Który organ jest właściwy do przeprowadzenia kontroli prawidłowości stosowania komunalnych osadów ściekowych przez osobę fizyczną – rolnika?
Do tutejszego starostwa wpłynęło pismo organizacji ekologicznej w sprawie pryzmy cuchnących osadów ściekowych usytuowanej na polu w pobliżu plantacji buraka cukrowego należącym do rolnika indywidualnego. Starosta nie wydawał w tym zakresie żadnych decyzji, ponieważ zgodnie z art. 43 ust. 5 ustawy o odpadach "właściciel, dzierżawca lub inna osoba władająca nieruchomością, na której komunalne osady ściekowe mają zostać zastosowane w celach określonych w ust. 1 pkt 1, 4 lub 5, jest zwolniona z obowiązku uzyskania zezwolenia na odzysk lub obowiązku rejestracji, o którym mowa w art. 33 ust. 5, oraz prowadzenia ewidencji tych odpadów".
Stosownie do § 4 ust. 4 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 13 lipca 2010 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych (Dz. U. Nr 137, poz. 924) - dalej r.k.o.ś. komunalne osady ściekowe w postaciach, o których mowa w ust. 1, miesza się z gruntem niezwłocznie po przetransportowaniu na nieruchomość gruntową, na której mają być one stosowane." Jak z powyższego wynika, przetrzymywanie osadów na pryzmie na polu narusza ww. przepis.
Zgodnie z art. 43 ust. ust. 1b ustawy o odpadach "odpowiedzialność za prawidłowe zastosowanie komunalnych osadów ściekowych do celów, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 4 lub 5, spoczywa na wytwórcy tych osadów".
Telefonicznie ustaliliśmy, że osady nie pochodzą z żadnej z oczyszczalni usytuowanych na terenie naszego powiatu. Starosta zatem nie posiada kompetencji w tej sprawie. Kto wobec tego jest właściwy do zajęcia się tą sprawą i komu powinniśmy przesłać pismo organizacji ekologicznej?
Odpowiedź
W mojej ocenie, skargę organizacji ekologicznej należy przesłać wójtowi gminy właściwego dla miejsca położenia nieruchomości, na której składowane są osady ściekowe. Wójt jest organem właściwym do wszczęcia postępowania i ostatecznie do wydania decyzji nakazującej usunięcie osadów w trybie art. 34 ustawy o odpadach . Jednocześnie starosta powinien poinformować organizację, że skarga została przekazana wójtowi.
Wytwórca osadów jest odpowiedzialny za prawidłowe zastosowanie komunalnych osadów ściekowych, ale ta odpowiedzialność ograniczona jest do przeprowadzenia badań osadów i gleby oraz przekazania wyników badań rolnikowi wraz informacją, jak osady należy stosować. Wytwórca nie odpowiada za to, że rolnik zamiast bezzwłocznie osady wymieszać z ziemią, przetrzymuje je w pryzmie.
Uzasadnienie
Osoba fizyczna może otrzymać komunalne osady ściekowe od ich wytwórcy do stosowania gruntach, do których ma ona tytuł prawny, o czym mowa w art. 43 ustawy o odpadach , przy czym osady muszą spełniać wymagania określone w r.k.o.ś. Wytwórca komunalnych osadów ściekowych ponosi odpowiedzialność za ich prawidłowe wykorzystanie w zakresie, w jakim muszą one odpowiadać wymaganiom r.k.o.ś. oraz art. 43 ust. 2-4 ustawy o odpadach . Przed przekazaniem tych odpadów muszą one zostać poddane obróbce biologicznej, chemicznej, termicznej lub innemu procesowi, który obniża ich podatność na zagniwanie i eliminuje zagrożenie dla środowiska lub zdrowia ludzi. W momencie przekazania tych odpadów ich dotychczasowy posiadacz zwalnia się z obowiązku prawidłowego ich zagospodarowania.
Rolnik, oprócz obowiązku usunięcia odpadów na podstawie decyzji z art. 34 ustawy o odpadach , podlega również odpowiedzialności z art. 75 ustawy o odpadach . Wójt wszczynając postępowanie wezwie rolnika i zażąda od niego wyjaśnień oraz dokumentów, które przekazała mu oczyszczalnia. Rolnik będzie musiał również wskazać oczyszczalnię, która mu osady przekazała. Może on oczywiście twierdzić, że nie otrzymał żadnych wyników badań ani informacji o tym, jak stosować osady, a szczególności informacji, że powinien wykorzystać osady bezzwłocznie po ich otrzymaniu. Jeśli oczyszczalnia przekazała rolnikowi osady w miesiącach, w których nie mogły być one zastosowane, to wtedy – nie rolnik – a oczyszczalnia poniesie odpowiedzialność z art. 43 ust. ust. 1b ustawy o odpadach .
