Pracownica zatrudniona w zakładzie budżetowym, z dniem 28 lutego 2006 r. została zwolniona z pracy. W dniu 1 września 2006 r. otrzymałaby nagrodę jubileuszową z tytułu 30 lat pracy w jednostce. W związku z złożeniem powództwa, sąd po rozpatrzeniu sprawy zdecydował o wypłaceniu odszkodowania za nieuzasadnione zwolnienie z pracy.

Czy pracodawca ma obowiązek wypłacić pracownicy nagrodę jubileuszową?

Odpowiedź

Powszechnie obowiązujące regulacje prawne nie przewidują możliwości dochodzenia przez zwolnionego pracownika świadczeń, do których pracownik nabyłby prawo, gdyby nie rozwiązano z nim stosunku pracy. Ustawodawca w sposób wyczerpujący określa zakres roszczeń przysługujących pracownikowi z tytułu nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem rozwiązania stosunku pracy (art. 44 oraz art. 56 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) - dalej k.p. Należy zatem wykluczyć możliwość wystąpienia do byłego pracodawcy z roszczeniem o wypłatę nagrody jubileuszowej, bowiem pracownik nie nabył do niej prawa.

Na mocy art. 291 § 1 k.p. roszczenia ze stosunku pracy przedawniają się co do zasady z upływem 3 lat licząc od dnia, w którym określone roszczenie stało się wymagalne. Gdyby zatem pracownik nabył prawo do nagrody jubileuszowej z dniem 1 września 2006 r., roszczenie o wypłatę ww. nagrody uległoby przedawnieniu w terminie 3 lat liczonych od ww. daty.

Pracownik, któremu pracodawca wypowiedział umowę o pracą na czas nieokreślony w sposób niezgodny z prawem lub nieuzasadniony, uprawniony jest, na mocy art. 45 § 1 k.p., dochodzić przed sądem pracy bądź odszkodowania, bądź przywrócenia do pracy. Te same roszczenia przysługiwać będą pracownikowi w razie niezwłocznego rozwiązania stosunku pracy przez pracodawcę z naruszeniem obowiązujących w tej kwestii regulacji prawnych (art. 56 § 1 k.p.). W świetle art. 471 k.p. dochodzone w oparciu o art. 45 § 1 k.p. odszkodowanie obejmować może wynagrodzenie za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, z tym jednak, że jego wysokość nie może być niższa od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Maksymalna zatem wysokość ww. odszkodowania równa będzie wynagrodzeniu za okres 3 miesięcy. W myśl z kolei art. 51 § 2 k.p. do okresu zatrudnienia pracownika, któremu sąd przyznał odszkodowanie, wlicza się okres pozostawania przez niego bez pracy w wymiarze odpowiadającym okresowi, za który otrzymał on odszkodowanie. W doktrynie formułuje się w związku z treścią powyższej regulacji pogląd, zgodnie z którym pracownikowi w ww. okresie przysługiwać powinny wszelkie świadczenia wynikające ze stosunku pracy (m.in. M. Rafacz-Krzyżanowska, Glosa do uchwały SN z dnia 28 września 1990 r., III PZP 15/90, PiZS 1991, nr 8-9, poz. 68). Gdyby jednak nawet przyjąć powyższe założenie, to zasądzenie pracownikowi maksymalnej wysokości odszkodowania skutkować będzie wliczeniem do okresu jego zatrudnienia zaledwie 3 miesięcy. Nie pozwoli to we wskazanych okolicznościach na uznanie, iż pracownik spełnił przesłankę - 30 lat pracy - uprawniającą go do otrzymania nagrody jubileuszowej. Nie można zatem stwierdzić faktu nabycia przez pracownika prawa do nagrody jubileuszowej. Pracownik bowiem w chwili ustania zatrudnienia nie mógł wykazać się 30-letnim stażem pracy, zaś podlegający uwzględnieniu okres, za który otrzymał on odszkodowanie, nie okazał się wystarczający dla uzupełnienia braków w wymaganym okresie zatrudnienia. W dniu 1 września 2006 r. brak było podstaw do nabycia przez zwolnionego pracownika prawa do ww. nagrody. Nie może bowiem zasadniczo uzyskać uprawnień wynikających ze stosunku pracy osoba, która statusu pracownika nie posiada. Wskazany w k.p. zakres roszczeń przysługujących pracownikowi z tytułu niezgodnego z prawem bądź nieuzasadnionego rozwiązania stosunku pracy nie daje natomiast możliwości dochodzenia innych niż wymienione świadczeń, do których pracownik nabyłby prawo, gdy nie ustało jego zatrudnienie. W wyroku z dnia 15 października 1998 r. Sąd Apelacyjny w Białymstoku stwierdził, iż: "w sytuacji, gdy kwestia świadczeń majątkowych z tytułu wadliwego rozwiązania stosunku pracy przez zakład pracy została w sposób kompleksowy i wyczerpujący uregulowana w Kodeksie pracy, nie ma podstaw do stosowania poprzez art. 300 k.p., przepisów prawa cywilnego w zakresie odpowiedzialności odszkodowawczej" (I ACa 340/98, OSA 1999, nr 4, z. 17).

Podkreślić należy ponadto, iż ustawodawca na gruncie ustawy o pracownikach samorządowych oraz wydanych na jej podstawie przepisów wykonawczych w sposób wyczerpujący określił przypadki nabycia przez pracownika prawa do nagrody jubileuszowej pomimo braku wymaganego stażu pracy. W świetle art. 38 ust. 2   ustawy o pracownikach samorządowych warunkiem otrzymania ww. nagrody jest zasadniczo upływ określonej liczby lat pracy. Zgodnie jednak z treścią § 8 ust. 8 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz. U. Nr 50, poz. 398) prawo do nagrody jubileuszowej nabywa także pracownik, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy i któremu w związku z tym brakuje mniej niż 12 miesięcy do wykazania wymaganego, zgodnie z art. 38 ust. 2   ustawy o pracownikach samorządowych ., stażu pracy. Brak natomiast innych wyjątków w omawianym zakresie.

We wskazanych okolicznościach pracownik nie nabył prawa do nagrody jubileuszowej z uwagi na brak wymaganego stażu pracy. Zwolnionemu pracownikowi nie przysługuje zatem roszczenie o wypłatę ww. nagrody.

Przydatne materiały:
 Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 223, poz. 1458)