Pozwolenie na budowę zostało wydane w 2014 r. Decyzja jest ostateczna i inwestor realizuje inwestycję. Burmistrz złożył wniosek o wznowienie postępowania na podstawie art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a., wskazując jako przyczynę wznowienia postępowania sprzeciw mieszkańców wobec inwestycji wyrażony w lutym 2015 r.

Czy niezadowolenie mieszkańców wypełnia przesłankę wznowienia postępowania w trybie art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a?

Odpowiedź

Niezadowolenie mieszkańców oparte jedynie na wyrażeniu swego negatywnego stanowiska oraz krytycznej ocenie planowanej inwestycji budowlanej nie stanowi istotnej dla sprawy nowej okoliczności faktycznej uzasadniającej wznowienie postępowania w rozumieniu art. 145 § 1 pkt 5 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego - dalej k.p.a.

Uzasadnienie
W pierwszej kolejności należy odpowiedzieć na pytanie czy mieszkańcy wnoszący protest są stroną postępowania w rozumieniu art. 28 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, stanowiący, że stronami w postępowaniu w sprawie pozwolenia na budowę są: inwestor oraz właściciele, użytkownicy wieczyści lub zarządcy nieruchomości znajdujących się w obszarze oddziaływania obiektu. W sytuacji kiedy protestujący mieszkańcy będą stroną postępowania w rozumieniu wyżej wskazanego przepisu analizie winny zostać poddany charakter owego protestu i niezadowolenia.
W myśl art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a., w sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli wyjdą na jaw istotne dla sprawynowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji, nieznane organowi, który wydał decyzję. Na gruncie k.p.a., zawarto definicję dowodu w art. 75 § 1 k.p.a., stanowiący, że jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. W szczególności dowodem mogą być dokumenty, zeznania świadków, opinie biegłych oraz oględziny.

Z kolei w przypadku "nowych okoliczności faktycznych", jak wskazał Czesław Martysz w Kodeks postępowania administracyjnego – komentarz, tom II, Warszawa 2010 r., ich pojęcie nie jest tożsame z pojęciem nowego dowodu. Dowód musi istnieć w dacie wydania decyzji, aby mógł stanowić podstawę do wznowienia postępowania. Okolicznością faktyczną istotną dla sprawy jest taka okoliczność, która mogła mieć wpływ na odmienne rozstrzygnięcie sprawy, co oznacza, że w sprawie mogłaby zapaść decyzja co do swej istoty odmienna od rozstrzygnięcia dotychczasowego".

W przedstawionym pytaniu jako "nową okoliczność" wskazano sprzeciw oraz niezadowolenie mieszkańców. W tym przypadku powstaje pytanie czy mamy do czynienia jedynie z wyrażeniem swego negatywnego stanowiska wobec planowanej inwestycji opartego tylko na krytycznym stosunku wobec zamierzenia budowlanego. Czy też negatywne stanowisko mieszkańców było poparte nowymi dowodami w postaci np.: nowych ekspertyz, analiz, opinii – z których wynikają inne ustalenia aniżeli przedstawione przez inwestora.
W sytuacji gdy mamy do czynienia jedynie z negatywnym stanowiskiem w postaci krytycznej oceny planowanej inwestycji, wówczas będzie to nowa okoliczność, jednakże na tym etapie nie jest istotna dla sprawy. Sam fakt negatywnego odnoszenia się przez stronę postępowania do inwestycji budowlanej, nie powoduje automatycznie wydanie dla inwestora decyzji odmownej czy też w przypadku wznowienia postępowania – uchylenia decyzji ostatecznej. Tym samym ów protest nie może być uznany za istotny dla sprawy i stanowić podstawę wznowienia postępowania oraz ocenie decyzji ostatecznej.

Diametralnie inaczej sytuacja będzie się prezentować w momencie kiedy sprzeciw jest poparty nowymi materiałami, dowodami w postać np.: opinii, analiz czy też ekspertyz podważających materiał zwarty w projekcie budowlanym zatwierdzonym kwestionowaną decyzja. Wówczas organ administracji architektonioczno – budowlanej winny będzie rozważyć, czy ów protest poparty nowymi dowodami, z uwagi na ich charakter, będzie wywierać bezpośredni wpływ na rozstrzygnięcie zawarte w decyzji ostatecznej oraz przemawiał za wznowieniem postępowania.