"Kontrolowane gminy oraz inne podmioty publiczne w zróżnicowanym stopniu były przygotowane do realizacji przedsięwzięć PPP. Najlepiej radziły sobie te, które korzystały z fachowego doradztwa i analizowały przyczyny nieudanych, wcześniejszych postępowań. Doradcy, których zadaniem było przeprowadzenie analiz i przygotowanie przedsięwzięcia, byli zatrudniani w sposób gospodarny i przy zachowaniu zasad konkurencji" - poinformował rzecznik NIK Paweł Biedziak w poniedziałek w komunikacie.

Mimo pozytywnej opinii o przedsięwzięciach w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP), Izba stwierdziła nieprawidłowości. Polegały one na nierzetelnym przygotowaniu niektórych przedsięwzięć PPP. "Prowadziło to do problemów z wyłonieniem partnera prywatnego do realizacji zadań lub do zawarcia umów na warunkach niekorzystnych dla podmiotu publicznego" - napisano.

"Niektóre gminy podejmowały też próby realizacji PPP bez przeprowadzenia analiz wskazujących na optymalny sposób realizacji planowanej inwestycji publicznej lub ignorowały wyniki przeprowadzonych analiz w postępowaniach zmierzających do wyboru partnera prywatnego" - dodano. Zaznaczono, że w niektórych przypadkach negocjowane umowy nie dochodziły do skutku, ponieważ podmioty publiczne dążyły do obarczenia maksymalnym ryzykiem przedsięwzięcia partnera prywatnego.

NIK poinformowała w raporcie opublikowanym po kontroli, że objęła ona lata 2009-2012 (pierwsze półrocze), tj. okres po zmianie regulacji dotyczących partnerstwa publiczno-prywatnego. Kontrolę prowadzono od 14 maja 2012 r. do 8 października 2012 r., objęła ona 21 podmiotów i 43 postępowania zmierzające do wyboru prywatnego partnera. W ich wyniku zawarto 17 umów, ale NIK skontrolowała także realizację czterech umów podpisanych przed okresem objętym kontrolą. NIK wskazała, że do kontroli typowano podmioty, w których stosowano partnerstwo publiczno-prywatne oraz w których przedsięwzięcia PPP były najbardziej zaawansowane.

"Największą grupę przygotowywanych przedsięwzięć w formule PPP stanowiły: przedsięwzięcia dotyczące parkingów i garaży, także z towarzyszącą infrastrukturą handlową (21 proc.), obiektów sportowo-rekreacyjnych (19 proc.), dworców kolejowych (12 proc.) i dróg (12 proc.)" - napisano w raporcie.

NIK nie stwierdziła żadnych nieprawidłowości ani uchybień w 12 podmiotach, negatywnie oceniono działania 4 podmiotów. Nieprawidłowości, niepowodujące jednak negatywnej oceny NIK, stwierdzono w 4 skontrolowanych jednostkach, a uchybienia w jednej.

"Skala stosowania formuły PPP w realizacji zadań publicznych była niewielka. Wartość przedsięwzięć zainicjowanych w formule PPP stanowiła 14 proc. w stosunku do wartości inwestycji ogółem zainicjowanych w kontrolowanych podmiotach. Wartość zawartych umów w stosunku do wartości wszczętych postępowań PPP wyniosła 11 proc. Dla porównania, podpisaniem umów zakończyło się 74 proc." - zaznaczono w raporcie.

Z kontroli wynika, że podstawową przesłanką korzystania z partnerstwa publiczno-prywatnego był brak innych źródeł finansowania celów publicznych. Zdaniem NIK niedostateczną wagę przywiązywano natomiast do innych korzyści płynących z tego partnerstwa, np. szybszego i tańszego procesu budowy obiektów przez partnera prywatnego, lepszej jakości zarządzania oraz bardziej efektywnej eksploatacji inwestycji będącej przedmiotem partnerstwa.

"Mimo stwierdzonych nieprawidłowości NIK ocenia pozytywnie przedsięwzięcia podejmowane w ramach PPP. Zdaniem Izby PPP stanowi dla wielu gmin szansę na zrealizowanie niezbędnych dla mieszkańców inwestycji" - podsumowano w komunikacie.