W dniu 14 grudnia 2012 r. opublikowana została ustawa z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1407) . Ustawa wejdzie w życie z dniem 31 grudnia 2012 r., z wyjątkiem dwóch znowelizowanych przepisów karnych ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych, które wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2013 r.


Zasadniczym celem nowelizacji jest przesunięcie terminu wejścia w życie ustawy z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych (Dz. U. Nr 167, poz. 1131, z późn. zm.) - z dnia 1 lipca 2013 r. na dzień 1 stycznia 2015 r. oraz ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności (Dz. U. Nr 217, poz. 1427, z późn. zm.) - z dnia 1 stycznia 2013 r. na dzień 1 stycznia 2015 r. Ponadto nowe przepisy wprowadzają do ww. ustaw niezwykle istotne zmiany.

Zmiany wprowadzone w ustawie o dowodach osobistych obejmują likwidację warstwy elektronicznej dowodów osobistych. Zgodnie z uzasadnieniem do projektu nowelizacji Komitet Rady Ministrów ds. Cyfryzacji zarekomendował przesunięcie terminu wdrożenia elektronicznych dowodów osobistych (termin ten nie został jednak określony), ze względu na konieczność opracowania jednolitej polityki w zakresie uwierzytelniania obywateli w systemach teleinformatycznych administracji publicznej oraz konieczność dostosowania polskich rozwiązań do prawa europejskiego regulującego jednolity rynek cyfrowy, nad którym pracuje obecnie Komisja Europejska.

Jednocześnie w ustawie o dowodach osobistych pozostawiono przepisy dotyczące utworzenia centralnego referencyjnego Rejestru Dowodów Osobistych, do którego bezpośredni dostęp będą miały organy gmin. Budowa rejestru umożliwi m.in. składanie wniosku o wydanie dowodu osobistego w organie dowolnej gminy na terenie kraju, niezależnie od miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się o dowód oraz składanie wniosku o wydanie dowodu osobistego drogą elektroniczną.

Nowe przepisy przesuwają również określony w ustawie o ewidencji ludności termin zniesienia obowiązku meldunkowego - z dnia 1 stycznia 2014 r. na dzień 1 stycznia 2016 r. Termin ten, zdaniem autorów projektu ustawy zmieniającej, zależny jest od uprzedniego zakończenia realizacji projektu pl.ID – polska ID karta, a w szczególności od przebudowy i modernizacji rejestru PESEL, tak aby mógł on być rejestrem referencyjnym dla innych baz danych administracji publicznej.

Nowelizacja wprowadza również istotne zmiany do ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (t.j. Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 993, z późn. zm.), która obowiązywała będzie do dnia wejścia w życie ustawy o dowodach osobistych oraz ustawy o ewidencji ludności. Wprowadzone zmiany mają na celu wdrożenie niektórych nowych rozwiązań związanych z ewidencją ludności, których wejście w życie przewidziane było na dzień 1 stycznia 2013 r.

Zmiany te polegają przede wszystkim na zmniejszeniu bądź likwidacji niektórych uciążliwości związanych z obowiązkiem meldunkowym. Obejmują one m.in.:
- likwidację obowiązku zameldowania na pobyt czasowy trwający do 3 miesięcy obywateli polskich oraz obywateli UE, obywateli państw EFTA – stron EOG i Konfederacji Szwajcarskiej,
- likwidację obowiązku meldunkowego wczasowiczów i turystów (uchylony został regulujący ten obowiązek rozdz. 5 ustawy),
- likwidację obowiązku ciążącego na właścicielach, dozorcach, administratorach nieruchomości oraz zakładach pracy, polegającego na weryfikowaniu wypełniania obowiązku meldunkowego przez mieszkańców lub pracowników (uchylony został regulujący ten obowiązek rozdz. 7 ustawy),
- wprowadzenie możliwości dopełnienia obowiązku meldunkowego przez pełnomocnika,
- wprowadzenie możliwości automatycznego wymeldowania przy zameldowaniu w nowym miejscu,
- wydłużenie terminu na realizację obowiązku meldunkowego z 4 do 30 dni,
- zniesienie karalności za niedopełnienie obowiązku meldunkowego przez obywateli polskich, obywateli UE oraz obywateli EFTA – stron EOG i Konfederacji Szwajcarskiej,
- odstąpienie od konieczności zgłaszania przy dopełnianiu obowiązku meldunkowego informacji o wykształceniu, obowiązku wojskowym oraz przedkładania wojskowego dokumentu osobistego,
- wydłużenie z 3 do 6 miesięcy długości okresu wyjazdu zagranicznego podlegającego obowiązkowemu zgłoszeniu w organie ewidencji ludności.

Przydatne materiały:
 Ustawa z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1407)