TAK. Wprawdzie orzecznictwo i poglądy doktryny były na ten temat rozbieżne, ale wydaje się, że ostatecznie zwyciężyło stanowisko opowiadające się za dopuszczalnością zmiany wynagrodzenia wójta (burmistrza, prezydenta miasta) w drodze uchwały właściwej rady gminy (miasta) bez zgody zainteresowanego. Zgodnie z art. 18 ust. 2 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym do wyłącznej właściwości rady gminy należy ustalanie wynagrodzenia wójta. Nie jest jednoznaczne, czy przepis ten zezwala tylko na ustalenie tego wynagrodzenia na początku kadencji, czy też zezwala również radzie na dokonywanie zmian wysokości wynagrodzenia w trakcie kadencji.
W wyroku z dnia 19 lutego 2004 r., II SA/Gd 1171/01, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku przyjął za niedopuszczalne obniżenie wynagrodzenia wójtowi gminy w trakcie kadencji bez jego zgody. Analogiczny pogląd wyraził NSA w wyroku z dnia 10 stycznia 2006 r., II OSK 424/05, Lex nr 196437. NSA w tym wyroku powołał się na treść art. 11 i art. 29 § 4 i 5 kodeksu pracy. Art. 11 k.p. stanowi, że nawiązanie stosunku pracy oraz ustalenie warunków pracy i płacy, bez względu na podstawę prawną tego stosunku, wymaga zgodnego oświadczenia woli pracodawcy i pracownika. Art. 29 § 4 k.p. mówi, iż zmiana warunków umowy o pracę wymaga formy pisemnej, a § 5 rozciąga zastosowanie tej zasady do stosunków pracy nawiązanych na innej podstawie niż umowa o pracę. Stąd NSA wywiódł, że zmiana (obniżenie) wynagrodzenie prezydenta miasta (wójta gminy) wymaga pisemnego zgodnego oświadczenia woli obu stron stosunku pracy.
Odmienny pogląd wyraził Sądu Najwyższy w wyroku z dnia 9 czerwca 2008 r., II PK 330/07, OSNP 2009, nr 21-22, poz. 278. W ocenie SN pracodawca zatrudniający pracownika samorządowego z wyboru ma możliwość swobodnego ustalania wysokości jego wynagrodzenia w granicach określonych przez ustawę o pracownikach samorządowych oraz przepisy rozporządzenia Rady Ministrów. Stosunek pracy pracownika samorządowego z wyboru jest szczególnym stosunkiem pracy ściśle związanym z pełnioną przez niego funkcją publiczną. Jedynym organem uprawnionym do oceny jakości świadczonej przez wójta pracy jest rada gminy jako organ stanowiący i kontrolny gminy. Odebranie radzie gminy kompetencji do ustalania wysokości wynagrodzenia wójta w zależności od ilości i jakości świadczonej przez niego pracy podważałoby jej ustawowe kompetencje. Umieszczenie regulacji prawnej dotyczącej ustalania wynagrodzenia wójta w samorządowej ustawie ustrojowej i przyznanie radzie gminy kompetencji do podejmowania rozstrzygnięć w tym zakresie oznacza, że ten element stosunku pracy wójta jest definiowany jednostronnym władczym oświadczeniem woli organu stanowiącego gminy, działającego za pracodawcę (art. 31 k.p.).
Do powyższego poglądu przychylił się Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 12 marca 2010 r., II OSK 14/10, LEX nr 597252. To niekorzystne dla włodarzy samorządowych stanowisko obecnie zwyciężyło w orzecznictwie. Jednakże warto odnotować, że komentatorzy nie są w tej kwestii zgodni. Przywołany wyrok Sądu Najwyższego krytycznie oceniła A. Rzetecka-Gil w glosie opublikowanej w Systemie Informacji Prawnej LEX. Natomiast korzystny dla wójtów wyrok NSA z 10 stycznia 2006 r. został krytycznie oceniony przez A. Kisielewicza w glosie opublikowanej w OSP z 2007 r., nr 4, poz. 44 oraz przychylnie przez R. Skwarło w glosie opublikowanej w GSP-PO z 2007 r., nr 3, poz. 195. Niewykluczone, że linia orzecznicza w tej sprawie jeszcze ulegnie zmianie.
Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.)