Co do zasady w terminie związania ofertą zamawiający dokonuje wyboru oferty najkorzystniejszej i żąda podpisania umowy w sprawie zamówienia publicznego z wybranym wykonawcą na warunkach określonych w złożonej ofercie i zgodnie z zaakceptowaną treścią zawieranej umowy stanowiącej integralną część SIWZ. Wykonawca jednocześnie w terminie związania ofertą nie może zmienić oferty ani jej wycofać. Oferta wykonawcy przestaje być wiążąca dla zamawiającego wraz z upływem tego terminu i wówczas wykonawca ma prawo uchylać się od zawarcia umowy na warunkach przewidzianych w ofercie, nie ponosząc z tego tytułu żadnych prawnych konsekwencji, np. utraty wadium.
Kontrowersje odnośnie terminu związania ofertą
Termin związania ofertą zostaje określony przez zamawiającego na etapie przygotowania postępowania o udzielenie zamówienia publicznego jako element SIWZ. Po raz drugi jest określany w momencie wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia na etapie zamieszczenia lub przesyłania do właściwego publikatora ogłoszenia o zamówieniu.
Jak wskazano w wyroku KIO z dnia 16 czerwca 2009 r., KIO/UZP 694/09, fakt związania wykonawcy ofertą przez okres czasu ustalony przez zamawiającego następuje ex lege, przez sam fakt złożenia oferty. Poprzez złożenie oferty wykonawca akceptuje warunki umowy będące integralną częścią specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz wszystkie zapisy SIWZ (w tym dotyczące wskazanego przez zamawiającego terminu związania ofertą.
Bieg terminu związania ofertą rozpoczyna się wraz z upływem terminu składania ofert. Przepis ten ma zasadnicze znaczenie w przypadku obliczania terminu związania ofertą. O ile w p.z.p. do obliczania terminów stosuje się przepisy kodeksu cywilnego dotyczące terminów to na gruncie art. 85 ust. 5 p.z.p. przyjął się pogląd, że regulacja kodeksowa nie ma zastosowania do obliczania terminu związania ofertą. Wykładnia literalna przepisu art. 85 ust. 5 p.z.p. i użycie w nim przez ustawodawcę spójnika „wraz", czyli w tej samej chwili, pozwala przypisać temu przepisowi pierwszeństwo zastosowania przed art. 111 par. 2 k.c., oraz uznać, że początek terminu związania ofertą stanowi pierwszy dzień składania ofert.
W kwestii upływu terminu związania ofertą ukształtowały się dwa odmienne stanowiska (przy czym autorka skłania się ku prawidłowości drugiego). Otóż według pierwszego poglądu do obliczenia terminu upływu związania ofertą stosuje się przepisy określone w normie art. 115 k.c., zgodnie z którym, jeżeli koniec terminu do wykonania czynności przypada na dzień uznany ustawowo za wolny od pracy, termin upływa dnia następnego. Zatem, jeśli koniec terminu związania ofertą przypada na dzień ustawowo wolny od pracy, np. niedzielę, to poniedziałek będzie ostatnim dniem, w którym oferta będzie związana terminem. Ma to oczywiście także przełożenie na okres ważności wadium w formie niepieniężnej, gwarancje wadialne zatem musiałyby być ważne w omawianym przypadku do poniedziałku.
Warto w tym miejscu zauważyć, że zasady k.c. stosuje się jednak tylko do terminu wykonania określonej czynności, a upływ terminu związania ofertą nie jest takim terminem. W tym miejscu warto powołać się na wybrane wyroki KIO, które także w ten sposób każą interpretować upływ terminu związania ofertą. W jednym z wyroków KIO z dnia 31 maja 2010 r., KIO/UZP 886/10; KIO/UZP 903/10, podkreślono, że pogląd oznaczający liczenie upływu terminu związania ofertą zgodnie z zasadami określonymi w art. 115 k.c. nie znajduje uzasadnienia ani oparcia w przepisach p.z.p. Izba w tych wyrokach powołała się także na wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 30 stycznia 2007 r., XIX Ga 3/07, w którym stwierdzono, że przepis art. 115 k.c. ma zastosowanie w sytuacji, gdy koniec terminu do wykonania jakiejś czynności przypada na dzień wolny od pracy i jest to np. zapłata długu czy złożenie oświadczenia woli. Jeśli natomiast koniec terminu nie wiąże się z obowiązkiem dokonania jakiejkolwiek czynności to przepis 115 k.c. nie ma zastosowania. Zatem, jeśli koniec terminu związania ofertą przypada na dzień ustawowo wolny od pracy, nie ma potrzeby, aby przedłużać go do dnia następnego. Tym samym także wadium nie może być przedłużone w oderwaniu od terminu związania ofertą na kolejny dzień.
Pełna treść artykułu dostępna jest w programie LEX Zamówienia Publiczne.