Mając na uwadze obowiązek wynikający z art. 19 ustawy o pracownikach samorządowych proszę o wydanie opinii prawnej, w zakresie zastosowania przepisu art. 16 ust. 3 - w jaki sposób należy kwalifikować do służby przygotowawczej osoby podejmujące pracę po raz pierwszy w Urzędzie, biorąc pod uwagę ich wcześniejszy okres zatrudnienia na czas nieokreślony albo na czas określony, dłuższy niż 6 miesięcy, i nie odbycia służby przygotowawczej zakończonej pozytywnym wynikiem egzaminu?


Czy okres zatrudnienia na czas nieokreślony albo na czas określony, dłuższy niż 6 miesięcy, i nie odbycia służby przygotowawczej zakończonej pozytywnym wynikiem egzaminu, należy traktować łącznie pod względem spełnienia dwóch warunków czasu zatrudnienia i odbycia służby przygotowawczej?

Czy do okresu zatrudnienia powyżej 6 miesięcy sumujemy łącznie wszystkie okresy zatrudnienia poprzedzające dzień zatrudnienia w Urzędzie np. czas nieokreślony przez 1 miesiąc, jedna umowa na czas określony - 2 m-ce, kolejna umowa na czas określony - 4 m-ce?

Zatrudniając pracownika analizę okresów zatrudnienia przeprowadza się w oparciu o świadectwo pracy z poprzednich miejsc pracy, a w świadectwie podaje się łączny okres zatrudnienia u pracodawcy (również okres próbny, czas określony i czas nieokreślony).

Czy dodatkowo powinniśmy prosić o przedkładanie umów o pracę za poszczególne okresy?

Odpowiedź

Zgodnie z art. 16 ust. 2-3 ustawy o pracownikach samorządowych w przypadku osób podejmujących po raz pierwszy pracę na stanowisku urzędniczym, w tym kierowniczym stanowisku urzędniczym, umowę o pracę zawiera się na czas określony, nie dłuższy niż 6 miesięcy, z możliwością wcześniejszego rozwiązania stosunku pracy za dwutygodniowym wypowiedzeniem. Przez osobę podejmującą po raz pierwszy pracę rozumie się osobę, która nie była wcześniej zatrudniona w jednostkach samorządowych na czas nieokreślony albo na czas określony, dłuższy niż 6 miesięcy, i nie odbyła służby przygotowawczej zakończonej zdaniem egzaminu z wynikiem pozytywnym.

Z powyższego wynika, iż za osobę podejmującą po raz pierwszy pracę nie będzie uznana osoba, która łącznie (świadczy o tym spójnik "i") spełni następujące warunki:
wykaże, że była zatrudniona:
na czas nieokreślony albo
na czas określony, dłuższy niż 6 miesięcy i
odbyła służbę przygotowawczą.

Z zapisu ustawowego wynika, że limit 6 miesięcy dotyczy wyłącznie umów na czas oznaczony. Jednocześnie uwzględniając fakt, iż z osobą podejmującą po raz pierwszy pracę w jednostce samorządowej umowę zawiera się na czas oznaczony do 6 miesięcy, należy dopuścić sumowanie takich umów. W przeciwnym wypadku warunek ten nie byłby nigdy spełniony.

Powyższe powoduje, iż osoby przyjmowane do pracy w urzędzie, które miały co prawda zawartą z jednostką samorządową umowę o pracę na czas nieoznaczony, albo oznaczony dłuższy, niż 6 miesięcy, ale nie odbyły służby przygotowawczej, powinny być traktowane, jako osoby podejmujące po raz pierwszy pracę na stanowisku urzędniczym. Oznacza to konieczność zawarcia umowy na czas określony do 6 miesięcy i zorganizowania służby przygotowawczej.

Zatrudniając pracownika analizę okresów zatrudnienia przeprowadza się w oparciu o świadectwo pracy z poprzednich miejsc pracy - rzeczywiście, ze świadectw tych może nie wynikać rodzaj umowy, a w konsekwencji pracodawcy trudno będzie określić, czy pracownik był zatrudniony w ramach umowy na czas określony albo umowy na czas nieokreślony i ewentualnie, jak długa była to umowa. Warto przy tym zauważyć, iż przepisy u.p.s. nie przewidują możliwości zatrudniania pracowników samorządowych w ramach umowy na okres próbny, tylko nakazują stosowanie umów na czas określony.

Powyższa odpowiedź jest udzielona w oparciu o zasady wykładni prawa i logikę prawniczą. Ustawodawca nie zawsze postępuje w sposób logiczny. Oznacza to, że wykładnia dokonana przez autora odpowiedzi może nie być podzielona przez inne osoby, tym bardziej, że komentowane przepisy są napisane w sposób nad wyraz skomplikowany. Należy, zatem uzbroić się w cierpliwość i liczyć na to, że przepisy te jak najszybciej obrosną w piśmiennictwo i orzecznictwo .


Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 223, poz. 1458)