Nowa ustawa wydłuża kadencję samorządów

Wydłużenie z 4 do 5 lat kadencji organów stanowiących samorządu terytorialnego, wprowadzenie inicjatywy uchwałodawczej w samorządach i obowiązkowego budżetu obywatelskiego w miastach na prawach powiatu - to wynik nowelizacji samorządowych ustaw ustrojowych i Kodeksu wyborczego, która weszła w życie 31 stycznia br.

Ustawa z 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych, poza Kodeksem wyborczym nowelizuje także trzy ustrojowe ustawy samorządu terytorialnego, ustawę o ustroju miasta stołecznego Warszawy oraz ustawę o petycjach.

Czytaj: Zmiany w prawie wyborczym wchodzą w życie>>

Zgodnie z nowelizacją ustaw samorządowych, budżet obywatelski jest szczególną formą konsultacji społecznych w jednostkach samorządu terytorialnego. W ramach budżetu obywatelskiego mieszkańcy w bezpośrednim głosowaniu decydują corocznie o części wydatków budżetu danej jednostki. Zadania wybrane w ramach budżetu obywatelskiego zostają uwzględnione w uchwale budżetowej. Organy stanowiące jednostek samorządowych określą w drodze uchwały wymagania, jakie powinien spełniać projekt budżetu obywatelskiego.

Kolejnym efektem nowelizacji jest obowiązek przeprowadzania głosowań jawnych na sesjach organów za pomocą urządzeń umożliwiających sporządzenie i utrwalenie imiennego wykazu głosowań radnych. Imienne wykazy głosowań radnych podaje się niezwłocznie do publicznej wiadomości w Biuletynie Informacji Publicznej i na stronie internetowej gminy oraz w inny sposób zwyczajowo przyjęty na obszarze gminy.

Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz >>

Co więcej, obrady organów stanowiących są transmitowane i utrwalane za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk. Nagrania obrad są udostępniane w Biuletynie Informacji Publicznej i na stronie internetowej jednostki oraz w inny sposób zwyczajowo przyjęty. Do transmisji i utrwalania obrad mogą być wykorzystywane urządzenia służące do transmisji lub rejestracji czynności obwodowej komisji wyborczej, o których mowa w Kodeksie wyborczym.

Jedną z najistotniejszych zmian jest wydłużenie kadencji organów jednostek samorządu terytorialnego z 4 do 5 lat.

Nowelizacja przewiduje również, że organ wykonawczy jednostki samorządowej co roku do dnia 31 maja przedstawia organowi stanowiącemu raport o stanie jednostki. Raport obejmuje podsumowanie działalności organu wykonawczego w roku poprzednim, w szczególności realizację polityk, programów i strategii, uchwał organu stanowiącego i budżetu obywatelskiego. Po zakończeniu debaty nad raportem organ stanowiący jednostki przeprowadza głosowanie nad udzieleniem organowi wykonawczemu wotum zaufania. Uchwałę o udzieleniu wotum zaufania podejmuje się bezwzględną większością głosów ustawowego składu organu stanowiącego. Niepodjęcie uchwały o udzieleniu wotum zaufania jest równoznaczne z podjęciem uchwały o nieudzieleniu wotum zaufania.

Co istotne, grupa mieszkańców danej jednostki samorządu, posiadających czynne prawa wyborcze do jej organu stanowiącego, może wystąpić z obywatelską inicjatywą uchwałodawczą.