Z dniem 26 sierpnia 2014 r. wejdzie w życie ustawa z dnia 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1072) . Podstawowym celem nowelizacji jest rozszerzenie możliwości głosowania korespondencyjnego na wszystkich wyborców oraz wprowadzenie kolejnych udogodnień dla osób niepełnosprawnych.
Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami korespondencyjna forma głosowania dostępna jest w kraju jedynie dla wyborców niepełnosprawnych (za granicą głosować korespondencyjnie mogą wszyscy wyborcy). Wraz z wejściem w życie nowelizacji również wyborcy niebędący osobami niepełnosprawnymi uprawnieni będą do głosowania korespondencyjnego we wszystkich wyborach z wyłączeniem wyborów samorządowych (do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego oraz w wyborach wójta, burmistrza i prezydenta miasta).
W wyborach samorządowych jedynie wyborcy niepełnosprawni o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności będą mogli głosować korespondencyjnie (podobnie jak dotychczas). Zwrócić należy uwagę, że zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 lipca 2011 r. (sygn. K 9/11) głosowanie korespondencyjne nie narusza przepisów Konstytucji.
Zgodnie z nowymi przepisami zamiar głosowania korespondencyjnego należy zgłosić wójtowi, a za granicą konsulowi, do 15 dnia przed dniem wyborów. Zgłoszenie będzie mogło zostać dokonane ustnie, pisemnie, telefaksem lub w formie elektronicznej. Przebywający w kraju wyborca, który zgłosił zamiar głosowania korespondencyjnego, otrzyma z urzędu gminy, nie później niż 7 dni przed dniem wyborów, tzw. pakiet wyborczy. Za granicą z kolei konsul wysyłać będzie pakiet wyborczy nie później niż 10 dni przed dniem wyborów.
Nowe przepisy przewidują również rozwiązania ułatwiające udział w wyborach osobom niepełnosprawnym, m.in. uchylony został art. 27 Kodeksu wyborczego przewidujący, że wniosek o dopisanie do spisu wyborców w wybranym obwodzie głosowania wyborca niepełnosprawny powinien złożyć najpóźniej w 14 dniu przed dniem wyborów. W związku z uchyleniem ww. przepisu do dokonania wskazanej czynności znajdzie zastosowanie ogólny termin 5 dni przed dniem wyborów. Ponadto uchylony został przepis nakazujący wyborcy pragnącemu skorzystać z nakładki w alfabecie Braille'a złożenie stosownego wniosku najpóźniej 14 dni przed dniem wyborów.
Nowelizacja wprowadza również inne rozwiązania prawne. Wójtowi przyznana została kompetencja do zmiany umiejscowienia lokalu wyborczego w przypadku zaistnienia nadzwyczajnych okoliczności (zarządzenie w sprawie zmiany siedziby obwodowej komisji wyborczej wójt wyda po uzyskaniu zgody właściwej komisji wyborczej wyższego stopnia).
Zmieniony został również organ stwierdzający wygaśniecie mandatu wójta wówczas, gdy wójt obejmie w trakcie sprawowania mandatu jedną z funkcji wymienionych w art. 27 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (funkcję wójta lub jego zastępcy w innej gminie, członkostwo w organach jednostek samorządu terytorialnego, w tym w gminie, w której jest wójtem lub zastępcą wójta, zatrudnienie w administracji rządowej, mandat posła lub senatora). W powyższej sytuacji wygaśniecie mandatu stwierdzi komisarz wyborczy, w drodze postanowienia. Nowe przepisy wprowadzają również inne zmiany, m.in. w zakresie finansowania komitetów wyborczych i środków prowadzenia kampanii wyborczej.
Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1072)