Gdyby rolnik odmówił przekazania informacji, skąd ma komunalne osady ściekowe, co jest mało prawdopodobne, ale możliwe, wtedy pozostaje zasięgnięcie informacji u marszałka województwa lub WIOŚ, którzy otrzymują zbiorczego zestawienia danych o rodzajach i ilości odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urządzeniach służących do odzysku i unieszkodliwiania tych odpadów od przedsiębiorców, a zatem również od oczyszczalni – wytwórcy komunalnych osadów ściekowych.
Wytwórca komunalnych osadów ściekowych składając zbiorcze zestawienie danych o wytworzonych i przekazanych do odzysku komunalnych osadów ściekowych wypełnił formularz z załącznika 2 do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 8 grudnia 2010 r. w sprawie zakresu informacji oraz wzorów formularzy służących do sporządzania i przekazywania zbiorczych zestawień danych o odpadach (Dz. U. Nr 249, poz. 1674) (formularz jest przeznaczony wyłącznie dla wytwórcy komunalnych osadów ściekowych, a nie podmiotu prowadzącego odzysk), gdzie wpisał masę odpadów przekazanych do odzysku z podaniem danych podmiotu odzyskującego te osady w procesie R10. Nie ma on obowiązku zamieszczenia informacji dotyczących faktycznego odzysku przez podmiot, który osady odebrał, nie jest bowiem odpowiedzialny za prawidłowe wykorzystanie osadów przez podmiot posiadający zezwolenie na ich odzysk, jeśli dopełnił wymagań z art. 43 ustawy o odpadach , nie mniej będzie wiadomo komu osady i w jakich ilościach zostały przekazane. Na terenie województwa jest ograniczona liczba oczyszczalni oczyszczających ścieki komunalne, zatem nie powinno stanowić większej trudności ustalenie odbiorcy osadów. Po ustaleniu oczyszczalni, która przekazała osady, wójt może sam zwrócić się o tej oczyszczalni, aby przekazała mu dowód potwierdzający przekazanie rolnikowi wyników badań i informacji o stosowaniu osadów. Jeśli okaże się, że ani wyniki badań, ani informacja nie zostały przekazane wójt zawiadomi marszałka (albo WIOŚ), który poprowadzi dalej sprawę. Rolnik będzie musiał natomiast usunąć odpady z miejsca do tego nieprzeznaczonego, chyba że odpowiedzialność za nieprawidłowe ich stosowanie faktycznie obciążała oczyszczalnię, to wtedy osady powinny być usunięte przez oczyszczalnię.
Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2010 r. Nr 185, poz. 1243 ze zm.)
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 lipca 2010 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych (Dz. U. Nr 137, poz. 924)
Do tutejszego starostwa wpłynęło pismo organizacji ekologicznej w sprawie pryzmy cuchnących osadów ściekowych usytuowanej na polu w pobliżu plantacji buraka cukrowego należącym do rolnika indywidualnego. Starosta nie wydawał w tym zakresie żadnych decyzji, ponieważ zgodnie z art. 43 ust. 5 ustawy o odpadach "właściciel, dzierżawca lub inna osoba władająca nieruchomością, na której komunalne osady ściekowe mają zostać zastosowane w celach określonych w ust. 1 pkt 1, 4 lub 5, jest zwolniona z obowiązku uzyskania zezwolenia na odzysk lub obowiązku rejestracji, o którym mowa w art. 33 ust. 5, oraz prowadzenia ewidencji tych odpadów".
Stosownie do § 4 ust. 4 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 13 lipca 2010 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych (Dz. U. Nr 137, poz. 924) - dalej r.k.o.ś. komunalne osady ściekowe w postaciach, o których mowa w ust. 1, miesza się z gruntem niezwłocznie po przetransportowaniu na nieruchomość gruntową, na której mają być one stosowane." Jak z powyższego wynika, przetrzymywanie osadów na pryzmie na polu narusza ww. przepis.
Zgodnie z art. 43 ust. ust. 1b ustawy o odpadach "odpowiedzialność za prawidłowe zastosowanie komunalnych osadów ściekowych do celów, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 4 lub 5, spoczywa na wytwórcy tych osadów".
Telefonicznie ustaliliśmy, że osady nie pochodzą z żadnej z oczyszczalni usytuowanych na terenie naszego powiatu. Starosta zatem nie posiada kompetencji w tej sprawie. Kto wobec tego jest właściwy do zajęcia się tą sprawą i komu powinniśmy przesłać pismo organizacji ekologicznej?
Odpowiedź
W mojej ocenie, skargę organizacji ekologicznej należy przesłać wójtowi gminy właściwego dla miejsca położenia nieruchomości, na której składowane są osady ściekowe. Wójt jest organem właściwym do wszczęcia postępowania i ostatecznie do wydania decyzji nakazującej usunięcie osadów w trybie art. 34 ustawy o odpadach . Jednocześnie starosta powinien poinformować organizację, że skarga została przekazana wójtowi.
