Z dniem 9 listopada 2012 r. wejdzie w życie ustawa z dnia 14 września 2012 r. o zmianie ustawy – Prawo o zgromadzeniach (Dz. U. z 2012 r., poz. 1115) .


Projekt nowelizacji przygotowany został w Kancelarii Prezydenta RP po wydarzeniach, do których doszło 11 listopada 2011 r. w Warszawie w związku z obchodami Święta Niepodległości. Już podczas prac legislacyjnych nowe przepisy budziły liczne kontrowersje. Ich uchwaleniu sprzeciwiały się organizacje pozarządowe (m.in. Helsińska Fundacja Praw Człowieka), byli działacze opozycji z czasów PRL oraz NSZZ „Solidarność”, która zapowiedziała nawet ich zaskarżenie do Trybunału Konstytucyjnego.

Najważniejsze zmiany wprowadzone do ustawy z dnia 5 lipca 1990 r. – Prawo o zgromadzeniach (Dz. U. Nr 51, poz. 297, z późn. zm.) to:
- wprowadzenie zakazu posiadania przez uczestników zgromadzenia wyrobów pirotechnicznych lub innych niebezpiecznych materiałów lub narzędzi,
- wprowadzenie zakazu organizowania zgromadzeń przez 2 lub więcej organizatorów w tym samym miejscu i czasie, jeżeli nie jest możliwe ich oddzielenie lub odbycie w taki sposób, aby ich przebieg nie zagrażał życiu lub zdrowiu ludzi albo mieniu w znacznych rozmiarach,
- zmiana terminu, w jakim najpóźniej powinno dotrzeć do organu gminy zgłoszenie o zgromadzeniu – z „3 dni” na „3 dni robocze”,
- zobowiązanie organu gminy do wezwania organizatora zgromadzenia zgłoszonego później do zmiany miejsca lub czasu zgromadzenia, w sytuacji, gdy w tym samym czasie i miejscu (lub na trasie przejścia) zgłoszonych zostało 2 lub więcej zgromadzeń i nie jest możliwe ich oddzielenie lub odbycie w sposób niezagrażający życiu lub zdrowiu ludzi albo mieniu w znacznych rozmiarach,
- zmiana procedury odwoławczej od decyzji zakazującej zgromadzenia (m.in. w zakresie terminu na rozpatrzenie odwołania),
- nałożenie na organ gminy obowiązku delegowania swoich przedstawicieli na zgromadzenie, jeżeli przewidywana liczba uczestników jest większa niż 500 lub istnieje niebezpieczeństwo naruszenia porządku publicznego w trakcie trwania zgromadzenia,
- ustanowienie nowych wykroczeń, które może popełnić przewodniczący zgromadzenia albo jego uczestnik.

Do postępowań w sprawach zgromadzeń zgłoszonych przed dniem wejścia w życie ustawy, tj. dniem 9 listopada br., stosowane powinny być przepisy dotychczasowe. W związku z tym nowe przepisy nie znajdą zastosowania do postępowań w sprawach zgromadzeń planowanych na 11 listopada br. Wynika to z tego, że zgromadzenia te powinny zostać zgłoszone najpóźniej na 3 dni przed datą zgromadzenia, a tym samym przed dniem wejścia w życie ustawy.

Przydatne materiały:
 Ustawa z dnia 14 września 2012 r. o zmianie ustawy – Prawo o zgromadzeniach (Dz. U. z 2012 r., poz. 1115)