W obecnym stanie prawnym wykonawcy, którego oferta w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego o wartości poniżej kwoty stanowiącej, tzw. ,,progi unijne” nie została wybrana, a który chciałby zakwestionować niezgodną z prawem czynność do której jest zamawiający zobowiązany na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 roku – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907, z późn. zm. - dalej cytowana jako ustawa Pzp) i na którą nie przysługuje mu odwołanie na podstawie art. 180 ust. 2 ustawy Pzp, pozostaje jedynie możliwość poinformowania zamawiającego o niezgodnej z przepisami ustawy Pzp czynności zamawiającego.
Informacja o niezgodnej z przepisami ustawy Pzp czynności zamawiającego jest instrumentem przysługującym wykonawcy, niebędącym jednak środkiem ochrony prawnej, z uwagi na to, że nie stosuje się do niego art. 179 ustawy Pzp, który wskazuje przesłanki niezbędne do stosowania środków ochrony prawnej.
Zgodnie z art. 181 ust. 1 ustawy Pzp wykonawca, który chce skorzystać z przedmiotowego uprawnienia zobowiązany jest do poinformowania zamawiającego o niezgodnej z przepisami ustawy Pzp czynności zamawiającego w terminie przewidzianym do wniesienia odwołania. Termin na wniesienie informacji o niezgodnej z przepisami ustawy Pzp czynności zamawiającego - tak jak w przypadku odwołania - należy liczyć zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego. Z analizy praktyki wynika jednak, że uchybienie przedmiotowemu terminowi pozostaje dla wykonawcy bez znaczenia, z uwagi na ograniczoną skuteczność tego instrumentu, przede wszystkim z uwagi na to, że otrzymanie informacji o czynności niezgodnej z przepisami ustawy Pzp nie obliguje zamawiającego do ustosunkowania się do niej. Problematyka powyższa zostanie omówiona szczegółowo w dalszej części artykułu.
Zgodnie z art. 181 ust. 2 ustawy Pzp w przypadku uznania zasadność przekazanej informacji zamawiający powtarza czynność albo dokonuje czynności zaniechanej, informując o tym wykonawców w sposób przewidziany w ustawie Pzp dla tej czynności. Natomiast nie przedstawienie przez zamawiającego stanowiska albo negatywne ustosunkowanie się do informacji oznaczać będzie, że zamawiający nie podziela zarzutów w niej wyrażanych. Na te czynność zamawiającego wykonawcy nie będzie przysługiwało odwołanie. W takiej sytuacji wykonawca będzie mógł jedynie złożyć wniosek o kontrolę doraźną do Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych, o którym mowa w art. 165 ustawy Pzp. Niemniej jednak należy zaznaczyć, że wniosek o kontrolę doraźną do Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych przysługiwałby wykonawcy nawet bez poinformowania zamawiającego o niezgodnej z przepisami ustawy Pzp czynności zamawiającego.
Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że skuteczność informacji o niezgodnej z przepisami ustawy Pzp czynności zamawiającego, jest niewielka. Nie jest ona ani skutecznym instrumentem ochrony praw wykonawców, których oferta nie została wybrana w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego o wartości poniżej kwoty stanowiącej tzw. ,,progi unijne”, ani też narzędziem niezbędnym do skorzystania z dalej idących środków.
De lege ferenda postawić należy wniosek wzmocnienia przedmiotowego instrumentu poprzez zobowiązanie zamawiającego do odpowiedzi na zarzuty zawarte w informacji wykonawcy oraz możliwości złożenia odwołania w przypadku uznania, że stanowisko zamawiającego jest nieprawidłowe.