Zgodnie z ustawą o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zarządca drogi odpowiada za stan techniczny urządzeń znajdujących się przy drodze. Powiatowy Inspektor Sanitarny przysyła do gminy pisma, aby zadbać o przystanki, które znajdują się na terenie gminy. Większość jednak z tych przystanków (o złym stanie sanitarno-technicznym) znajduje się w pasie dróg krajowych należących do GDDKiA.

Co gmina powinna z takim stanem zrobić? Czy PIS nie powinien wysyłać tych pism z upomnieniem do zarządu drogi?

Odpowiedź:

Za stan techniczny przystanków zlokalizowanych w pasie drogi krajowej oraz utrzymanie przystanków w czystości odpowiada zarządca drogi krajowej - w przypadku drogi krajowej GDDAKiA. Za drogi krajowe z wyłączeniem autostrad i dróg ekspresowych leżących na terenie miasta na prawach powiatu odpowiada prezydent miasta. Obowiązek utrzymywania w czystości i porządku oraz w dobrym stanie technicznym obiektów drogowych (w tym wiat i przystanków zlokalizowanych w pasie drogowym) wynika m.in. z postanowień art. 20 ustawy o drogach publicznych . Ponadto z art. 5 ust. 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach wynika, że obowiązki utrzymania czystości i porządku na drogach publicznych należą do zarządu drogi.

Do obowiązków zarządu drogi należy także:

  • zbieranie i pozbywanie się odpadów zgromadzonych w urządzeniach do tego przeznaczonych i utrzymanie tych urządzeń w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym;
  • pozbycie się błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń uprzątniętych z chodników przez właścicieli nieruchomości przyległych do drogi publicznej;
  • uprzątnięcie i pozbycie się błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z chodników, jeżeli zarząd drogi pobiera opłaty z tytułu postoju lub parkowania pojazdów samochodowych na takim chodniku.


Uzasadnienie:

Obowiązkiem osób odpowiedzialnych za utrzymanie drogi publicznej w należytym stanie jest przede wszystkim: utrzymywanie nawierzchni, chodników, obiektów inżynierskich, urządzeń zabezpieczających ruch i innych urządzeń związanych z drogą w stanie wykluczającym narażenie użytkowników na wypadek pozostający w bezpośrednim związku z wykorzystaniem drogi oraz wykonywanie prac remontowych i zabezpieczających przywracających pierwotny stan nawierzchni, a także bieżących robót konserwacyjnych, porządkowych i innych, których celem jest poprawa i zwiększenie bezpieczeństwa ruchu.

A zatem, to nie gminy, a zarządca drogi krajowej powinien utrzymywać w należytym stanie technicznym i czystości przystanki autobusowe w pasach dróg krajowych. Przystanki na drogach krajowych zlokalizowanych w miastach na prawach powiatu - z wyłączeniem autostrad i dróg ekspresowych - powinien utrzymywać prezydent miasta.

Gmina nie może (nie powinna) uchylić się od uprzątnięcia przystanku posadowionego w pasie drogi krajowej, jeśli ta akurat przebiega przez gminę, w sytuacji, gdy jest tam bałagan, a wiata, np. grozi przewróceniem się. Nie oznacza to jednak, że nie może zażądać zwrotu poniesionych kosztów od GDDKiA. Gdyby dyrektor GDKiA nie chciał zwrócić tych kosztów można je wyegzekwować na drodze sądowej.

Powiatowy inspektor PIS powinien "upominać" nie gminę, a zarządcę dróg krajowych o obowiązkach wynikających z zarządzania drogami krajowymi, w tym dotyczących sprzątania i utrzymywania w należytym stanie technicznym urządzeń i obiektów w pasie dróg.

Jeżeli w związku z nienależytym utrzymaniem drogi zostanie poniesiona szkoda, podmiot za nią odpowiedzialny - GDDKiA poniesie wszelkie konsekwencje, włącznie z obowiązkiem zapłaty odszkodowania.


Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 ze zm.)
Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2005 r. Nr 236, poz. 2008 ze zm.)