W związku z powyższym, autorzy projektu, - posłowie PSL - proponują:
1. zmodyfikowanie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego z uwzględnieniem podziału zawodów na kwalifikacje oddzielnie potwierdzane w procesie kształcenia;
2. wdrożenie zmodernizowanej podstawy programowej kształcenia w zawodach;
3. dostosowanie struktury szkolnictwa do nowego modelu kształcenia zawodowego i ustawicznego, w tym:
4. ujednolicenie cyklu edukacyjnego w zasadniczej szkole zawodowej na rzecz kształcenia trzyletniego;
5. konsolidacja edukacji zawodowej i ustawicznej w centrach kształcenia zawodowego i ustawicznego;
6. umożliwienie osobom dorosłym nabywania kwalifikacji zawodowych w formach kursowych;
7. ujednolicenie systemu egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe i otwarcie go na efekty uczenia się formalnego, pozaformalnego i nieformalnego;
8. włączenie szkół prowadzących kształcenie zawodowe w system kształcenia ustawicznego.

Proponowana zmodyfikowana klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego wskazywać będzie:
1. zawody i wyodrębnione w nich kwalifikacje,
2. zawody, w których nie wyodrębnia się kwalifikacji,
3. typy szkół ponadgimnazjalnych, w których może odbywać się kształcenie w danym zawodzie,
4. zawody i kwalifikacje, w których kształcenie może być prowadzone na kwalifikacyjnych kursach zawodowych,
5. ministrów właściwych dla poszczególnych zawodów,
6. obszary kształcenia, do których są przypisane zawody, a także kwalifikacje w zawodzie, których kształcenie może być prowadzone na kwalifikacyjnych kursach zawodowych.

Umożliwienie odrębnego potwierdzania każdej z kwalifikacji wyszczególnionych w danym zawodzie w trakcie nauki w szkole ma za zadanie ułatwić uczniom (słuchaczom) osiąganie efektów określonych w podstawie programowej kształcenia w danym zawodzie. Tym samym ma przyczynić się do podniesienia skuteczności kształcenia oraz poprawy zdawalności egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie.

Punktem wyjścia do wdrożenia nowego systemu kształcenia zawodowego w oparciu o zmodernizowaną podstawę programową kształcenia w zawodach ujętych w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego będzie podział zawodów na kwalifikacje.

Podstawa programowa kształcenia w zawodach stanowić będzie obowiązkowe zestawy celów kształcenia, treści nauczania opisanych w formie oczekiwanych efektów kształcenia: wiedzy, umiejętności zawodowych oraz kompetencji personalnych i społecznych, niezbędnych dla zawodów lub kwalifikacji wyodrębnionych w zawodach, uwzględniane w programach nauczania i umożliwiające ustalenie kryteriów ocen szkolnych i wymagań egzaminacyjnych oraz warunki realizacji kształcenia w zawodach, w tym wymagane wyposażenie w pomoce dydaktyczne i sprzęt oraz minimalna liczba godzin kształcenia zawodowego.

W nowym modelu kształcenia zawodowego i ustawicznego kształcenie zawodowe będzie realizowane na poziomie ponadgimnazjalnym w dwóch typach szkół dla młodzieży, tj. w 3-letniej zasadniczej szkole zawodowej oraz w 4-letnim technikum, a ponadto w szkole policealnej dla osób legitymujących się wykształceniem średnim.

Osoby dorosłe będą miały możliwość uzyskania lub uzupełnienia kwalifikacji zawodowych (na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej lub technikum) tylko w formach kursowych, na kwalifikacyjnych kursach zawodowych. W drodze kształcenia formalnego (szkolnego) osoby dorosłe będą mogły natomiast uzyskać wyższy poziom wykształcenia ogólnego.

