Odwołanie dyrektora bez wypowiedzenia powinno przebiegać w relatywnie krótkim czasie (IV SA/Wr 5/11)

Zastosowanie trybu odwołania dyrektora szkoły bez wypowiedzenia, jako trybu nadzwyczajnego, uzasadnionego wystąpieniem szczególnie uzasadnionego przypadku powinno przebiegać w relatywnie krótkim przedziale czasowym od momentu wystąpienia okoliczności mających uzasadniać ich kwalifikację jako przypadku szczególnie uzasadnionego. A zatem powinien zachodzić związek czasowy między przyczynami odwołania nauczyciela ze stanowiska kierowniczego, a faktem odwołania dyrektora szkoły z tych powodów.

Burmistrz odwołał bez wypowiedzenia dyrektora szkoły. W uzasadnieniu stwierdził, że odwołanie dyrektora szkoły jest podyktowane wystąpieniem zagrożenia dobra uczniów, nieprawidłowościami w funkcjonowaniu placówki, zaniedbaniami w prowadzeniu dokumentacji nauczania, nieprawidłowościami w prowadzeniu rachunkowości szkoły i spraw finansowych, nadużyciami finansowymi w celu uzyskania własnych korzyści materialnych, szkodą dla finansów publicznych oraz patologicznymi relacjami z organem prowadzącym szkołę. W ocenie prowadzącego szkołę sytuacje wymienione wyczerpują przesłanki określone w art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie oświaty , a w szczególności zagrożenie dobra ucznia rozumianego jako zagrożenie interesu publicznego i uniemożliwiają prawidłowe funkcjonowanie placówki i pełnienie przez dyrektora funkcji kierowniczej. Okoliczności uznane przez burmistrza jako szczególnie uzasadniony przypadek ustalane były sukcesywnie od dnia 15 kwietnia 2010 r. do dnia 18 czerwca 2010 r., a zarządzenie wydane zostało dopiero w dniu 24 sierpnia 2010 r.

WSA rozpatrujący sprawę zwrócił uwagę, że gdy w sprawie występują niedookreślone przesłanki podjęcia decyzji, to uzasadnienie powodów przyjęcia przez organ stosujący prawo danego rozumienia określonego pojęcia musi być bardzo szczegółowe, pełne i przekonujące. Proces ustalania treści pojęcia podlega pełnej kontroli poprawności metodologicznej i merytorycznej. Organ stosujący prawo jest zobowiązany do udowodnienia poprawności przyjętego przez siebie rozumienia danego pojęcia i przedstawienia argumentów przemawiających za przyjęciem określonego sposobu rozumowania. W tym kontekście zdaniem Sadu ratio legis przepisu art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.) uzasadnia tezę, że zastosowanie trybu odwołania dyrektora szkoły bez wypowiedzenia, jako trybu nadzwyczajnego uzasadnionego wystąpieniem "szczególnie uzasadnionego przypadku" powinno przebiegać w relatywnie krótkim przedziale czasowym od momentu wystąpienia okoliczności mających uzasadniać ich kwalifikację jako przypadku szczególnie uzasadnionego. Innymi słowy musi zachodzić związek czasowy między przyczynami odwołania nauczyciela ze stanowiska kierowniczego, a faktem odwołania dyrektora szkoły z tych powodów. Przemawia za tym również treść przepisu art. 38 ust. 2 ustawy z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.), zgodnie z którym kurator oświaty wydaje opinię, o której mowa w ust. 1 pkt 2 art. 38 tej ustawy w terminie 5 dni roboczych od dnia otrzymania wystąpienia organu, zaś niewydanie opinii w tym terminie jest równoznaczne z wydaniem opinii pozytywnej. Wskazana konstrukcja niewątpliwie potwierdza sposób interpretacji pojęcia szczególnie uzasadniony przypadek, jako wystąpienie okoliczności wyjątkowych, uniemożliwiających prawidłowe funkcjonowanie szkoły, zezwalając faktycznie na dokonanie odwołania po upływie krótkiego 5-ciodniowego terminu przewidzianego na wydanie opinii przez kuratora oświaty. W tym kontekście stwierdzić należy, ze prowadzone przez burmistrza postępowanie nie wpisuje się w ramy czasowe, które uzasadniałyby zastosowanie trybu określonego w przepisie art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.). Powyższe wynika z faktu, że okoliczności uznane przez niego jako szczególnie uzasadniony przypadek ustalane były sukcesywnie od dnia 15 kwietnia 2010 r., do dnia 18 czerwca 2010 r. Ciąg podejmowanych przez organ prowadzący działań i ich dokumentacja, a w konsekwencji wydanie zarządzenia dopiero po upływie kilku miesięcy od wystąpienie pierwszej okoliczności zakwalifikowanej przez organ jako szczególnie uzasadniony przypadek, wskazuje wprost, że okoliczności stanowiące uzasadnienie tego aktu powinny być traktowane jako okoliczności mogące ewentualnie stanowić przedmiot oceny pracy lub oceny wykonywanych zadań, o których mowa w przepisie art. 38 ust. 1 lit. b ustawy o systemie oświaty .

Na podstawie: Wyrok WSA we Wrocławiu 2 marca 2011 r. sygn. akt IV SA/Wr 5/11

Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.)