawiadomić straż miejską (gminną), której obowiązkiem jest podjęcie działań zapewniających właściwe postępowanie z rannym zwierzęciem. Decyzję o sposobie udzielenia pomocy powinien podjąć lekarz weterynarii.
Jeśli stan zdrowia zwierzęcia uzasadnia umieszczenie go w ośrodku rehabilitacji zwierząt (o czym powinien zadecydować lekarz weterynarii) należy porozumieć się z najbliższym ośrodkiem rehabilitacji zwierząt albo np. z oddziałem Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami lub inną organizacją, której statutowym celem jest ochrona zwierząt w celu ustalenia, czy ośrodek ten lub organizacja posiada odpowiedni środek transportu. Jeśli wskazane organizacje nie posiadają własnego środka transportu podmiotem odpowiedzialnym za przewiezienie zwierzęcia będzie gmina.
Osoba, która znalazła bociana w stanie wymagającym pomocy powinna zawiadomić straż miejską
Obowiązkiem straży miejskiej (gminnej) jest podjęcie działań zapewniających właściwe postępowanie z rannym zwierzęciem. Decyzję o sposobie udzielenia pomocy powinien podjąć lekarz weterynarii.
