Do pracowników socjalnych zatrudnionych w jednostkach samorządu terytorialnego znajduje zastosowanie procedura oceniania ich kwalifikacji określona w ustawie o pracownikach samorządowych i przepisach wykonawczych wydanych do tego aktu.


Uzasadnienie

Zdecydowana większość pracowników socjalnych zatrudniana jest przez pracodawców samorządowych, głównie w samorządowych urzędach i jednostkach organizacyjnych. Art. 123 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 539, z późn. zm.) - dalej u.p.s., stanowi, iż prawa i obowiązki pracowników socjalnych zatrudnionych w samorządowych jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej regulują przepisy o pracownikach samorządowych. Tym samym ustanowiono grupę pracowników socjalnych, którym ze względu na miejsce zatrudnienia przyznano dodatkowe uprawnienia i obowiązki. Ponadto odpowiednie zastosowanie uregulowań dotyczących pracowników samorządowych wskazuje, że kategoria pracowników socjalnych nie jest tożsama z kategorią pracowników samorządowych.


Zgodnie z ustawą z 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1593 z późn. zm.) - dalej u.pr.sam., do pracowników samorządowych należą m.in. osoby zatrudnione w wojewódzkich, powiatowych i gminnych jednostkach organizacyjnych. Z całą pewnością można tu zaliczyć jednostki organizacyjne pomocy społecznej. Ale jedna z nowelizacji ustawy z 22 marca 1990 r. wprowadziła istotne ograniczenia w szerokim kręgu pracowników samorządowych. Wyłączyła ona z omawianej kategorii pracowników jednostek organizacyjnych, których status prawny został uregulowany w innych ustawach. W literaturze pojawiają się spore wątpliwości czy wyłączenie to ma zastosowanie do pracowników socjalnych (J. Korczak, Ewolucja statusu pracowników samorządowych, [w:] Studia nad samorządem terytorialnym, pod red. A. Błasia, Kolonia Limited 2002). Jednakże nawet gdyby przyjąć, że przepisów ustawy nie stosuje się do pracowników socjalnych to i tak art. 123 u.p.s. w kwestii praw i obowiązków odsyła do ustawy o pracownikach samorządowych. Chociaż art. 123 u.p.s. stanowi jedynie o odpowiednim zastosowaniu regulacji odnoszących się do praw i obowiązków pracowników samorządowych, to w literaturze panuje pogląd, że tak ogólne określenie zmusza do przyjęcia możliwie najszerszej interpretacji uprawnień i obowiązków (J. Kuleszyńska - Dobrek, Objaśnienia do ustawy o pomocy społecznej z dnia 29 listopada 1990 roku, "Praca Socjalna" 1993, nr 3 - zachowuje częściowo aktualność w obecnym stanie prawnym). Dotyczą one nie tylko wykonywanych zadań i dyscypliny pracy, ale również odpowiedzialności, nawiązania, zmiany i rozwiązania stosunku pracy czy obowiązku poddania się ocenie kwalifikacyjnej. Warto dodać, że regulacja dotycząca ocen kwalifikacyjnych zawarta jest w art. 17 w rozdziale 3 u.pr.sam., zatytułowanym "obowiązki i prawa pracowników samorządowych", nie może być zatem wątpliwości co do odesłania zawartego w art. 123 u.p.s. Skoro art. 17 u.pr.sam. znajdzie zastosowanie wobec określonych pracowników socjalnych, to również odpowiednio stosowane będą przepisy wykonawcze dotyczące zasad i procedury oceniania - rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 marca 2007 r. w sprawie sposobu i trybu dokonywania ocen kwalifikacyjnych pracowników samorządowych (Dz. U. Nr 55, poz. 361).


Należy zaznaczyć, że ocenie okresowej podlegają pracownicy samorządowi mianowani i zatrudnieni na stanowiskach urzędniczych. Ustawodawca nie wyjaśnia czym jest stanowisko urzędnicze, ale z odesłania do art. 2 u.pr.sam. wynika, iż może to dotyczyć również pracowników socjalnych (art. 2 pkt 4 u.pr.sam. wymienia pracowników samorządowych zatrudnionych na umową o pracę).