Wytwórca osadów jest odpowiedzialny za prawidłowe zastosowanie komunalnych osadów ściekowych, ale ta odpowiedzialność ograniczona jest do przeprowadzenia badań osadów i gleby oraz przekazania wyników badań rolnikowi wraz informacją, jak osady należy stosować. Wytwórca nie odpowiada za to, że rolnik zamiast bezzwłocznie osady wymieszać z ziemią, przetrzymuje je w pryzmie.
Uzasadnienie
Osoba fizyczna może otrzymać komunalne osady ściekowe od ich wytwórcy do stosowania gruntach, do których ma ona tytuł prawny, o czym mowa w art. 43 ustawy o odpadach , przy czym osady muszą spełniać wymagania określone w r.k.o.ś. Wytwórca komunalnych osadów ściekowych ponosi odpowiedzialność za ich prawidłowe wykorzystanie w zakresie, w jakim muszą one odpowiadać wymaganiom r.k.o.ś. oraz art. 43 ust. 2-4 ustawy o odpadach . Przed przekazaniem tych odpadów muszą one zostać poddane obróbce biologicznej, chemicznej, termicznej lub innemu procesowi, który obniża ich podatność na zagniwanie i eliminuje zagrożenie dla środowiska lub zdrowia ludzi. W momencie przekazania tych odpadów ich dotychczasowy posiadacz zwalnia się z obowiązku prawidłowego ich zagospodarowania.
Rolnik, oprócz obowiązku usunięcia odpadów na podstawie decyzji z art. 34 ustawy o odpadach , podlega również odpowiedzialności z art. 75 ustawy o odpadach . Wójt wszczynając postępowanie wezwie rolnika i zażąda od niego wyjaśnień oraz dokumentów, które przekazała mu oczyszczalnia. Rolnik będzie musiał również wskazać oczyszczalnię, która mu osady przekazała. Może on oczywiście twierdzić, że nie otrzymał żadnych wyników badań ani informacji o tym, jak stosować osady, a szczególności informacji, że powinien wykorzystać osady bezzwłocznie po ich otrzymaniu. Jeśli oczyszczalnia przekazała rolnikowi osady w miesiącach, w których nie mogły być one zastosowane, to wtedy – nie rolnik – a oczyszczalnia poniesie odpowiedzialność z art. 43 ust. ust. 1b ustawy o odpadach .
Gdyby rolnik odmówił przekazania informacji, skąd ma komunalne osady ściekowe, co jest mało prawdopodobne, ale możliwe, wtedy pozostaje zasięgnięcie informacji u marszałka województwa lub WIOŚ, którzy otrzymują zbiorczego zestawienia danych o rodzajach i ilości odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urządzeniach służących do odzysku i unieszkodliwiania tych odpadów od przedsiębiorców, a zatem również od oczyszczalni – wytwórcy komunalnych osadów ściekowych.
Wytwórca komunalnych osadów ściekowych składając zbiorcze zestawienie danych o wytworzonych i przekazanych do odzysku komunalnych osadów ściekowych wypełnił formularz z załącznika 2 do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 8 grudnia 2010 r. w sprawie zakresu informacji oraz wzorów formularzy służących do sporządzania i przekazywania zbiorczych zestawień danych o odpadach (Dz. U. Nr 249, poz. 1674) (formularz jest przeznaczony wyłącznie dla wytwórcy komunalnych osadów ściekowych, a nie podmiotu prowadzącego odzysk), gdzie wpisał masę odpadów przekazanych do odzysku z podaniem danych podmiotu odzyskującego te osady w procesie R10. Nie ma on obowiązku zamieszczenia informacji dotyczących faktycznego odzysku przez podmiot, który osady odebrał, nie jest bowiem odpowiedzialny za prawidłowe wykorzystanie osadów przez podmiot posiadający zezwolenie na ich odzysk, jeśli dopełnił wymagań z art. 43 ustawy o odpadach , nie mniej będzie wiadomo komu osady i w jakich ilościach zostały przekazane. Na terenie województwa jest ograniczona liczba oczyszczalni oczyszczających ścieki komunalne, zatem nie powinno stanowić większej trudności ustalenie odbiorcy osadów. Po ustaleniu oczyszczalni, która przekazała osady, wójt może sam zwrócić się o tej oczyszczalni, aby przekazała mu dowód potwierdzający przekazanie rolnikowi wyników badań i informacji o stosowaniu osadów. Jeśli okaże się, że ani wyniki badań, ani informacja nie zostały przekazane wójt zawiadomi marszałka (albo WIOŚ), który poprowadzi dalej sprawę. Rolnik będzie musiał natomiast usunąć odpady z miejsca do tego nieprzeznaczonego, chyba że odpowiedzialność za nieprawidłowe ich stosowanie faktycznie obciążała oczyszczalnię, to wtedy osady powinny być usunięte przez oczyszczalnię.
Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2010 r. Nr 185, poz. 1243 ze zm.)
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 lipca 2010 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych (Dz. U. Nr 137, poz. 924)