Stosownie do projektowanych zmian nowa struktura szkolnictwa ponadgimnazjalnego obejmować będzie:
1. trzyletnią zasadniczą szkołę zawodową, której ukończenie umożliwia uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminów potwierdzających kwalifikacje w danym zawodzie, a także dalsze kształcenie w liceum ogólnokształcącym dla dorosłych oraz uzyskiwanie dodatkowych kwalifikacji zawodowych na kwalifikacyjnych kursach zawodowych,
2. czteroletnie technikum, którego ukończenie umożliwia uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminów potwierdzających kwalifikacje w danym zawodzie, a także uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego,
3. trzyletnie liceum ogólnokształcące, którego ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego,
4. szkołę policealną dla osób posiadających wykształcenie średnie, o okresie nauczania nie dłuższym niż 2,5 roku, umożliwiającą uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminów potwierdzających kwalifikacje w danym zawodzie,
5. trzyletnią szkołę specjalną przysposabiającą do pracy dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi, w przypadku gdy jedną z przyczyn wydania orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego jest upośledzenie umysłowe w stopniu umiarkowanym lub znacznym, której ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa potwierdzającego przysposobienie do pracy.

Reforma programowa, której wdrażanie w szkołach ponadgimnazjalnych, która ma się rozpocząć od roku szkolnego 2012/2013, kładzie nacisk na wzmocnienie kształcenia ogólnego we wszystkich typach szkół. Dla zasadniczych szkół zawodowych przewidziano taki sam katalog przedmiotów ogólnokształcących, jak dla szkół ponadgimnazjalnych umożliwiających uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego (technikum, liceum ogólnokształcące). Tym samym, edukacja w zasadniczej szkole zawodowej – tak samo, jak w technikum i liceum ogólnokształcącym – zamykać będzie rozpoczęty w gimnazjum cykl kształcenia ogólnego, który zapewni wszystkim uczniom solidne podstawy wykształcenia ogólnego.

Poczynając od roku szkolnego 2012/2013 proponuje się stopniowe wygaszenie funkcjonujących liceów profilowanych, uzupełniających liceów ogólnokształcących i techników uzupełniających, poprzez odstąpienie od rekrutacji do klasy pierwszej, z równoczesnym zagwarantowaniem możliwości ukończenia szkoły uczniom (słuchaczom) klas drugich i trzecich. Wygaszanie technikum uzupełniającego dla dorosłych rozpocznie się od roku szkolnego 2013/2014, aby absolwentom zasadniczych szkół zawodowych zagwarantować możliwość podwyższania kwalifikacji zawodowych także w sytuacji wystąpienia koniecznych dostosowań w przygotowaniu oferty kształcenia zawodowego na kwalifikacyjnych kursach zawodowych.

W myśl projektowanych rozwiązań organy prowadzące będą mogły tworzyć centra kształcenia zawodowego i ustawicznego, przy czym w skład centrum powinna wchodzić co najmniej jedna szkoła prowadząca kształcenie zawodowe. Centrum kształcenia zawodowego i ustawicznego powinno prowadzić kwalifikacyjne kursy zawodowe oraz podejmować działania w zakresie poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej.

Zgodnie z projektem, uczniowie (słuchacze) szkół prowadzących kształcenie zawodowe w trakcie nauki w szkole będą mogli uzyskiwać świadectwa potwierdzające poszczególne kwalifikacje w zawodzie, po zdaniu egzaminów przeprowadzanych przez okręgowe komisje egzaminacyjne. Po ukończeniu szkoły i zdobyciu świadectw potwierdzających wszystkie kwalifikacje w zawodzie będą mogli otrzymać dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe wraz z suplementem opisującym nabytą wiedzę, umiejętności i kompetencje, wydawany przez okręgowe komisje egzaminacyjne.

Katalog pozaszkolnych form kształcenia, określony przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, w drodze rozporządzenia, na podstawie upoważnienia zawartego w art. 68a ustawy o systemie oświaty proponuje się rozszerzyć o nową formę, tj. kwalifikacyjny kurs zawodowy. Będzie to kurs realizowany w oparciu o podstawę programową kształcenia w danym zawodzie, którego ukończenie umożliwi przystąpienie do egzaminu potwierdzającego określoną kwalifikację w tym zawodzie.

Osoby, które ukończą taki kurs, będą mogły przystąpić do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie, organizowanego przez okręgowe komisje egzaminacyjne.

Kwalifikacyjne kursy zawodowe umożliwią nabycie kwalifikacji wyodrębnionych w zawodach ujętych w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. Tym samym utworzona zostaje nowa ścieżka uzyskania kwalifikacji zawodowych, alternatywna w stosunku do obecnie istniejącej w systemie szkolnym.

Projekt ustawy został skierowany do I czytania w Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej.

Na podstawie: www.sejm.gov.pl, stan z dnia 1 lipca 2011 r.


Przydatne materiały:
 Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.)