Nielegalna eksploatacja kruszywa naturalnego na terenie byłego zakładu górniczego

Kto jest właściwym organem i jakie powinien podjąć kroki jeżeli istnieje domniemanie nielegalnej eksploatacji kruszywa naturalnego na terenie byłego zakładu grniczego?

Koncesja na wydobywanie kruszywa została cofnięta decyzją wojewody.

W decyzji o cofnięciu koncesji nie określono obowiązków związanych z ochroną środowiska i likwidacją zakładu górniczego. Obecnie nie jest znany właściciel tego terenu.

Odpowiedź

Starosta jest organem właściwym do wszczęcia postępowania, dokonania ustaleń, także polegających na ustaleniu właściciela, a następnie wydania decyzji zmierzających do przywrócenia terenu do stanu poprzedniego (gdy właściciel zostanie ustalony), a w przypadku ustalenia, że właścicielem terenu jest Skarb Państwa (po przeprowadzeniu postępowania spadkowego) likwidacji zakładu i przeprowadzenia rekultywacji terenu ze środków budżetu państwa.

 

Uzasadnienie

 

Niewątpliwym błędem było niezawarcie w decyzji wojewody cofającej koncesję obowiązków dotyczących ochrony środowiska, w tym rekultywacji terenu oraz likwidacji zakładu górniczego. Skoro jednak tej sytuacji cofnąć się nie da, to starosta będzie musiał wszcząć postępowanie wdrażając kilka procedur.

Po pierwsze: należy wszcząć postępowanie zmierzające do ustalenia sprawców domniemanego nielegalnego wydobycia, zawiadamiając przy tym policję. W trakcie postępowania należy przeprowadzić wizję lokalną z udziałem specjalistów (o ile będzie to konieczne) aby ustalić, czy faktycznie nielegalne wydobycie jest prowadzone i ile kopaliny zostało wydobyte. Jeśli w trakcie postępowania (administracyjnego lub przygotowawczego) ustalony zostanie sprawca należy wymierzyć mu stosowne kary administracyjne (może również zostać ukarany grzywną w postępowaniu przed sądem grodzkim). Sprawą otwartą jest w tym momencie rekultywacja terenu niedokonana przez przedsiębiorcę prowadzącego zakład górniczy.

Po drugie: należy ustalić właściciela. W tym celu należy sprawdzić w księdze wieczystej nieruchomości lub ewidencji gruntów, kto był ostatnim właścicielem, czy żyje, a jeśli nie, to czy pozostawił spadkobierców. Jeśli nie można ustalić spadkobierców należy wszcząć postępowanie przed sądem o stwierdzenie nabycia spadku. Jeśli okaże się, że spadkobiercą jest Skarb Państwa, to wszelkie prace związane z likwidacją zakładu górniczego (np. usunięciem pozostawionych maszyn, urządzeń albo obiektów budowlanych) zostaną wykonane na koszt SP. Jeśli natomiast uda się odnaleźć właściciela albo ustalić jego następcę prawnego (a ten nie odrzuci spadku), to po uprawomocnieniu się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku można zobowiązać go decyzją do przywrócenia terenu do stanu poprzedniego, w tym przeprowadzenia rekultywacji.