Procedura przyjmowania uchwały w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest ściśle określona ustawowo (art. 14 i nast. u.p.z.p. ). Zasadniczą rolę w przygotowaniu projektu uchwały ma organ wykonawczy gminy - wójt, burmistrz, prezydent miasta. Na nim ciążą obowiązki związane z prawidłowym przygotowaniem projektu uchwały, w tym także uzyskanie stanowisk innych organów administracji publicznej wskazanych w ustawie (art. 17 pkt 6 u.p.z.p. ).

Ustawa planistyczna wprowadza dwa rodzaje współdziałania, czyli opinię oraz uzgodnienie. Wobec tego współdziałanie innych organów w procedurze planistycznej można podzielić - ze względu na jego charakter - na wiążące (uzgodnienia) i niewiążące (opinie).

Przyjmuje się, iż opinia jest wyrażeniem stanowiska innego organu, które nie ma charakteru wiążącego dla organu prowadzącego sprawę główną. Wobec tego uzyskanie opinii od właściwych podmiotów obliguje wójta (burmistrza, prezydenta miasta) do dokonania analizy uzyskanego stanowiska, ale nie oznacza obowiązku wprowadzenia zmian do projektu miejscowego planu, pod warunkiem odpowiedniego uzasadnienia nieuwzględnienia opinii. Konsekwencją pominięcia uzyskania opinii może być istotne naruszenie trybu sporządzania planu prowadzące do nieważności uchwały w całości lub w odpowiedniej części. Jednak gdy organ o opinię nie wystąpił, a wystąpienie o nią i uzyskanie stanowiska innego organu nie spowodowałoby zmian treści planu, wówczas takie naruszenie można by uznać za nieistotne, wobec czego nie skutkowałoby stwierdzeniem nieważności.

Odmiennie rzecz się ma z uzgodnieniem - ten rodzaj współdziałania ma charakter władczego wkroczenia organu uzgadniającego w postępowanie główne prowadzone przez organ występujący o uzgodnienie. Oznacza to, iż organ wykonawczy gminy występujący o uzgodnienie jest związany uzyskanym stanowiskiem i musi wprowadzić zmiany wynikające z uzgodnienia. Konsekwencją pominięcia wystąpienia o uzgodnienie, brak uzyskania pozytywnego stanowiska organu uzgadniającego, jak i niewprowadzenie do uchwały uzyskanego stanowiska będzie zawsze istotnym naruszeniem prawa powodującym nieważność uchwały.

Z powyższego wynika, iż zwłaszcza uzgodnienia, ale częściowo również opinie, istotnie wpływają na samodzielność organów gminy w zakresie polityki planistycznej. Niezwykle ważne jest więc wskazanie podstawy prawnej i określenie granic możliwości wpływania na gminę przez organy współdziałające - w jakim zakresie organy opiniujące i uzgadniające mogą wskazywać rozwiązania planistyczne odmienne od tych projektowanych przez samorząd gminny (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 10 października 2006 r., IV SA/Wa 1302/06, LEX nr 284527).@page_break@

Opinie lub uzgodnienia są dokonywane w pewnym zakresie, który może być wskazany w ustawie planistycznej, np. Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej opiniuje plan tylko w zakresie telekomunikacji, a wojewódzki konserwator zabytków uzgadnia plan w zakresie kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenu. Również przepisy odrębne (czyli inne, niż ustawa planistyczna) mogą wskazywać na zakres uzgodnienia planu. Umieszczenie w opinii lub uzgodnieniu postanowień wykraczających poza ten zakres będzie wykroczeniem poza ustawowe kompetencje organu uzgadniającego, a w konsekwencji nie będzie wiążące dla organów gminy. Ponadto organ opiniujący lub uzgadniający może działać jedynie w zakresie swoich kompetencji, które również są określone w przepisach odrębnych, przede wszystkim w ustawach tworzących dany organ, określających jego zadania i kompetencje. Powyższe oznacza, iż np. organ administracji drogowej nie może wskazywać na konieczność uwzględniania wymagań związanych z ochroną środowiska czy ochroną zabytków.

Obowiązkiem organu wykonawczego gminy jest wystąpienie o opinie lub uzgodnienia projektu planu. Oznacza to, że opiniowaniu lub uzgodnieniu podlega projekt uchwały przygotowany zgodnie z procedurą określoną w art. 17 pkt 1-5 u.p.z.p. O opinie i uzgodnienia należy wystąpić w określonym przez u.p.z.p. momencie procedury planistycznej, tj. po przygotowaniu projektu planu. Późniejsze wystąpienie o opinie i uzgodnienia nie będzie miało prawnego znaczenia.

Na organach opiniujących i uzgadniających ciąży obowiązek współpracy przy tworzeniu miejscowego planu m. in. w postaci właśnie wydawania opinii i uzgodnień (art. 23 ustawy planistycznej). Koszty opinii i uzgodnień ponoszą organy współdziałające (art. 24 ust. 1 ustawy).

Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zm.)
Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1266, ze zm)

Pisaliśmy o tym również:
Zgoda na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych w procedurze uchwalania planu miejscowego 
Opinie i uzgodnienia w procedurze uchwalania planu miejscowego - organy współdziałające