Odpowiedzialność finansowa z tytułu pobytu w DPS jest niezależna od zasad dziedziczenia (II SA/Bk 700/11)

Odpowiedzialność finansowa z tytułu kosztów pobytu w domu pomocy społecznej małżonka i krewnych w linii prostej, jest niezależna od zasad dziedziczenia. Należność obciążająca małżonka i krewnych z tytułu kosztów pobytu w domu pomocy społecznej osoby im bliskiej, nie może stanowić długu spadkowego, bo pokrywa koszt pobytu przewyższający 70% dochodu własnego mieszkańca domu, tzn. cześć opłat pokrywaną przez podopiecznego jego własnym dochodem.

Prezydent miasta zobowiązał skarżącego do zapłaty kwoty, tytułem wydatków poniesionych zastępczo przez miasto na poczet opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej. Organ wskazał, że pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny a do wnoszenia opłaty do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania są obowiązani w kolejności: mieszkaniec domu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka, następnie małżonek, zstępni, wstępni i w trzeciej kolejności gmina, z której osoba została skierowana do placówki, przy czym mieszkaniec domu wnosi opłatę, której wysokość nie przekracza 70% jego dochodu, natomiast małżonek i członkowie rodziny pokrywają koszty ustalone w umowie, którą zawierają z kierownikiem ośrodka pomocy społecznej w trybie art. 103 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej .

Dochodem skarżącego w okresie pobytu w domu pomocy społecznej była emerytura i zasiłek pielęgnacyjny, z których 70% stanowiło opłatę za pobyt w placówce, niepokrywającą całości średniego miesięcznego kosztu utrzymania mieszkańca domu pomocy społecznej. Z tych przyczyn obowiązek ponoszenia odpłatności w pozostałej części spoczywał na zstępnych: synu i córce oraz pełnoletnich wnukach.

WSA stwierdził, iż pokryte zastępczo przez gminę koszty pobytu w domu pomocy społecznej, podlegają zwrotowi przez osoby z kręgu bliskich, wymienione przez ustawę, konkretnie małżonka i krewnych w linii prostej, o ile dysponują oni dochodem przekraczającym określony przez ustawę procent kryterium dochodowego.

Odpowiedzialność finansowa z tytułu kosztów pobytu w domu pomocy społecznej, osób mieszczących się w kręgu określonym w art. 61 ust. 1 pkt 2 (małżonka i krewnych w linii prostej) jest niezależna od zasad dziedziczenia. Należność obciążająca osoby bliskie z tego tytułu nie może stanowić długu spadkowego, bo pokrywa koszt pobytu przewyższający 70% dochodu własnego mieszkańca domu pomocy społecznej tj. część opłat pokrywaną przez podopiecznego jego własnym dochodem. Co do zasady zatem uczynienie skarżącego zobowiązanym do pokrycia poniesionych zastępczo przez gminę kosztów pobytu babci w domu pomocy społecznej było właściwe albowiem należy on do zstępnych mieszkańca domu pomocy społecznej. Postępowanie administracyjne w sprawie ustalenia osób zobowiązanych do zwrotu tymczasowo wyłożonych przez gminę kosztów pobytu skarżącego w domu pomocy społecznej, nie stało się z momentem zgonu mieszkanki bezprzedmiotowe w odniesieniu do opłat pokrytych przez gminę do czasu zgonu.

Na podstawie:
Wyrok WSA w Białymstoku z 1 grudnia 2011 r., sygn. akt II SA/Bk 700/11

Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 ze zm.)